Аллилуев Сергей Яковлевич: өлгөләр араһындағы айырма

'''Аллилуев Сергей Яковлевич''' ([[1866 йыл|1866]]—1945)  — урыҫ революционеры<ref>[[Советская историческая энциклопедия|СИЭ]]. — Т. 1 — С. 410.</ref><ref>[http://www.hrono.ru/biograf/bio_a/allil_sya.html Аллилуев Сергей Яковлевич, биография]</ref>. Рәсәй эшселәре араһынан тәүге социал-демократтарҙың береһе<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://www.ogoniok.com/archive/1997/4497/14-38-42/|title=Огонек: Ирина ГОГУА: СЕМЕЙНЫЕ ИСТОРИИ<!-- Заголовок добавлен ботом -->|accessdate=2013-12-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140304212704/http://www.ogoniok.com/archive/1997/4497/14-38-42/|archivedate=2014-03-04}}</ref>. Н.&amp;nbsp; С.&amp;nbsp; Аллилуева һәм П.&amp;nbsp; С.&amp;nbsp; Аллилуевтың атаһы, [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталиндың ҡайныһы]].

Сергей Яковлевич Аллилуев [[1866 йыл|1866 йылдың]]дың 7 октябрендә Воронеж губернаһының Рамонье ауылында тыуған. Атаһы Яков Трофимович (1841-19071841—1907), әсәһе Марфа Прокофиевна (1841-19281841—1928). Атаһы - — күсер, ә әсәһе байҙарға хеҙмәт итә. Сергей Яковлевич Аллилуевтың йәнсәреейәнсәре Светлана Аллилуева, ул яртылаш сиған булған, тип раҫлай<ref>[http://www.kp.ru/daily/24174.3/384305/ Дочь Сталина Светлана АЛЛИЛУЕВА: «Я всегда ненавидела советскую Россию»]</ref>. Атаһының вафатынан һуң әсәһе ҡулында биш бала ҡала. 12 йәшендә Сергей эшкә ялланырға мәжбүр була.

1890 йылдың авгусында Аллилуев бер иптәше менән [[Владикавказ|Владикавказға]]ға юллана, унан Хәрби-Грузин юлы буйлап улар Тифлисҡа тиклем барып етәләр, унда Аллилуев тимер юлдары оҫтаханаһына эшкә төшә һәм шунда уҡ [[Максим Горький|Алексей Пешков]] (Максим Горький) менән таныша.

Аллилуев китә оҫтаханаһына һәм депола машинист ярҙамсыһы вазифаһын биләй ҡалаһында 1896 йылдың июлендә Аллилуев оҫтахананан китә һәм Михайлово станцияһы (хәҙер [[Хашури]]) депоһына машинист ярҙамсыһы булып урынлаша.

1899 йылдың яҙында [[Тапма|малярия]] ауырыуы арҡаһында Михайловоны ҡалдырырға мәжбүр була һәм ғаиләғаиләһе менән бергә [[Днепр (ҡала)|Екатеринослав]] ҡалаһына күсә, унда ул Г.  И.  Петровский менән таныша. 1899 йылдың декабрендә Аллилуевтар Тифлисҡа әйләнеп ҡайта. 1900 йылғы маевкала ҡатнаша.

Революцион эшмәкәрлеге өсөн [[1903 йыл|1903 йылда]] да уға [[Кавказ|Кавказда]] да йәшәү тыйылғанға күрә, ул - — [[Дондағы Ростов|Ростовҡа]] , һуңынан (1907 - 19081907—1908) [[Санкт-Петербург|Санкт-Петербургта]]та йәшәй. йәшәй.Ирина [[Санкт-Петербург]] (Петроград). ИринаГогуаГогуа раҫлауынса, Л.&amp;nbsp; Б&amp;nbsp;. Красин уны Петербургта подстанция начальнигы итеп урынлаштыра<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://www.ogoniok.com/archive/1997/4497/14-38-42/|title=Огонек: Ирина ГОГУА: СЕМЕЙНЫЕ ИСТОРИИ<!-- Заголовок добавлен ботом -->|accessdate=2013-12-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140304212704/http://www.ogoniok.com/archive/1997/4497/14-38-42/|archivedate=2014-03-04}}</ref>.

Уның 10-сы Рождественская урамыурамындағы 17-а фатирын даими рәүештә большевиктар конспиратив осрашыуҙар өсөн ҡуллана.

[[1917 йыл|1917 йылдың]]дың февраль ваҡиғаларынан һуң [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]] ТурухтанТурухан һөргөнән ҡайта һәм С.  Я.  Аллилуевтың фатирында йәшәй. ошоОшо уҡ фатирҙа 1917 йылдың июлендә күпмелер ваҡыт [[Ленин Владимир Ильич|Ленин]] да йәшеренә.

[[1938 йыл|1938 йылда]] да фатирҙа музей ойошторола һәм ул «И. В. Сталиндың музей-фатиры» тип исемләнә башлай. Сталин культы фашланғандан һуң "«В.  И.  Лениндың музей-фатиры "» тип үҙгәртелә. Хәҙер бында "«Аллилуевтар музей-фатиры"».

[[Граждандар һуғышы]] йылдарныдайылдарында С.  Я  Аллилуев [[Украина]] һәм [[Ҡырым|Ҡырымда]]да йәшерен эш алып бара.

Революциянан һуң электрлаштырыу өлкәһендә эшләй, шатура Шатура ГЭС-ын төҙөй, «"Ленэнерго»"ла эшләй.

[[Файл:Могилы_Аллилуевых.JPG|справа|мини|200x200пкс|Аллилуевтарҙың Новодевичье зыяратындағы ҡәберлектәре. Сергей Яковлевичтың ҡәберлеге  — уң яҡтан икенсе.]]

С.  Я.  Аллилуев 1945 йылда мәскәүҙәМәскәүҙә ашҡаҙан яман шешенән вафат була.

Ҡатыны -  — Федоренко Ольга Евгеньевна (1877 — 19511877—1951).

Балалары  — [[Аллилуев Павел Сергеевич|Павел]] (1894 — 19381894—1938), Анна (1896 — 19641896—1964), Федор (1898 — 19551898—1955) һәм Надежда (1901 — 19321901—1932).