Протестантизм: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
149 юл:
XVII быуат аҙағында Мәскәүҙә 2 лютеран сиркәүе була([[Лютеранская церковь Святого Михаила (Москва)|св. Михаила]] менән [[Кафедральный собор Святых Петра и Павла (Москва)|св. Петра и Павла]]) һәм бер Евангелист- реформат сиркәүе; оҙаҡламай кирхалар менән протестант мәктәптәре Әстерхан, Архангельск һәм башҡа сауҙагәрҙәр ҡалаларында барлыҡҡа килә. [[Пётр I]] заманынан алып, Рәсәйҙәге православ булмаған христандар эштәре менән Синод шөғөлләнә (һуңыраҡ— Лифляндия Эстляндия һәм Финляндия эштәре буйынса Юстиц-коллегия). 1817 йылда Дини эштәр һәм халыҡ мәғарифы буйынса министрлыҡ булдырыла.
 
XVIII быуат эсендә Петербургта 12 протестант общинаһы барлыҡҡа килә: өс немец [[Лютеранлыҡ|лютералютеран]], [[Шведская церковь Святой Екатерины|швед лютеран]], [[Финская церковь Святой Марии (Санкт-Петербург)|фин лютеран]], кадет корпустарында ике төрлө милләтле, [[Дом голландской реформатской церкви|голланд реформат]], дөйөм немец реформат һәм [[Французская реформатская церковь (Петербург)|француз реформат]], [[Англиканлыҡ|англикан]] (Английская набережная, 56)<sup>[[Протестантизм в Санкт-Петербурге#cite note-1|[1]]]</sup> һәм немец «Евангелие буйынса туғандар». [[Санкт-Петербург]] та протестанттарҙың дөйөм һаны быуат аҙағына 6000 кешенән артып китә<sup>[[Протестантизм в Санкт-Петербурге#cite note-2|[2]]]</sup>.
 
1832 йылда [[Николай I]] Рәсәй империяһы протестант сиркәүҙәре Уставын раҫлай. Устав буйынса, общиналар Юғары совет һайлай (''конвент''), ул дини һәм дәүләт закондарын үтәүҙе күҙәтә. Пасторҙар дворяндар кеүек үк хоҡуҡ менән файҙалана (өҫтөнлөктәре була), уларҙың хеҙмәт хаҡының бер өлөшө ҡаҙнанаҡаҙнанан бирелә .
== Протестанттар Башҡортостанда ==
 
Протестант- швед әсирҙәр Көньяҡ Уралға Пётр I заманында ебәрелә, уларҙың күбеһе православиеға күсеп, казактар рәтенә инеп китә. Протестанттар тураһында материалдар бик күп түгел. XIX быуат аҙағында Башҡортостан биләмәләренә немец-меннониттар һәм славян евангелист «штундист» христиандары күсеп килә башлай. 1909 йылғы Өфө губернаһы баптист-протестант общиналары исемлеге һаҡланып ҡалған. Баптист немецтар батша режимы тарафынан эҙәрлекләнә, шул сәбәпле улар 1904–1905 йылдарҙа Башҡортостан тарафтарына ла килеп сыға. 1910 йылда немец һәм Балтик буйы кешеләренән торған евангелист-лютерандар общинаһы барлыҡҡа килә. Совет осоронда протестанттарҙың дини тормошо ла сикләүҙәргә дусар була. СССР тарҡалғандан һуң 1980–2000 йылдарҙа Башҡортостанда төрлө протестант ойошмалары төҙөлә, уларҙың күбеһендә сит илдән ебрәлгән миссионерҙар үҙ эшмәкәрлеген йәйелдерә. Кальвинизм До революции общины кальвинистов существовали в Сибири, Санкт-Петербурге, Москве и в Западной Украине. Совет осоронда кальвинистар хәрәктәе тыйыла. XX быуаттың 90 йылдарында реформат ойошмалары яңынан күренә башлай. 1999 йылда Тверҙа Рәсәй реформаттарҙың (кальвинисттар) 1-се конгрессы үтә. 1999 йылдан башлап Өфөлә 1 кальвинист сиркәүе эшләй («Возрождение»)<ref name="Протестанты в Башкирии">[https://posredi.ru/protestanty-v-bashkirii.html Протестанты в Башкирии]</ref>.
Баптисттарҙың Башҡортостанда 22 ойошмаһы бар, етәүһе- Өфөлә. Бынан тыш бер нисә протестант ассоциацияһы сиркәүҙәре бар. Улар дин тотоусылар менән генә эшләмәй, ә ә үҙ ойошмаларына яңы кешеләрҙе йәлеп итеү өсөн тырышлыҡ һала, балалар уҡыта, улар менән тәрбиәүи эштәр алып бар.
 
== Протестанттар һаны һәм донъяла урыны ==