Күп тапҡыр ракета осороу системаһы
Күп тапҡыр (реактив) ракета осороу системаһы (MLRS) — күп зарядлы ракеталар һәм снарядтар (идара ителмәгән ракеталар, реактив тәрән бомбалар), шулай уҡ ярҙамсы сараларҙы (транспорт йәки транспорт тейәү машиналарын) һәм башҡа техниканы үҙ эсенә алған ракета ҡоралдары комплексы. МЛРС (РРОС) ракета артиллерияһына ҡарай.
МЛРС (РРОС) -тың төп бурысы — танк төркөмдәре менән көрәшеү, ҙур майҙандарҙа таралған ғәскәрҙәр, фронт осоу-ултырыу һыҙаттарын тар-мар итеү, рельефты алыҫтан миналау[1]. МЛРС системалары күп илдәрҙең ҡоро ер ғәскәрҙәре, хәрби-һауа көстәре һәм хәрби-диңгеҙ көстәре сафтарында тора[2].
Реактив двигателде ракета снаряды составында ҡулланыу атыу ваҡытында уңышлы эшләү көсөнә йоғонто яһамай тиерлек, ул ҡоролма буйынса ябай, еңел һәм сағыштырмаса йыйнаҡ. MLRS стартерҙары (ҡулаймалары) үҙйөрөшлө (тәгәрмәсле һәм сылбырлы) һәм тейәлгән ултырыу механизмына, самолеттарға, вертолеттарға һәм караптарға ҡуйыла ала. Хәҙерге МЛРС-та снарядтар калибры 425 миллиметрға тиклем, максималь атыу диапазоны 45 километрға тиклем һәм унан да күберәк (айырым өлгөләрҙә 400 километрға тиклем), 4-тән алып 50-гә тиклем ракета ташый, һәр береһенең осороу өсөн айырым йүнәлешле (рельс йәки көпшә рәүешендә) снаряды бар.
МЛРС-тың күп зарядлылығы атыу күрһәткестәренең юғары булыуын һәм ҙур майҙандарҙа сәптәрҙе бер үк ваҡытта юҡ итеү мөмкинлеген билдәләй, был, залп уты ярҙамында өлгәшелгән кинәтлек менән бергә, дошманға юғары йоғонто яһау мөмкинлеген бирә. Реактив артиллерияһы системаларының төп етешһеҙлеге булып снарядтарҙың сағыштырмаса юғары дисперсияһы (таралыуы) тора. Заманса шарттарҙа реактив снарядтарға ошо етешһеҙлекте бөтөрөү өсөн осош менән идара итеү системаһын ҡуя башланылар.
РРОС исемлеге үҙгәртергә
Икенсе донъя һуғышы үҙгәртергә
- СССР: БМ-8-24 (1941), БМ-8-36, Катюша (БМ-8-48, БМ-13, БМ-13Н, БМ-31-12)[3].
- Германия: Nebelwerfer (1940), Wurfrahmen 40 (1940), 28/32 cm Nebelwerfer 41/42 (1941/1942), 21 cm Nebelwerfer 42 (1942), 15cm Panzerwerfer 42 Auf.Sf (1942)
- Америка: T34 «Каллиопа» (1943)
Һуғыштан һуңғы үҙгәртергә
| Калибр | Беркетелгән йүнәлештәр менән РРОС | Алмаш ракеталар менән РРОС |
|---|---|---|
| 80 мм | Флейта | |
| 105 мм | Pampero | |
| 110 мм | LARS-1, LARS-2 | |
| 122 мм | БМ-21 «Град», Торнадо-Г, T-122, LAROM, 89 тип, Бастион-01, Бастион-02, 9К59 «Прима», RM-70, ZCRS-122, Pinaka, WR-40 Langusta | SR-5, Морава |
| 127 мм | Bataleur | Astros II |
| 128 мм | M-63 Plamen, М-77 «Огањ» | Морава |
| 130 мм | 82 тип | |
| 140 мм | Teruel-3, БМ-14 | |
| 160 мм | LAR-160 | |
| 180 мм | Astros II | |
| 220 мм | БМ- 27 Ураган (Бастион-03), ТОС-1 | Ураган-1М, SR-5 |
| 227 мм | MLRS, HIMARS | |
| 230 мм | TOROS | |
| 240 мм | БМ-24Т, БМ-24 | |
| 260 мм | TOROS | |
| 262 мм | М-87 «Оркан» | |
| 273 мм | WM-80 | |
| 300 мм | БМ-30 Смерч, Торнадо-С, KN-09, A-100, AR1A | Ураган-1М,
II Astros, AR-3 |
| 301 мм | Полонез | |
| 302 мм | WS-1 | |
| 370 мм | AR-3 | |
| 400 мм | WS-2, WS-3 | |
| 425 мм | WS-2D |
Иҫкәрмә үҙгәртергә
- ↑ Сытин Л. Е. Самое современное оружие и боевая техника. — М.: АСТ, 2017. — 656 с. — ISBN 978-5-17-090382-5
- ↑ Реактивная система залпового огня // Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии: С. Ф. Ахромеев. — 2-е изд. — М.: Воениздат, 1986. — С. 625—626.
- ↑ Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр
archive-url=, должен задаваться и параметрarchive-date=, и наоборот. Партизанская «катюша» вернулась в музей Тавриды. Дата обращения: 23 февраль 2020.
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Ангельский Р. Залп дальнего боя (русский) // Техника и вооружение вчера, сегодня, завтра : журнал. — 2003. — № 03. — С. 2—9.
- Растопшин М. Зарубежные реактивные системы залпового огня (русский) // Техника и вооружение вчера, сегодня, завтра : журнал. — 2003. — № 03. — С. 10—15.
- Norris, George T. MRL Around the World. (инг.) // Field Artillery Bulletin. — August 1987. — P. 37-38 — ISSN 0191-975X. (о развитии РСЗО в мире)
- Halbert, Gerald A. Development of Soviet Multiple Rocket Launchers. (инг.) // Field Artillery Bulletin. — August 1987. — P. 39-41 — ISSN 0191-975X. (о развитии советских РСЗО)
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Русская сила
- Русская армияһы
- Основы применения реактивной артиллерии бундесвера 2022 йыл 8 июнь архивланған., журнал <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%B1%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" rel="mw:ExtLink" title="Зарубежное военное обозрение" class="cx-link" data-linkid="244">Зарубежное военное обозрение</a> № 1976 1