Байтурсыновтың йорт-музейы
Әхмәт Байтурсыновың йорт-музейы — Ҡаҙағстандың Алматы ҡалаһындағы Әхмәт Байтурсыновтың мемориаль музейы. Музей 1930 йылдарҙа ул йәшәгән йортта урынлашҡан.
| Байтурсыновтың йорт-музейы | |
| Нигеҙләү датаһы | 1993 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Ҡаҙағстан |
| Административ-территориаль берәмек | Алматы |
 | |
Музей
үҙгәртергә1934— 1937 йылдарҙа Зубов йортонда ғаиләһе менән Әхмәт. Байтурсынов йәшәй. Эшмәкәр Алаш Орданың реабилитацияһынан һуң 1988 йылда йорт тарих һәм архитектура ҡомартҡыһы булып таныла, ә 1993 йылда мемориаль йорт-музейы асыла[1]
Музей экспозицияһы өс бүлмәне — элекке ашхананы, балалар бүлмәһен һәм ғаилә башлығы кабинетын биләй. Ике иң ҙур һәм яҡты залдарҙа Байтурсынов ғаиләһе, уның дуҫтары һәм фекерҙәштәре тураһында бәйән итеүсе фотоһүрәттәр, документтарҙың күсермәләре һәм нөсхәләре ҡуйылған. Өсөнсө бәләкәй һәм ҡараңғы бүлмәлә экспонаттар бик аҙ, улар уның ҡулға алыныуы һәм атылыуы тураһында һөйләй[2]
Музей бинаһы
үҙгәртергәЭлекке бер ҡатлы Зубовтың йорто Таранчиевский урамында XX быуат башында төҙөлгән.
Бер ҡатлы бинаның төп фасады күләмендә тура мөйөшлө, көнбайышҡа ҡараған. Бинаға инеү урыны көньяҡ яҡтан һәм япмалы күтәрмә менән бүленгән. Бина таш фундаментта аҫҡы өй менән тянь-шянь ҡарағайынан төҙөлгән буранан ғибәрәт. Стеналары штукатурланған һәм ағартылған. Бинаның бөтә периметры буйлап кәрниздәр үтә.
Бина Верный ҡалаһының көнбайыш өлөшөндәге сауҙагәр төҙөлөшө өлгөһө булып тора[3].
Ҡомартҡы статусы
үҙгәртергә2010 йылдың 10 ноябрендә Алматы ҡалаһының урындағы әһәмиәтенә эйә булған мәҙәниәт һәм тарих ҡомартҡыларының яңы Дәүләт исемлеге раҫлана, бер үк ваҡытта уға ярашлы алдағы ҡарарҙар көсөн юғалтҡан тип таныла[4]. Был Ҡарарҙа урындағы әһәмиәткә эйә булған Байтурсыновтың музей бинаһы ҡомартҡы статусын һаҡлап ҡала. 2014 йылда һаҡлау зонаһы сиктәре раҫлана[5].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Культурная прогулка: Дом-музей им. Ахмета Байтурсынова 2019 йыл 19 ғинуар архивланған.
- ↑ Имаханбет Р. С. Ахмет Байтұрсынұлы музей-үйі. — Алматы: Өнер, 2017. — С. 32. — 288 с. — ISBN 978-9965-23-416-3.
- ↑ Управление культуры г. Алматы. Дом-музей А.Байтурсынова 2019 йыл 6 апрель архивланған.
- ↑ Постановление Акимата города Алматы от 10 ноября 2010 года N 4/840 «Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры местного значения города Алматы»
- ↑ Решение ХХХI сессии маслихата города Алматы V созыва от 10 сентября 2014 года N 261 «Об утверждении границ охранных зон, зон регулирования застройки и зон охраняемого природного ландшафта объектов историко-культурного наследия города Алматы»