Ҡышҡы һарай
Ҡышҡы һарай (1918—1943 йылдарҙа — Сәнғәт һарайы) — Рәсәйҙең төп император һарайы. Санкт-Петербургта Һарай майҙаны, 2/Һарай яр буйы, 38, адресы буйынса урынлашҡан. Һарайҙың хәҙерге (бишенсе) бинаһы 1754—1762 йылдарҙа итальян сығышлы рус архитекторы Бартоломео Франческо Растрелли тарафынан ҡупшы Елизавета бароккоһы стилендә интерьерҙарында француз рококо элементтары менән төҙөлгән. Совет осоронан алып һарайҙа Дәүләт Эрмитажының төп экспозицияһы урынлашҡан.
| Ҡышҡы һарай | |
| Нигеҙләү датаһы | 1754 һәм 1762 |
|---|---|
 | |
 | |
| Нигеҙләүсе | Елизавета Петровна |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
| Административ-территориаль берәмек | Һарай округы[d][1] |
| Әҫәр заказсыһы | Пётр I |
| Архитектор | Франческо Растрелли[d] |
| Архитектура стиле | Елизаветинское барокко[d] |
| Обитатель | Эрмитаж Дәүләт Музейы[d] |
| Мираҫ статусы | объект культурного наследия России федерального значения[d] |
| Рәсми сайт | hermitagemuseum.org/wps/… |
| Страница учреждения на Викискладе | Winter Palace |
 | |
 Ҡышҡы һарай Викимилектә | |
1762 йылда төҙөлөш тамамланыу менән 1904 йылға тиклем Рәсәй императорҙарының ҡышҡа рәсми резиденцияһы сифатында ҡулланыла. 1904 йылда Николай II даими резиденцияһын Царское Селолағы Александр һарайына күсерә. 1915 йылдың октябренән 1917 йылдың ноябренә тиклем һарайынҙа царевич Алексей Николаевич исемендәге госпиталь эшләй. 1917 йылдың июль-ноябрендә бында Ваҡытлы хөкүмәт урынлаша. 1920 йылдың ғинуарында һарайҙа Революция дәүләт музейы асыла, 1941 йылға тиклем бинаны Дәүләт Эрмитажы менән бүлешәләр.
Ҡышҡы һарай һәм Һарай майҙаны хәҙерге ҡаланың матур архитектура ансамблен барлыҡҡа килтереп, эске Рәсәй һәм халыҡ-ара туризмдың төп объекттарының береһе булып тора.
Тарихы үҙгәртергә
Ҡышҡы һарайҙан алдағы һарайҙар үҙгәртергә
1711—1764 йылдар эсендә ҡалала төрлө участкаларҙа биш ҡышҡы һарай төҙөлә. Тәүҙә Петр I 1703 йылда тиҙ арала төҙөлгән, Петропавловск ҡәлғәһенән алыҫ булмаған бер ҡатлы йортта йәшәй.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 archINFORM (нем.) — 1994.
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Рус телендә
- В. М. Глинка, Ю. М. Денисов, М. В. Иогансен и др.; Под общ. ред. Б. Б. Пиотровского /. Эрмитаж. История строительства и архитектура зданий. — Л.: Стройиздат, Ленинградское отделение, 1989. — 560 с.
- С. А. Маценков. Чердаки Эрмитажа. — СПб.: Государственный Эрмитаж, 2011. — 112 с. — ISBN 978-5-93572-440-5.
- Пашкова Т.Л. Император Николай I и его семья в Зимнем дворце. — СПб.: Гос. Эрмитажа, 2014. — 464+524 с. — ISBN 978-593572-585-3.
- Янченко С. Ф. А. В. Сивков. Дворцы Эрмитажа в советский период. — СПб.: Гос. Эрмитажа, 2018. — 550 с. — ISBN 978-5-93572-788-8.
- Пилявский В. И., Зимний дворец. — Л., 1960
- Соколова Т. М., Зимний дворец. — Л., 1958
- Успенский А. И., Императорские дворцы, т. 1. — М., 1913
- Инглиз телендә
- Budberg, Moura. Great Palaces (The Winter Palace. Pages 194–201) (инг.). — London: Hamlyn Publishing Group Ltd, 1969. — ISBN 0-600-01682-X.
- Cowles, Virginia. The Romanovs (билдәһеҙ). — London: William Collins,Sons & Company Ltd, 1971. — ISBN 000211724X.
- de Custine, Marquis (инг.)баш. Russia (Abridged from the French) (билдәһеҙ). — London: Longman, Brown, Green and Longmans, 1854.
- Explorations in Saint Petersburg. interKnowledge Corp (1996–2005). Дата обращения: 20 апрель 2008.
- Faber, Tony. Faberge's Eggs: One Man's Masterpieces and the End of an Empire (инг.). — 2008. — ISBN 0230713963.
- Hughes, Lindsey. Russia in the Age of Peter the Great (билдәһеҙ). — New Haven, Connecticut: Yale University Press, 1998. — ISBN 0-300-07539-1.
- Klyuchevsky, Vasily. A History of Russia (transl. C J Hogarth) (инг.). — London: Dent, 1926.
- King, Greg. The Court of the Last Tsar (билдәһеҙ). — John Wiley & Sons, 2006. — ISBN 0-471-72763-6.
- Kurth, Peter. Tsar: The Lost World of Nicholas and Alexandra (инг.). — London: Little, Brown and Company (UK) Ltd, 1995. — ISBN 0-316-50787-3.
- Malone, Richard. Analysing The Russian Revolution (билдәһеҙ). — 2. — Australia: Cambridge University Press, 2009. — ISBN 0-521-76608-7.
- Andrei Maylunas, Sergei Mironenko. A Lifelong Passion (билдәһеҙ). — London: Orian Publishing Group Ltd, 1996. — ISBN 0-297-81520-2.
- Norman, Geraldine. The Hermitage: The Biography of a Great Museum (инг.). — New York: Fromm International Publishing, 1998. — ISBN 0-88064-190-8.
- Massie, Robert K. (инг.)баш. Nicholas and Alexandra (билдәһеҙ). — New York: Atheneum, 1967.
- Massie, Robert K. Peter the Great: His Life and World (инг.)баш. (билдәһеҙ). — New York: Ballantine Books (инг.)баш., 1981. — ISBN 0-345-29806-3.
- Radziwill, Princess Catherine. Nicholas II, The Last of the Czars (билдәһеҙ). — London: Cassell, 1931.
- Mackenzie Stuart, Amanda. Consuelo and Alva (билдәһеҙ). — Harper Collins, 2005. — ISBN 0-00-721687-4.
- Stuart, D. Dear Duchess: Millicent, Duchess of Sutherland (1867–1955) (инг.). — London: Victor Gollancz Ltd, 1982. — ISBN 0-575-03020-8.
- Vorres, Ian. The Last Grand Duchess (билдәһеҙ). — 3. — London: Finedawn Publishers, 1985.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- А. Н. Ясинский. Зимний дворец в СПб. // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Официальный сайт государственного Эрмитажа — Зимнего дворца
- Зимний дворец на сайте «Архитектура России»
- История и фотографии Зимнего дворца. Как добраться, что посетить
- Зимний дворец на карте Петербурга
- Аудиогид по Зимнему дворцу
- Вид на Зимний дворец с высоты птичьего полёта на сервисе Яндекс.Панорамы