Портал:Башҡорт әҙәбиәте

«Башҡорт әҙәбиәте» порталына рәхим итегеҙ!

үҙгәртергә

Инеш

Башҡорт әҙәбиәт ғилеме — нәфис әҙәбиәтте кешелек һәм башҡорт халыҡ мәҙәниәте күренеше булараҡ өйрәнеүсе фән, XIX быуаттың 2-се яртыһында нигеҙ һалынған фән. Төп тармаҡтары: әҙәбиәт теорияһы, әҙәбиәт тарихы. Ҡайһы бер ғалимдар шулай уҡ әҙәбиәт ғилеменең төп тармағына фольклористиканы ла индерә. Әҙәбиәт ғилемендә бик күп йүнәлештәр бар, шул иҫәптән — психоаналитик һәм психиатрия йүнәлештәре. Ярҙамсы дисциплина булып библиография, текстология, палеография тора.

үҙгәртергә

Бөгөнгө рәсем

Аҡбулатова Фәрзәнә Фәтих ҡыҙы (1 февраль 1960 йыл) — яҙыусы, журналист. Рәсәйҙең һәм Башҡортостандың Журналистар (1999) һәм Яҙыусылар (1995) союздары ағзаһы, Шәйехзада Бабич исемендәге дәүләт республика йәштәр премияһы лауреаты, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре (2003).

Архив

үҙгәртергә

Бөгөнгө мәҡәлә

Ҡара йөҙҙәр — башҡорт һәм татар әҙәбиәте классигы, БАССР-ҙың халыҡ шағиры Мәжит Ғафури әҫәре. Башҡорт әҙәбиәтенең тәнҡитле реализм әҫәрҙәренең береһе.

Повеста ҡатын-ҡыҙҙарҙың трагик яҙмышы, XIX быуаттың 90-сы йылдарында татар-башҡорт йәмғиәтендә ислам донъя ҡоролошо дин ҡанундары һүрәтләнә.

Повестың төп геройҙары — Ғәлимә исемле ҡыҙ һәм уның һөйгән йәре, ауыл егете Зәкир. Сибәр ҡыҙ Ғәлимә Зәкирҙе ярата. Уларҙың бәхетле ғаилә тормошо тураһында хыялына байҙарҙың улдары һәм мулла-хәҙрәт ҡамасаулай. Ғашиҡтарҙың осрашыуы уларҙы шәриғәт законын боҙоуҙа һәм диндән яҙыуҙа ғәйепләү өсөн етерлек шарт булып тора. Ҡыҙҙың атаһы, Фәхри ҡыҙын өйөнән ҡыуа. Зәкир ҡалаға китергә мәжбүр була. Ғәлимә хурлыҡты күтәрә алмай, аҡылдан яҙа һәм мәкегә батып үлә. Зәкирҙе туҡмайҙар, шунан һуң ул үпкә туберкулезы менән ауырый.

Архив

үҙгәртергә

Беләһегеҙме…

Әҙәбиәттең сағыу бер бите булып 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышы ғәскәр башлығы башҡорт халҡының милли геройы һәм шағиры, Салауат Юлаев (1754—1800) шиғриәте барлыҡҡа килә. Шағир туған ергә һөйөү тураһында поэтик һүҙҙе яу ҡоралы сифатында оҫта ҡуллана.
19 быуат башындағы әҙәбиәттә 1812 Ватан һуғышы ҡаһарманы, һуңынан батшалыҡтың колониаль иҙеүенә ҡаршы сығыштары өсөн Себергә ебәрелгән Буранбай сәсәндең йырҙары төп урынды алып тора. Уның шиғри традицияларын сәсәндәр Ишмөхәмәт Мырҙаҡаев (Ишмөхәмәт сәсән, 1781—1878), Ғәбит Арғынбаев (Ғәбит сәсән, 1856—1921), уңышлы дауам итәләр.
19 быуаттың беренсе яртыһында суфыйсылыҡ поэзияһы тарала. Башҡорттарҙан сыҡҡан Тажетдин Ялсығол әл-Башҡорди (1767—1838), Ғ. Усман (1752—1834), Мәнди Ҡотош-Ҡыпсаҡи (1761—1849), Әбелмәних Ҡарғалы (1784—1824), Һибәтулла Сәлихов (1794—1867), Шәмсетдин Зәки (1825—65), Ғәли Соҡорой (1826—89) — был ағымдың иң күренекле вәкилдәре.
_{Сығанаҡ:www.wikiplanet.click}

Архив

үҙгәртергә

Һылтанмалар

Викикитапхана (ингл. Wikisource, рус. Викитека) — ирекле китапхана — «Викимедиа фондының» коммерция булмаған проекты, төрлө телдәрҙә алып барылған, даими тулыландырылыусы ирекле яҙмаларҙы таратыу маҡсаты менән төҙөлгән китапхана. Башҡорт Викикитапханаһы бында.
Башҡортостан Республикаһының милли электрон китапханаһы
Аудиокитапхана — «Ашҡаҙар» радиоһының рәсми сайтындағы аудиокитапхана.
Китаптар — «Башҡорт проекттары» ирекмәндәре тарафынан йыйылған электрон китапхана. (Иғтибар! Автор хоҡуҡтары иҫәпкә алынмаған. Дәғүәләр булыуы ихтимал.)
«Ихтика» электрон китапханаһының «Вконтакте» социаль селтәрендәге төркөмө. — Искәндәр Шакиров йыйған электрон китаптар. (Иғтибар! Автор хоҡуҡтары иҫәпкә алынмаған. Дәғүәләр булыуы ихтимал.)
Бәйләнештә социаль селтәрендә «Башҡортса аудиокитаптар»

үҙгәртергә

Бөгөнгө өҙөмтә

Бөркөт — күктә, суртан һыуҙа тере, ир ҙә тере, илгә - ҡушылһа...

— Рәми Ғарипов, «Йырҙарыма ҡайтам»

үҙгәртергә

Категориялар

Башҡорт әҙәбиәте

Башҡорт балалар әҙәбиәте

Башҡорт әҙәбиәте белгестәре

Башҡорт әҙәбиәте фәне буйынса федераль дәүләт стандарттарына ярашлы төрлө синыфтарҙа уҡытылған әҙәби әҫәрҙәр

Башҡорт драматургтары

Был ай башҡорт әҙәбиәтендә:

Апрель

1 апрель 1957 — шағыр Хисмәт Юлдашев тыуған.
4 апрель (1861—1918) — башҡорт мәғрифәтсеһе Кейеков Ғарифулла Мөхәмәтғәли улы тыуған.
9 апрель (1936—2016) — шағир-яҙыусы, тәржемәсе һәм журналист Дәүләтов Ғәлим Абдулла улы тыуған.
16 апрель (1926—2003) — ғалим-тел белгесе, филология фәндәре кандидаты Әкрәм Бейеш тыуған.
18 апрель (1893—1937) — Башҡортостандың күренекле йәмәғәт һәм дәүләт эшмәкәре Дауыт Юлтый тыуған.

үҙгәртергә

Яңы мәҡәләләр

Хикмәт (ғәр. نحكمة‎) — тапҡыр мәғәнәле һәм өгөт-нәсихәт, фәлсәфәүи йөкмәткеле кескәй жанр; ғәжәп ҙур аҡыл, тәрән белем^[1]; ниҙеңдер асылын тәшкил иткән эске мәғәнә, йәшерен сәбәп; ғиллә.

Поэзияла ике һәм дүрт юллы хикмәттәр ҙур урын тота. Бөтә доъяға киң билдәле Ғүмәр Хәйәм хикмәттәре шуның классик өлгөләре.

Боронғо төрки поэзияһынан Әхмәт Йәсәүи, Сөләймән Баҡырғани хикмәттәре башҡорт һәм татар халҡф араһында киң таралған. Беҙең поэзияла Мәүлә Ҡолой хикмәт жанры оҫтаһы.

Хәҙерге заман шағирҙарынан Фәйзи Ғүмәров байтаҡ тапҡыр хикмәттәр яҙа.

Архив

үҙгәртергә