Надир (исем)

Викидатала элемент юҡ

Надир — башҡорт һәм башҡа төрки халыҡтарҙа ир-ат исеме.

Этимология

Надир исеме башҡорт теленә ғәрәп теленән килеп ингән. Мәғәнәһе һирәк осрай торған (сибәр); тиңдәшһеҙ тигәнде аңлата.

Билдәле кешеләр

Надир Ураҙмәтов (1688—1758) — башҡорт тарханы, мәғдән эҙләүсе. Надир-шах Афшар (ум. 19 июнь 1747) — шах Персии, афшарского происхождения. Надир Каримович Надиров (6 января 1932, Нахичеванская АССР, Азербайджанская ССР — 24 августа 2021) — совет и ҡазаҡ ғалимы, химик. Ҡалып:Ғалим дәрәжәһе (1968), профессор (1970). Ҡалып:Ғалим дәрәжәһе (с 1983). Ҡаҙаҡ сср-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1982). Ҡаҙаҡ сср-ының дәүләт премияһы лауреаты (1980). Ҡаҙағстан һәм СССР-ҙың почетлы нефтсеһе.

Фамилия

Йосоп Надиров (Йософ Надиров) — башҡорт тарханы. Прапорщик (1776).

Ауылдар

Яңы Нәдир (рус. Новонадырово) — Башҡортостандың Илеш районындағы ауыл.

Яңы Нәдир — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Әлмәт районы ауылы. Яңы Нәдир ауыл биләмәһе составына керә һәм уның үҙәге булып тора.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Йыһаншин Азат Надир улы (11 май 1971 йыл) — театр һәм кино актёры, режиссёр. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған артисы (2002). Башҡортостан Республикаһының Шәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы лауреаты (1996).

Сығанаҡтар

• Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
• Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
• Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
• Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
• Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.

Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ