Мөхсин (ислам)
| Иман шарттары |
| Исламдың биш нигеҙе |
| Шәхестәр |
Мөхсин (ғәр. محسن — «Игелекле, изгелекле, яҡшылыҡ ҡылыусы»; рус. мухсин) — ғәрәп һүҙе, әбжәдтә «хсн» — «яҡшылыҡ ҡылыу» ҡылымынан килеп сыҡҡан.
Ҡулланылышы үҙгәртергә
Мосолмандарҙың инанысы 3 кимәлдә булыуы мөмкин: мөслим, мөьмин, мөхсин. Был өс кимәл динлелектең өс кимәленә нигеҙләнгән: ислам, иман, ихсан, һәм улар тамырҙаш булып тора. Әбжәд яҙмаһы буйынса ғәрәптәрҙә башлыса тартынҡылар ҡулланыла, һәм тартынҡылар буйынса ҡайһыһы ниндәй һүҙҙән килеп сыҡҡанын аңларға була[1]
Исемдәрҙә үҙгәртергә
Яңғыҙлыҡ исемдәр Хәсән, Хөсәйен, Тәхсин, щулай уҡ ихсан һәм истихсан һүҙҙәре тамырҙаш булып тора. Исемдең икенсе варианты — Мөхәссин («яҡшыртыусы»).
Мөхсин һүҙе ғәрәп теленән башҡорт теленә «Мөҡсин» тигән вариантта исемдәргә һәм фамилияларға ла инеп киткән. Мөҡсин исеме башҡорт теленә үҙләштерелгән, изгелекле, яҡшылыҡ ҡылыусы[2] тигәнде аңлата.
Билдәле кешеләр үҙгәртергә
Республиканың билдәле кешеләре араһында Мөҡсин исемле, фамилиялы шәхестәр бар.
- исем;
Мөҡсин Мәҙийәров — Емельян Пугачев етәкселегендәге 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнашҡан, Е. Пугачёвтың полковнигы[3].
- фамилия;
Мөҡсинов Ирек Шәриф улы — Рәсәй юрисы, дәүләт эшмәкәре. Башҡортостан Республикаһының Конституция Судының беренсе рәйесе (1996—1999).
Топонимикала үҙгәртергә
Кеше исемдәре аша Мөҡсин атамаһы Башҡортостандың топонимикаһына ла инеп киткән.
- Мөҡсин (рус. Муксиново) — Ҡырмыҫҡалы районындағы ауыл.
- Мөҡсин (рус. Муксино) — Ауырғазы районындағы ауыл.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Сығанаҡтар үҙгәртергә
- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ