Большов Леонид Александрович
Большов Леонид Александрович (23 июль 1946 йыл) — СССР һәм Рәсәй физигы, РФА академигы (2016), Рәсәй Фәндәр академияһының атом энергетикаһының хәүефһеҙ үҫеше проблемалары институтының атом энергетикаһы өлкәһендә белгесе, директоры, хәҙер ғилми етәксеһе (1991 йылдан).
| Большов Леонид Александрович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 23 июль 1946 (77 йәш) |
| Тыуған урыны | Мәскәү, СССР |
| Балалары | Большова Ганна Леонідівна[d] |
| Һөнәр төрө | физик |
| Эшмәкәрлек төрө | ядро энергетикаһы |
| Эш урыны | Курчатов институты |
| Уҡыу йорто | МДУ-ның физика факультеты[d] |
| Ғилми дәрәжә | физика-математика фәндәре докторы[d] (1982) |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
       |
Биографияһы үҙгәртергә
Леонид Александрович Большов 1946 йылдың 23 июлендә Мәскәүҙә тыуған[1]. 1964 йылда 2-се урта мәктәпте тамамлай[2].
1970 йылда Мәскәү дәүләт университетының физика факультетын тамамлай[1]. 1973 йылда кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай[1].
1982 йылда — докторлыҡ диссертацияһы яҡлай[1].
1970 йылдан алып 1973 йылдар буйынса И. В. Курчатов исемендәге атом энергияһы институтында (Мәскәү) инженер, кесе ғилми хеҙмәткәр булып эшләй[1].
1973 йылдан алып 1991 йылдар буйынса — Курчатов исемендәге атом энергияһы институты филиалында эшләй (Троицк ҡалаһы Мәскәү өлкәһе) — кесе ғилми хеҙмәткәр, 1975 йылдан — төркөм начальнигы, 1978 йылдан — өлкән ғилми хеҙмәткәр, 1982 йылдан — лаборатория начальнигы[1].
1991 йылдан атом энергетикаһының хәүефһеҙ үҫеше проблемалары институты директоры[1].
Чернобыль АЭС-ындағы авария эҙемтәләрен бөтөрөүҙә ҡатнаша (1986).
Ҡыҙы — Анна Леонидовна Большова (1976 йылғы) — Рәсәй театр һәм кино артисы. Мәскәүҙең маҡтаулы сәнғәт эшмәкәре (2014).
Фәнни эшмәкәрлеге үҙгәртергә
Фәнни эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре: ҡаты есемдәрҙең өҫкө йөҙө физикаһы, нурланыштың матдәләр менән тәьҫир итешеүе теорияһы, һыҙыҡлы булмаған оптика, лазерлы термоядро синтезы физикаһы, атом энергетикаһы хәүефһеҙлеге проблемалары, АЭС-тарҙағы ауыр аварияларҙы һәм уларҙың эҙемтәләрен анализлау.
Мәскәү физика-техник институтының заманса хәүефһеҙ энергетик технологиялар үҫеше мәсьәләләре кафедраһы мөдире.
300-гә яҡын ғилми хеҙмәт, шул иҫәптән бер нисә монография авторы.
Ижтимағи эшмәкәрлеге үҙгәртергә
1997 йылда Рәсәй Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты итеп һайлана.
2016 йылда Рәсәй Фәндәр академияһы академигы була.
Фәнни ойошмаларҙа ағзалығы
- Рәсәй Фәндәр академияһының энергетиканың физика-техник проблемалары бүлеге бюро ағзаһы
- Рәсәй Фәндәр академияһының атом энергетикаһы буйынса ғилми советы рәйесе урынбаҫары
- РФА-ның техник фәндәр буйынса координация советы ғилми секретары
- Рәсәй ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығының фәнни-техник советы ағзаһы
- Европа реконструкция һәм үҫеш банкыһы янындағы ядро хәүефһеҙлеге буйынса эксперт төркөмө ағзаһы
- «Атом энергияһы» журналының редколлегия ағзаһы.
Бүләктәре үҙгәртергә
- СССР Дәүләт премияһы (1988) — «Исследование процессов термической десорбции нейтральных и заражённых частиц на поверхности твёрдых тел» эштәр циклы өсөн (1965—1984)
- «Мәскәүҙең 850-йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы (1997)oem
- Батырлыҡ ордены (1997) — Чернобыль АЭС-ында авария эҙемтәләрен бөтөрөүҙә күрһәткән батырлығы һәм фиҙакәрлеге өсөн[1]
- Почет ордены (2006) — хеҙмәт уңыштары һәм күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте өсөн
- Дуҫлыҡ ордены (2013)
- Рәсәй Федерацияһының фән һәм техника өлкәһендә хөкүмәт премияһы (бер төркөм ғалимдар составында, 2014 йыл өсөн) — Рәсәйҙең Төньяҡ-Көнбайышында ядро эҙемтәһен юҡ итеүҙең ғилми-техник нигеҙен эшләгәне һәм мәғлүмәт-аналитика тәьминәте өсөн[3]
- Александр Невский ордены (2019) — күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте һәм фән үҫешенә ҙур өлөш индергәне өсөн[4]
Рәсәй Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығының, Росэнергоатомдың, Росатомдың ведомство наградаларына һәм почетлы күкрәк билдәләренә эйә[1]
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Институт - Об Институте - Дирекция - Большов Леонид Александрович. ibrae.ac.ru. Дата обращения: 2017-6-11.
- ↑ Персональный состав отделения - Большов. oem.ras.ru. Дата обращения: 2017-6-11. 2015 йыл 20 июнь архивланған.
- ↑ Распоряжение Правительства о присуждении правительственных премий 2013 года в области науки и техники — Российская газета. rg.ru. Дата обращения: 2017-6-11.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 09.09.2019 № 430 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». publication.pravo.gov.ru. Дата обращения: 2019-9-10.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Профиль Леонида Александровича Большова РФА рәсми сайтында
- Профиль Леонида Александровича Большова на математическом портале Math-Net.Ru
- Большов Леонид Александрович (ИС АРАН). isaran.ru. Дата обращения: 2017-6-11.
- Большов Леонид Александрович (Российское атомное сообщество). atomic-energy.ru. Дата обращения: 2017-6-11.