Әбү Суфыян ибн Хәрб

Әбү Суфыян ибн Хәрб әл-Өмәүи, Әбү Суфыян булараҡ билдәле (ғәр. أبو سفيان‎;рус. Абу Суфьян ибн Харб

Әбү Суфыян ибн Хәрб
ғәр. أبو سفيان بن حرب
Рәсем
Зат ир-ат
Тыуған көнө 565[1]
Тыуған урыны Мәккә, Хижәз[1]
Вафат булған көнө 640, 653[1] или 650
Вафат булған урыны Мәҙинә, Хаҡ хәлифәт
Ерләнгән урыны Әл-Баҡый
Атаһы Харб ибн Умайя[d]
Бер туғандары Харис ибн Харб[d] һәм Өммө Йәмил[d]
Хәләл ефете Хинд бинт Утба[d], Зайнаб бинт Навхаль[d] һәм Сафия бинт Абуль-Ас[d]
Балалары Мүәвиә ибн Әбү Суфыян, Язид ибн Абу Суфьян[d], Утба ибн Абу Суфьян[d], Q125258943?, ʻAnbasah ibn aby sufyān[d], Q102198010?, Джувайрийя бинт Абу Суфьян[d], Q104535219?, Q89829575?, Q125258974?, Q125338954?, Зияд ибн Уммея[d] һәм Рәмлә бинт Әбү Суфьян[2]
Нәҫеле Өмәүиҙәр[d]
Һөнәр төрө сауҙагәр
Һуғыш/алыш Ур һуғышы, Хүнәйнә һуғышы, Осада Таифа[d] һәм Йәрмүк һуғышы
Кунья Абу Суфьян[d]
 Әбү Суфыян ибн Хәрб Викимилектә

565, Мәккә — 650, Мәҙинә) — Мәккә хакимы (622—630). Ул Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең иң килешмәҫ дошмандарының береһе була. Мосолмандар Мәккәне яулап алғандан һуң ислам ҡабул итә. Улы Мүәвиә ибн Әбү Суфыян Өмәүиҙәр династияһының беренсе хәлифе була.

Биографияһы

үҙгәртергә

Һижрәгә тиклем 56 йыл самаһы элек (565 йыл тирәһе) Мәккәлә тыуған. Өмәүиҙәр затының бай һәм абруйлы ғаиләһенән була. Сауҙа маҡсатында каруандар менән Сүриәгә йыш бара. Мәккәлә уҡый һәм яҙа белгән, белемле бик аҙ кешеләрҙең береһе була[3].

Әбү Суфыян оҙаҡ ваҡыт ҡорайыштарҙың сәйәси лидеры һәм мосолмандарҙың дошманы була. Әммә эҙәрлекләүҙәр ваҡытында мосолмандарҙы үҙе язалауы тураһында бер хәбәр ҙә юҡ[3].

Бәҙер һуғышында ҡорайыштар тар-мар ителә, башлыҡтары Әбү Жәһел үлтерелә. Бынан һуң Мәккә етәкселеге Әбү Суфыянға күсә. Ул етерлек көслө армия әҙерләй, һижрәнең 3-сө йылында мосолмандарға ҡаршы сыға һәм Өхүд һуғышында уларҙы еңә.

Өхүд эргәһендәге һуғыштан һуң Әбү Суфыян Мәккәне мосолмандар яулап алғанға тиклем 5 йыл дауамында башлыҡ булып тора[3].

Ислам динен ҡабул иткәндән һуң Әбү Суфьян мосолмандар менән бергә Хүнәйнә янындағы алышта һуғыша, Таифты ҡамауҙа ҡатнаша. Һуңынан Мөхәммәт Пәйғәмбәр уны идарасы сифатында Нәжрәнгә ебәрә.

Әбү Бәкер һәм Ғүмәр ибн әл-Хәттаб хәлифәләр ваҡытында Әбү Суфыян дәүләт вазифаларын биләй.

70 йәшендә ул Сүриәлә Византияға ҡаршы һуғышҡан мосолмандар армияһы составында була. Улы Йәзид Йәрмүк янындағы алышта ғәскәргә етәкселек итә. Был һуғышта Әбү Суфыян да ҡатнаша. Икенсе улы Мүәвиә 100 йыл тиерлек Хәлифәт менән идара иткән Өмәүиҙәр династияһына нигеҙ һалыусы була[3].

Әбү Суфыян 91 йәшендә Мәҙинәлә вафат була[3].

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  • Али-заде, А. А. [36 Абу Суфьян ибн Харб] // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — 3000 экз. — ISBN 5-98443-025-8  (рус.).