Юлдыбай (Йылайыр районы)

Рәсәйҙең Башҡортостан Республикаһы Йылайыр районындағы ауыл
(Ғүмәр (Йылайыр районы) битенән йүнәлтелде)

Юлдыбай (рус. Юлдыбаево; икенсе атамаһы Ғүмәр) — Башҡортостан Республикаһының Йылайыр районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә халыҡ һаны 1650 кеше булған[3]. Почта индексы — 453684, ОКАТО коды — 80227836001.

Юлдыбай
Юлдыбай
Рәсем
Рәсми тел башҡортса‎ һәм урыҫ теле
Дәүләт  Рәсәй
Административ үҙәге Юлдыбай ауыл Советы (Йылайыр районы)[1] һәм Матрай районы
Административ-территориаль берәмек Юлдыбай ауыл Советы (Йылайыр районы)
Сәғәт бүлкәте UTC+05:00[d]
Халыҡ һаны 1650 кеше (2010)[2],
1359 кеше (2020)
Почта индексы 453684
Карта
 Юлдыбай Викимилектә


Халыҡ һаны үҙгәртергә

Халыҡ иҫәбе
2002[4]2009[4]2010[5]
191017301650
Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 95 % тәшкил итә[4].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 607 321 286 52,9 47,1
1959 йыл 15 ғинуар 2032 1078 954 53,1 46,9
1970 йыл 15 ғинуар 2057 1101 956 53,5 46,5
1979 йыл 17 ғинуар 1896 951 945 50,2 49,8
1989 йыл 12 ғинуар 1730 851 879 49,2 50,8
2002 йыл 9 октябрь 1910 946 964 49,5 50,5
2010 йыл 14 октябрь 1650 822 828 49,8 50,2

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Географик урыны үҙгәртергә

  • Район үҙәгенә тиклем (Йылайыр): 40 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Сибай): 95 км

Урамдары үҙгәртергә

  • Тау урамы (рус. Горная (улица))
  • Дуҫлыҡ урамы (рус. Дружбы (улица))
  • З. Вәлиди урамы (рус.  З. Валиди (улица))
  • Йылға аръяғы урамы (рус.  Заречная (улица))
  • И. Дилмөхәмәтов урамы (рус. И. Дильмухаметова (улица))
  • Колхоз урамы (рус. Колхозная (улица))
  • Кооператив урамы (рус. Кооперативная (улица))
  • Тыныслыҡ урам (рус. Мира (улица))
  • Йәштәр урамы (рус. Молодежная (улица))
  • Октябрь урамы (рус. Октябрьская (улица))
  • С. Юлаев урамы (рус. С. Юлаева (улица))
  • Совет урамы (рус. Советская (улица))
  • Т. Морат урамы (рус. Т. Мурата (улица))
  • Ф. Юлдашбаева урамы (рус. Ф. Юлдашбаевой (улица))
  • Х. Атанғолов урамы (рус. Х. Атангулова (улица))
  • Хоҙайбирҙин урамы (рус. Худайбердина (улица))
  • Электр урамы (рус. Электрическая (улица))
  • 1 Май урамы (рус. 1 Мая (улица))[6]

Тарихы үҙгәртергә

Ауылға 18-се быуат уртаһында Нуғай даруғаһы Түңгәүер улусы башҡорттары үҙ ерҙәрендә нигеҙ һала. Шулай уҡ Юлдыбай, Юлыбай, Ҡабарбаш исемдәре менән теркәлгән. 1866 йылда 80 йортта 515 кеше йәшәгән. Малсылыҡ, игенселек менән шөғөлләнгәндәр. Мәсет булған. 1900 йылда мәҙрәсә теркәлгән. Юлдыбай 4-се башҡорт кантонының үҙәге булған (1855 йылға). 1938—1956 йылдарҙа Матрай районының административ үҙәге. 50-се йылдарҙа 18 быуаттың 2-се яртыһында нигеҙләнгән Ғүмәр ауылы менән ҡушыла[7].

Шулай уҡ уҡығыҙ[8].

Инфраструктура үҙгәртергә

Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы «Һаҡмар совхозы» МУАХП-нда эшләй. Һөнәрселек лицейы, Юлдыбай урта мәктәбе, балалар баҡсаһы, физкультура-һауыҡтырыу комплексы, амбулатория, мәҙәниәт йорто (башҡорт халыҡ театры, халыҡ ҡурайсылар ансамбле, халыҡ вокаль ансамбле) бар. «Азамат», «Сатҡылар» халыҡ бейеүҙәре ансамбле, китапхана, мәсете бар[9].

Билдәле шәхестәре үҙгәртергә

 
Буканова Роза Ғафар ҡыҙы. Тарих фәндәре докторы, профессор.

Матбуғатта үҙгәртергә

  • Килен булып төшкән ер[12]
  • Йыр-моңға бай Юлдыбай[13]
  • Йылайыр районы Юлдыбай ауылы халҡы-урындағы башланғыстар өсөн[14]

Видеояҙмалар үҙгәртергә

Фото үҙгәртергә

  • Йылайыр районының Юлдыбай ауылы[16]

Ер-һыу атамалары үҙгәртергә

  • Йылайыр районы Юлдыбай ауылының ер-һыу атамлары[17]

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. ОКТМО (урыҫ)
  2. https://www.webcitation.org/6Rxi3K6iw?url=http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/2f055a804e303140ba45fe3bf8d20d64/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%BD%D0%B0%D1%81
  3. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
  5. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
  6. Улицы села Юлдыбаево
  7. Село Юлдыбаево
  8. История села Юлдыбаево Зилаирского района
  9. История села Юлдыбаево Зилаирского района
  10. Единый республиканский бизнес-портал. Султанов Юнир Юнусович (рус.) (Тикшерелеү көнө: 24 сентябрь 2019)
  11. Ягафаров Алик Каюмович 2020 йыл 29 ғинуар архивланған.
  12. Килен булып төшкән ер
  13. Йыр-моңға бай Юлдыбай
  14. Муниципальный район Зилаирский район Республики Башкортостан 2021 йыл 12 август архивланған.
  15. YouTube сайтында Видео
  16. Юлдыбай ауылы күренеше
  17. https://distolimp.bspu.ru/template/guest/global/page.php?p=t_15_35

Әҙәбиәт үҙгәртергә

Һылтанмалар үҙгәртергә