Юзиев Илдар Ғәфүр улы

Юзиев Илдар Ғәфүр улы (3 ғинуар 1933 йыл — 21 декабрь 2004 йыл) — шағир һәм драматург. Татарстандың халыҡ шағиры. Популяр йырҙар авторы.

Юзиев Илдар Ғәфүр улы
Зат	ир-ат
Тыуған көнө	3 ғинуар 1933({{padleft:1933|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:3|2|0}})
Тыуған урыны	Ямаҙы, Яңауыл районы, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР
Вафат булған көнө	21 декабрь 2004({{padleft:2004|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:21|2|0}}) (71 йәш)
Вафат булған урыны	Ҡазан, Рәсәй
Ерләнгән урыны	Яңы биҫтә зыяраты (Ҡазан)[d]
Яҙма әҫәрҙәр теле	татар теле
Һөнәр төрө	яҙыусы
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Татарстан Республикаһының халыҡ шағиры[d] Республиканская премия имени Мусы Джалиля[d]
Юзиев Илдар Ғәфүр улы Викимилектә

Биографияһы

Илдар Ғәфүр улы Юзиев Башҡорт АССР-ының Яңауыл районы Ямаҙы ауылында 1933 йылдың 3 ғинуарында тыуа. Ата-әсәһе ауыл уҡытыусылары була.

Ямаҙы урта мәктәбен тамамлағандан һуң Ҡазан педагогия институтының татар теле һәм әҙәбиәте бүлегенә уҡырға инә. Артабанғы тормошон, ижади һәм йәмәғәт эшмәкәрлеген Ҡазан ҡалаһы менән бәйләй.

Ижад юлын журналистика һөнәренән башлай. 1954—1966 йылдарҙа «Ялкын» балалар журналында яуаплы сәркәтип булып эшләй; 1966—1967 йылдарҙа — «Чаян» журналы әҙәби хеҙмәткәре, 1967—1971 йылдарҙа — Татарстан Яҙыусылар берлегенең әҙәби консультанты.

1973 йылда Мәскәүҙә М. Горький исемендәге Әҙәбиәт институтында Юғары әҙәби курстарҙы тамамлай, шунан һуң өс йыл «Казан утлары» журналының шиғриәт бүлегенә етәкселек итә. Артабан ул Татарстан Яҙыусылар берлеге идараһы рәйесе урынбаҫары була һәм йәш яҙыусылар менән эшләй.

Ижады

Илдар Юзиев мәктәптә 10-сы класта уҡыған сағында уҡ шиғырҙар яҙыу менән мауыға, уның шиғырҙары Өфөлә республика матбуғатында баҫыла башлай.

Илдар Юзиевтың ижады:

• 30 поэма, шул иҫәптән «Тормош еңә» (1953 й.), «Таныш моңдар» (1955 й.), «Миләүшә» (1968 г.), «Һуңғы һынау» (1969 й.), «Ҡылдар» (1978 й.), «Әсәй», «Ҡарурман», «Миләүшә», «Иҙел-Даугава»
• 40-тан ашыу шиғри йыйынтыҡ, шул иҫәптән «Мәңгелек менән осрашыу», «Йәш ҡарағайҙар», «Таныш моңдар», «Шиғырҙарым, йырҙарым», «Мөхәббәт китабы»
• «Умырзая» (1959 й.), «Асыу һаҡламайынса» (1974 й.), «Ҡыр ҡаҙҙары артынан» (1976 й.), «Командировка» (1977 й.) пьесалары.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• «Почёт Билдәһе» ордены (22.08.1986)
• «Миләүшә» (1968 йыл) поэмалар һәм балладалар китабы өсөн Муса Йәлил исемендәге республика премияһы.
• «Таш диуарҙар ауазы» һәм "Ҡылдар" (1980 йыл) поэмалары өсөн Татарстандың Ғабдулла Туҡай исемендәге Дәүләт премияһы.

Хәтер

• Шағирҙың тыуған ауылы Яңауыл районының Ямаҙы ауылында Татарстан Республикаһының халыҡ шағиры Илдар Юзиевтың музейы эшләй.
• 2008 йылдың 24 сентябрендә Ғәлиәскәр Камал исемендәге театрҙа Илдар Юзиевтың тыуыуына 75 йыл тулыу айҡанлы тантаналы кисә үткәрелә.

Сығанаҡтар

• «Татарский энциклопедический словарь» Казань, Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998
• «Татарская энциклопедия» Казань, Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002-14

http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%AE%D0%B7%D0%B8%D0%B5%D0%B2_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%93%D0%B0%D1%84%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 «Милләттәшләр. Юзиев Ильдар Гафурович»]

Һылтанмалар

• Юзиев Илдар Ғәфүр улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 31 декабрь 2022)
• Личности. ЮЗЕЕВ Ильдар Гафурович 2016 йыл 4 март архивланған.