Википедия

Шәрипов Әғләм Яҡуп улы

ғалим, ауыл хужалығы һәм ҡурсаулыҡ хеҙмәткәре

Шәрипов Әғләм Яҡуп улы (9 март 1963 йыл) — биология фәндәре кандидаты, ауыл хужалығы фәндәре докторы

Шәрипов Әғләм Яҡуп улы
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 9 март 1963({{padleft:1963|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:9|2|0}}) (61 йәш)
Тыуған урыны Ҡаратал ауылы, Аҡморон ауыл советы, Баймаҡ районы, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР
Һөнәр төрө пчеловод
Уҡыу йорто Башҡорт дәүләт аграр университеты
Ғилми дәрәжә ауыл хужалығы фәндәре докторы[d] һәм биология фәндәре кандидаты[d]

Биографияһы үҙгәртергә

Әғләм Яҡуп улы Шәрипов 1963 йылдың 9 мартында Башҡорт АССР-ының Баймаҡ районы Ҡаратал ауылында тыуа. 1970 йылда Ҡаратал мәктәбенә уҡырға бара һәм уны 1980 йылда тамамлай. Шул уҡ йылда Башҡортостан ауыл хужалығы институтына уҡырға инә. 1985 йылда «умартасылыҡ буйынса махсуслашҡан зооинженер» һөнәре буйынса диплом ала.

Башҡортостан дәүләт ҡурсаулығының кесе ғилми хеҙмәткәре

«Шүлгәнташ» дәүләт ҡурсаулығының кесе ғилми хеҙмәткәре

Бөрйән районының Ғәҙелгәрәй урта мәктәбе уҡытыусыһы

Баймаҡ районы ауыл хужалығы идаралығы әйҙәүсе белгесе

«Шүлгәнташ» дәүләт ҡурсаулығының ғилми хеҙмәткәре

«Шүлгәнташ» дәүләт ҡурсаулығы директорының экологик белем биреү буйынса урынбаҫары

«Шүлгәнташ» дәүләт ҡурсаулығы директорының дөйөм мәсьәләләр һәм умартасылыҡ буйынса урынбаҫар

«Башҡортостан ғилми-етештереү ветеринария лабораторияһы» дәүләт бюджет учреждениеһының төп ветеринар врачы (2017 йылдан әлегә тиклем)

Ғаиләһе үҙгәртергә

Әғләм Яҡуп улы Шәрипов дүрт ул һәм бер ҡыҙ тәрбиәләп үҫтерә. Улы Азамат Санкт-Петербургтағы хәрби училищены тамамлап, үҙен хәрби хеҙмәткә арнаған. Айнур, Башҡорт дәүләт аграр университетының электрлаштырыу факультетын тамамлай, әле Себерҙә эшләй. Айҙар Өфө дәүләт авиация университетында уҡын бөткәндән һуң, Мәскәү өлкәһендә эшләй. Айһылыу Башҡорт дәүләт университетының сит телдәр факультетын тамамлай һәм һөнәре буйынса эшләп йөрөй. Кесе улы Ғәфүр 2021 йылда Иҫке Собханғол урта мәктәбен тамамлай һәм әлеге көндә Волга дәүләт һыу транспорты университетының Өфө филиалында уҡып йөрөй. Бөрйән районы үҙәге Иҫке Собханғол ауылында йәшәй.

Ғилми дәрәжәләре үҙгәртергә

  • Биология фәндәре кандидаты. Кандидатлыҡ диссертацияһының темаһы: «Шүлгәнташ» ҡурсулығының бал йыйыусы флораһы ресурстары", Бөрйән бал ҡорто популяцияһы экологияһының ҡайһы бер үҙенсәлектәре (2006 йыл)[1].
  • Ауыл хужалығы фәндәре докторы. Докторлыҡ диссертацияһының темаһы: «Шүлгәнташ» дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығында ҡара төҫтәге урман бал ҡортоноң (Apis mellifera mellifera L.) тәбиғи популяцияһын һаҡлауҙың популяция-экологик һәм селекцион принциптары (2016 йыл)[2]

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре үҙгәртергә

  • Рәсәй Тәбиғәт ресурстары министрлығының:
    • Почет грамотаһы (19.12.2008 йыл, 749-лс приказы),
    • «Ҡурсаулыҡ эшендәге ҡаҙаныштары өсөн» билдәһе (26.05.2014 йыл, no 402-лс бойороғо).

Ғилми хеҙмәттәре үҙгәртергә

Шәрипов Әғләм Яҡуп улының ғилми хеҙмәттәре умартасылыҡ, солоҡсолоҡ мәсьәләренә арнала. 2019 йылда «Солоҡсолоҡ нигеҙҙәре» тип исемләнгән китабы баҫылып сыға. 80-дән ашыу ғилми эше бар.

  • Заселяемость пчелами усовершенствованного колодного улья[3]
  • Влияние изменений климата на состояние бурзянских бортевых пчел[4]

2016—2020 йылдарҙағы фәнни хеҙмәттәре исемлеге: үҙгәртергә

Рәсәй Федерацияһының Юғары аттестация комиссияһы тәҡдим иткән фәнни журналдарҙағы мәҡәләләре: үҙгәртергә

1. Ильясов Р. А., Косарев М. Н., Поскряков А. В., Шарипов А. Я., Николенко А. Г. Оценка генетического потенциала семей темной лесной пчелы // Пчеловодство. — 2016. — № 2. — С. 14-18[5]

2. Каскинова М. Д., Ильясов Р. А., Косарев М. Н., Поскряков А. В., Шарипов А. Я., Николенко А. Г. Оценка чистопородности семей темной лесной пчелы бурзянской популяции / // Пчеловодство. — 2016. — № 6. — С. 12-19[6].

3. Ishimguzhina A.S., Sharipov A. Ya. Influence of cross-breeding on breed features of burzyan bees // Advances in Engineering Research — 2018. — S. 284—289[7]

4. Шарипов А. Я. Оценка чистопородности бурзянских пчел // Пчеловодство. — 2019. — № 3. — С. 26-28[8]

5. Ишмуратова Н. М., Шарипов А. Я., Тамбовцев К. А., Туктаров В. Р., Ишимгужина А. С. Феромонный мониторинг генофонда бурзянской пчелы // Пчеловодство. — 2019. — № 9. — С. 10-11[9]

6. Шарипов А. Я., Ишмуратова Н. М., Тамбовцев К. А., Туктаров В. Р., Ишимгужина А. С. Оптимизация технологии подсадки пчелиных маток в семьи-помеси // Пчеловодство. — 2019. — № 10. — С. 18-21[10]

7. Ишмуратова Н. М., Шарипов А. Я., Тамбовцев К. А., Туктаров В. В., Ишимгужина А. С., Выдрина В. А., Ишмуратов Г. Ю. Феромонный препарат «Апимил» в защите бурзянской популяции среднерусской породы пчел от метизации // Изв. УНЦ РАН. — 2020. — № 3. — С. 49-53[11]

Башҡа баҫмаларҙағы мәҡәләләре: үҙгәртергә

1. Каскинова М. Д., Ильясов Р. А., Поскряков А. В., Косарев М. Н., Шарипов А. Я., Николенко А. Г. Генетические показатели бурзянской популяции Apis mellifera mellifera L. // Биомика. — 2016. — Т.8. — № 2. — С. 117—124[12]
2. Ishimguzhina A.S., Sharipov A.Ya. Methodology and methods of research in the field of beekeeping // News of Science and Education. — 2018. — Т. 10, № 2. — S. 106—108[13]

3. Ишмуратова Н. М., Шарипов А. Я., Тамбовцев К. А., Туктаров В. Р., Ишимгужина А. С. Апимил для контроля метизации для бурзянских пчел // Современные проблемы пчеловодства и апитерапии: монография / под ред. А. З. Брандорф, В. И. Лебедева, М. Н. Харитоновой, А. П. Савина, Л. Н. Савушкиной, А. С. Лизуновой. — Рыбное: ФГБНУ «ФНЦ пчеловодства», 2019. — С. 110—115[14]

4. Шарипов А. Я. Испытание нуклеусных ульев из ППУ // Актуальные вопросы охраны биоразнообразия на заповедных территориях: матер. всерос. науч.-практ. конф. с междунар. участием (24-26 ноября 2020 г) — Уфа: РИЦ БашГУ, 2020 — С. 268—271[15]

5. Шарипов А. Я. Оценка породности завозимых в Бурзянский район РБ пчел // Актуальные вопросы охраны биоразнообразия на заповедных территориях: матер. всерос. науч.-практ. конф. с междунар. участием (24-26 ноября 2020 г) — Уфа: РИЦ БашГУ, 2020 — С. 271—275[16]

Монографияһы: үҙгәртергә

Темная лесная пчела Apis mellifera mellifera L. Республики Башкортостан / коллектив авторов // отв. ред. Р. А. Ильясов, А. Г. Николенко, Н. М. Сайфуллина. — М.: Товарищество научн. изд. КМК. — 2016. — 320 с. (Шарипов А. Я. — С. 104—106; С. 1101—113)[17]

Уҡыу ҡулланмаһы: үҙгәртергә

Шарипов А. Я. Основы бортевого пчеловодства: учебное пособие по факультативному курсу для учащихся 9-11 классов Бурзянского района Республики Башкортостан / А. Я. Шарипов // Уфа: Самрау, 2019—173 с.

Уҡыу программаһы: үҙгәртергә

Шарипов А. Я. Учебная программа по проведению факультативных занятий в 9-11 классах Бурзянского района Республики Башкортостан по курсу «Основы бортевого пчеловодства» / Шарипов А. Я. — Уфа: Самрау, 2019 — 57 с.

Файҙалы моделгә патенты: үҙгәртергә

Колода-нуклеус / А. Я. Шарипов, А. А. Даутов, В. Р. Туктаров, Ф. Г. Юмагужин, Р. Р. Камалетдинов, М. М. Ямалетдинов, А. С. Ишимгужина, Н. М. Ишмуратова, К. А. Тамбовцев // Патент РФ № 202796 от 14.09. 2020 г.

Хәбәрсе үҙгәртергә

Әғләм Яҡуп улы Шәрипов әүҙем хәбәрсе лә. Уның район гәзите «Таң»да, республика гәзите «Киске Өфө»лә әленән-әле тәбиғәт, кешеләр хаҡындағы мәҡәләләре баҫылып тора. 2018 йылдың йомғаҡтары буйынса Әғләм Шәрипов «Киске Өфө»нөң лауреаты.

Матбуғатта донъя күргән мәҡәләләре, хикәйәләре үҙгәртергә

Викидәреслектә үҙгәртергә

  Портал «Башҡортостан шәхестәре»
  Әғләм Шәрипов ижады Викикитапханала
  Проект «Шәхестәр»

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. ↑ Ресурсы флоры медоносов заповедника «Шульган-Таш», некоторые особенности экологии бурзянской популяции медоносной пчелы
  2. ↑ ПОПУЛЯЦИОННО-ЭКОЛОГИЧЕСКИЕ И СЕЛЕКЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ К СОХРАНЕНИЮ ПРИРОДНОЙ ПОПУЛЯЦИИ СРЕДНЕРУССКОЙ ПЧЕЛЫ (APIS MELLIFERA MELLIFERA L.) В ГОСУДАРСТВЕННОМ ЗАПОВЕДНИКЕ «ШУЛЬГАН-ТАШ»
  3. ↑ Заселяемость пчелами усовершенствованного колодного улья
  4. ↑ Влияние изменений климата на состояние бурзянских бортевых пчел
  5. ↑ Оценка генетического потенциала семей темной лесной пчелы
  6. ↑ Оценка чистопородности семей темной лесной пчелы бурзянской популяции. (Оценка породы колоний темных европейских пчел из популяции бурзян)
  7. ↑ Влияние скрещивания на породные особенности бурзянских пчел
  8. ↑ Оценка чистопородности бурзянских пчел
  9. ↑ Феромонный мониторинг генофонда бурзянской пчелы
  10. ↑ Оптимизация технологии подсадки пчелиных маток в семьи-помеси
  11. ↑ Феромонный мониторинг генофонда бурзянской пчелы(недоступная ссылка)
  12. ↑ Генетические показатели бурзянской популяции Apis mellifera mellifera L. (The genetics parametres of the burzyan population of Apis mellifera mellifera L. (translated))
  13. ↑ METHODOLOGY AND METHODS OF RESEARCH IN THE FIELD OF BEEKEEPING
  14. ↑ [http://journal.ufaras.ru/wp-content/uploads/2021/12/41-44.pdf ФЕРОМОННЫЙ ПРЕПАРАТ «АПИМИЛ» В ЗАЩИТЕ БУРЗЯНСКОЙ ПОПУЛЯЦИИ СРЕДНЕРУССКОЙ ПОРОДЫ ПЧЕЛ ОТ МЕТИЗАЦИИ] 2022 йыл 19 ғинуар архивланған.
  15. ↑ АКТУАЛЬНЫЕ ВОПРОСЫ ОХРАНЫ БИОРАЗНООБРАЗИЯ НА ЗАПОВЕДНЫХ ТЕРРИТОРИЯХ
  16. ↑ Актуальные вопросы охраны биоразнообразия на заповедных территориях: материалы Всероссийской научно-практической конференции с международным участием, посвященной 110-летию биологического образования в Республике Башкортостан, 90-летию Башкирского государственного заповедника и 40-летию Южно-Уральского государственного природного заповедника (г. Уфа, 24 — 26 ноября 2020 г.) / Башкирский государственный университет; ответственный редактор М. М. Ишмуратова. — Уфа: РИЦ БашГУ, 2020.
  17. ↑ Темная лесная пчела Apis mellifera mellifera L. Республики Башкортостан (Dark forest bee Apis mellifera mellifera L. of the Republic of Bashkortostan)

Сығанаҡтар үҙгәртергә

Шарипов Аглям Якубович // Бурзянская энциклопедия / гл. ред. Г. М. Манапов. — Уфа: НИК Башкирская энциклопедия, 2022. — С. 560. — 640 с. — ISBN 978-5-88185-512-2.

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Шәрипов_Әғләм_Яҡуп_улы&oldid=1242346» битенән алынған