Христиана Нюслайн-Фольхард

немец биологы

Христиана Нюслайн-Фольхард (нем. Christiane Nüsslein-Volhard; 20 октябрь 1942 йыл, Магдебург, Германия) — немец биологы, яралғы үҫешенә генетик контролде асҡан өсөн физиология һәм медицина буйынса 1995 йылғы Нобель премияһы лауреаты (Э. Льюис һәм Э. Вишаус менән берлектә). Макс Планк йәмғиәте составындағы Үҫеш биологияһы институтының профессоры һәм директоры; toll һымаҡ рецепторҙарҙы асыуға килтергән toll генын асыусы булараҡ та билдәле[8]. Фундаменталь медицина тикшеренеүҙәре өсөн Лейбниц исемендәге (1986) һәм Альберт Ласкер исемендәге премиялар (1991) лауреаты.

Христиана Нюслайн-Фольхард
нем. Christiane Nüsslein-Volhard
Рәсем
Заты ҡатын-ҡыҙ[1][2]
Гражданлығы Flag of Germany.svg Германия
Тыуған көнө 20 октябрь 1942({{padleft:1942|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:20|2|0}})[3][4] (78 йәш)
Тыуған урыны Германия, Магдебург
Һөнәр төрө биолог, биохимик, генетик, психолог, университет уҡытыусыһы, физиолог
Эшмәкәрлек төрө Биология
Эш биреүсе Тюбинген университеты[d]
Европейская молекулярно-биологическая лаборатория[d]
Max Planck Institute for Developmental Biology[d]
Biozentrum University of Basel[d]
Фрайбургский университет[d]
Университет Дуйсбурга — Эссена[d]
Ойошма йәки клуб ағзаһы Леопольд Академияһы, Европа академияһы[d][5], Национальная академия наук США[d][6], Берлинско-Бранденбургская академия естественных и гуманитарных наук[d], Вестфальская академия наук[d], Гейдельбергская академия наук[d], Французская академия наук[d], Америка сәнғәт һәм фәндәр академияһы[d], Академия наук в Гёттингене[d], Европейская организация молекулярной биологии[d] һәм Лондонское королевское общество[d][7]
Уҡыу йорто Тюбинген университеты[d]
Франкфуртский университет имени Иоганна Вольфганга Гёте[d]
Ғилми дәрәжә фән докторы[d][2]
Ғилми етәксе Heinz Schaller[d]
Аспиранттар Рут Леманн[d]
Эш урыны Тюбинген[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
орден Pour le Mérite в области искусств и науки

премия Альберта Ласкера за фундаментальные медицинские исследования[d] (1991)

Нобелевская премия по физиологии и медицине[d] (1995)

 орден «За заслуги перед землёй Баден-Вюртемберг»

медаль Каруса[d] (1989)

премия Отто Байера[d] (1992)

премия имени Эрнста Шеринга[d] (1993)

медаль Отто Варбурга[d] (1992)

премия Луизы Гросс-Хорвиц[d] (1992)

премия Ассоциации немецких фондов[d] (2007)

медаль Гёте города Франкфурта-на-Майне[d] (1996)

 орден Максимилиана «За достижения в науке и искусстве»

премия Альфреда Слоуна[d] (1992)

премия Розенстила[d] (1989)

премия имени Лейбница[d] (1986)

Зал славы немецких исследований[d] (2012)

лекция имени Кита Робертса Портера[d] (1991)

медаль сэра Ханса Кребса[d] (1993)

почётный доктор Сент-Эндрюсского университета[d]

почётный доктор Оксфордского университета[d]

почётный доктор Кембриджского университета[d]

почётный доктор Принстонского университета[d]

почётный доктор Гарвардского университета[d]

почётный доктор Фрайбургского университета[d]

член Американской ассоциации исследований рака[d] (2014)

член Американской академии искусств и наук[d]

почётный доктор Утрехтского университета[d]

иностранный член Лондонского королевского общества[d]

 Австрийский почётный знак «За науку и искусство»

член Европейской организации молекулярной биологии[d]

медаль общества «Урания»[d] (2005)

почётный доктор Батского университета[d]

почётный доктор Тюбингенского университета им. Э. Карлса[d]

 командорский крест ордена «За заслуги перед Федеративной Республикой Германия» Большой офицерский крест ордена «За заслуги перед Федеративной Республикой Германия» Большой крест со звездой и плечевой лентой ордена «За заслуги перед Федеративной Республикой Германия»
Число Эрдёша 4
Commons-logo.svg Христиана Нюслайн-Фольхард Викимилектә

Бәләкәй сағынан биолог булырға хыяллана. Мәктәпте уртаса тамамлаһа ла, уҡытыусылары уның һәләтле булыуын билдәләй. Тюбингенға биохимия буйынса белемен күтәрергә китә. Шунда уҡ ДНК-ны тикшереп, философия докторы дәрәжәһен ала. Молекуляр биология өйрәнә. 1975 йылдан Базелдә лабораторияла эшләй, унда Э. Вишаусты осрата. 1978 йылда улар Гейдельбергтағы Европа молекуляр биология лабораторияһына эшкә алына һәм бергә эшләй. 1981 йылда Нюслайн-Фольхард Тюбингендағы лабораторияға эшкә күсә, унда дрозофилалар өҫтөндә эшен дауам итә. 1985 йылдан Макс Планк йәмғиәте составындағы Үҫеш биологияһы институтының директоры[9].

Йәмәғәт эшмәкәрлегеҮҙгәртергә

2004 йылда үҙ исемендәге фондты (Christiane Nüsslein-Volhard Stiftung) аса, фонд йәш немец ғалимәләренә өйҙә бала ҡарау һәм йорт мәшәҡәттәрен башҡарыу буйынса финанс ярҙамы күрһәтә.

2016 йылда Гринписты, Берләшкән Милләттәр Ойошмаһын һәм бөтә донъя илдәренең хөкүмәттәрен генетик модифициялы организмдар (ГМО) менән көрәште туҡтатырға саҡырған хатҡа ҡул ҡуя[10][11][12].

Танылыуы һәм маҡтаулы бүләктәреҮҙгәртергә

  • Лейбниц исемендәге премия (1986)
  • Розенстил премияһы (1989)
  • Силлиман лекцияһы (1989)
  • Карус премияһы (1989)
  • Фундаменталь медицина тикшеренеүҙәре өсөн Альберт Ласкер премияһы (1991)
  • Keith R. Porter Lecture (1991)
  • Луиза Гросс Хорвиц премияһы (1992)
  • Отто Варбург миҙалы (1992)
  • Альфред Слоун премияһы (1992)
  • Louis-Jeantet Prize for Medicine (1992)
  • Sir Hans Krebs Medal (1993)
  • Ernst Schering Prize (1993)
  • Физиология һәм медицина буйынса Нобель премияһы (1995)
  • Order of Merit of Baden-Württemberg (1996)
  • Goetheplakette der Stadt Frankfurt am Main (1996)
  • Pour le Mérite (1997)
  • ГФР алдындағы хеҙмәттәре өсөн орденының йондоҙло һәм яурын таҫмалы Ҙур тәреһе (2005)
  • Deutscher Stifterpreis (2007)
  • «Фән һәм сәнғәт өсөн» Австрия почётлы билдәһе (2009)
  • Сент-Эндрюс университеты Doctor of Science почётлы докторы (2011)
  • «Фән һәм сәнғәттәге ҡаҙаныштар өсөн» Максимилиан ордены (2014).

Астероидҡа исеме бирелгән астероид[en].

ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә

  1. ↑ OCLC. VIAF — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 Немецкая национальная библиотека, Берлинская государственная библиотека, Баварская государственная библиотека и др. Record #120065916 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  3. ↑ FemBio: Банк інформації про видатних жінок, Frauendatenbank, Банк данных о выдающихся женщинах
  4. ↑ Брокгауз энциклопедияһы
  5. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Nüsslein-Volhard_Christiane
  6. ↑ http://www.nasonline.org/member-directory/members/1332.html
  7. ↑ https://royalsociety.org/people/christiane-nusslein-volhard-12013
  8. ↑ «Toll To Be Paid at the Gateway to the Vessel Wall — Hansson and Edfeldt 25 (6): 1085 — Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology». Retrieved 2007-11-10.
  9. ↑ 2011 | Laureation address — Dr Christiane Nüsslein-Volhard | University of St Andrews
  10. ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
  11. ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
  12. ↑ Список нобелевских лауреатов подписавших письмо

ҺылтанмаларҮҙгәртергә

https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Христиана_Нюслайн-Фольхард&oldid=945238 ҡабул ителгән