Тимор диңгеҙе (индон. Laut Timor, порт. Mar Timor — хәнәүәт диңгеҙ) — Һинд океаны диңгеҙе. Австралия ҡитғаһы һәм Тимор утрауы араһында урынлашҡан. Акватория майҙаны — 432 мең км². Башлыса 250 метрҙан аҙыраҡ тәрәнлектәр өҫтөнлөк итә, максималь тәрәнлеге — 3300 метр. Диңгеҙҙең иң ҙур ҡултыҡтары — Жозеф-Бонапарт һәм Ван-Димен. Тимор диңгеҙе һыуҙары Австралия, Көнсығыш Тимор һәм Индонезия илдәренең ярҙарын йыуа.

Тимор диңгеҙе
УрынлашыуыАвстралия һәм Океания 
Майҙаны432 мең км²
Иң ҙур тәрәнлек3300 м
Уртаса тәрәнлек435 м
 Тимор диңгеҙе Викимилектә

Диңгеҙҙә байтаҡ ҡына углеводород запастары бар. 2009 йылда аҙаҡҡы 25 йыл эсендә иң ҙур нефть түгелеү осрағы теркәлә.[1]

География үҙгәртергә

 
Тимор диңгеҙендәге нефть табы Монтара нефть скважинаһындағы авария һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. 2009 йылдың 21 авгусынан 3 сентябренә ҡәҙәр скважинанан көн һайын диңгеҙгә 400 баррель нефть түгелә.

Тимор диңгеҙе Австралия ҡитғаһы һәм Тимор утрауы араһында урынлашҡан. Көнбайышта диңгеҙ — Һинд океаны, ә көнсығышта — Арафур диңгеҙе һыуҙары менән ҡушыла. Төп порты — Дарвин (Австралия).

Диңгеҙҙең күп өлөшөн бихисап һай урындары, эре атоллдар һәм мәрйен рифтары менән бергә Сахул ҡитға һайлығы биләй. Иң ҙур утрауҙары — Батерст, Мелвилл.

Төньяҡ өлөшөндә Ява (Зонд) уйпатының дауамы булып торған Тимор уйпаты урынлашҡан. Уйпат тирәһе әүҙем сейсмик зонаһы булып тора.

Климат үҙгәртергә

 
Тимор диңгеҙе өҫтөндә Флойд тропик циклоны, 2006 йыл

Тимор диңгеҙ климаты субэкваториаль муссонлы. Һай тропик диңгеҙ булғанға күрә бынды йыш ҡына тропик тайфундар барлыҡҡа килә.

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. Andrew Burrell. Montara oil spill firm seeks permission for more drills, News Limited (29 April 2011). 22 май 2011 тикшерелгән.