Википедия

Серов Валентин Александрович

Валентин Александрович Серов (7 [19] января 1865, Санкт-Петербург — 22 ноября [5 декабря] 1911, Мәскәү) — урыҫ рәссамы һәм графигы, портрет яҙыу оҫтаһы, Император Сәнғәт академияһы академигы.

Серов Валентин Александрович
рус. Валентин Александрович Серов
Рәсем
Зат ир-ат[1]
Гражданлыҡ  Рәсәй империяһы
Тыуған көнө 7 (19) ғинуар 1865[2][3][4][…]
Тыуған урыны Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы[5]
Вафат булған көнө 5 декабрь 1911({{padleft:1911|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[3][2][6][…] (46 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, Рәсәй империяһы[5]
Ерләнгән урыны Новодевичье зыяраты[d][7]
Атаһы Александр Николаевич Серов[d]
Әсәһе Валентина Серова[d]
Һөнәр төрө рәссам, уҡытыусы
Эшмәкәрлек төрө портрет[d]
Эш урыны Мәскәү һынлы сәнғәт, архитектура һәм төҙөү сәнғәте училищеһы[d]
Уҡыу йорто Император художество академияһы
Уҡыусылар Шевченко, Александр Васильевич[d], Нина Симонович-Ефимова[d], Виктор Константинович Коленда[d] һәм Илья Иванович Машков[d][8]
Әүҙемлек урыны Мюнхен[9], Париж[9], Мәскәү[9], Санкт-Петербург[9], Нидерланд[9], Бельгия[9], Германия[9], Италия[9], Париж[9], Италия[9], Греция[9], Италия[9] һәм Париж[9]
Сәнғәт йүнәлеше импрессионизм[d]
Жанр портретная живопись[d] һәм портрет[d]
Хеҙмәттәре тупланмаһы Эстонский художественный музей[d], Финская национальная галерея[d], Государственный музей изобразительных искусств Республики Татарстан[d], Шотландия милли галереялар[d], Дәүләт Третьяков галереяһы[d], Государственный Русский музей[d], Национальный музей в Варшаве[d], Әрмәнстандың Милли картиналар галереяһы, Эрмитаж Дәүләт Музейы[d], Национальный художественный музей Республики Беларусь[d], Государственный исторический музей[d], Музей Орсе[d], Художественный музей Мальмё[d], Национальный музей «Киевская картинная галерея»[d] һәм Екатеринбургский музей изобразительных искусств[d]
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d]
Файлы артиста по адресу Frick Art Reference Library[d]
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы Valentin Serov
 Серов Валентин Александрович Викимилектә
Серов Валентин Александрович

Автопортрет
Тыуған:

7 (19) ғинуар 1865[2][3][4][…]

Тыуған урыны:

Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы[5]

Үлгән:

5 декабрь 1911({{padleft:1911|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:5|2|0}})[3][2][6][…] (46 йәш)

Үлгән урыны:

Мәскәү, Рәсәй империяһы[5]

Ил:

 Рәсәй империяһы

Жанр:

живописец и график, мастер портрета

Стиль:

реализм, импрессионизм

Исемдәре:

Ҡалып:ИАХ
Ҡалып:ИАХ[10]

Викимилектә эштәре
В. А. Серовтың тыуыуына 150 йыл тулыуға арналған Рәсәй Почта блогы, «Октябрь. Домотканово» картинаһы һүрәте менән.

Биографияһы үҙгәртергә

Валентин Александрович Серов 1865 йылда Санкт-Петербургта, композитор Александр Николаевич Серов һәм Валентина Семеновна Серова (ҡыҙ фамилияһы Бергман) ғаиләһендә тыуа. Уның ҡарт олатаһы (атаһы яғынан) тәбиғәт фәндәре белгесе Карл Иванович Габлиц була[11][12].

1869 йылдың йәйендә Валентин Серов беренсе тапҡыр ата-әсәһе менән сит илгә сыға.

1870—1879 үҙгәртергә

1871 йылда атаһы үлгәндән һуң (20 ғинуар) әсәһе, консерваториянан китеп, уҡыуын дауам итеү өсөн Мюнхен ҡалаһына юллана. Ә Валентин Серов Смоленск губернаһындағы Никольское имениеһына Н. Н. Друцкая-Соколинскаяның коммунаһына урынлаштырыла. Тап ошонда тәүге тапҡыр уның һүрәт төшөрөү һәләте асыла.

1872 йыл — коммуна тарҡалғандан һуң уны Мюнхенға әсәһе янына алып киләләр.

1873 йыл — ул немец граверы Карл Кёппингта (Karl Koepping (нем.) һүрәт төшөрөргә өйрәнә.

1874 йыл — октябрь башынан Парижда (Верон урамы, 31) И. Е. Репинда шөғөлләнә башлай. Репин уны түбәндәгесә һүрәтләй: «ул шул тиклем бирелеп эшләй, ҡайһы берҙә миңә унан эшен ҡалдырыуын талап итергә тура килә ине».

1875 йыл — Рәсәйгә ҡайтҡандан һуң йәйгеһен Абрамцевола Мамонтовтарҙа йәшәй. Бында ул «Күк ваза» натюрмортын яҙа. Сентябрь айынан Санкт-Петербургта Карл Мая гимназияһында уҡый башлай.

1876 йыл — яҙ башынан әсәһе һәм уның гражданлыҡ ире Василий Иванович Немчинов менән бергә Киевта һәм Харьков губернаһында Немчиновтың Ахтырка утарында йәшәй. Әсәһе үҙенең әхирәте Е. Бларамбергкә яҙған хатында үҙ фекерен белдерә: «ул ат һәм мылтыҡтан башҡа бер нимә менән дә ҡыҙыҡһынмай…». Репин тәҡдиме буйынса көҙөн Валентин Серов Николай Иванович Мурашконың рәсем төшөрөү мәктәбенә йөрәй башлай, аҙаҡ тырышып уҡығаны өсөн уға көмөш миҙал тапшырыла. Тап шул ваҡыт уның ҡустыһы Александр (1876—1885) тыуа.

1877 йыл — көҙөн Киев гимназияһының икенсе синыфына уҡырға бара, бер үк ваҡытта рәсем төшөрөү мәктәбендә лә уҡыуын дауам итә.

1878 йыл — яңынан ата-әсәһе менән Ахтыркаға китергә мәжбүр була, шунда ул ҡәләм менән имениеның һүрәтен төшөрә. Губернала дифтерит эпидемияһы башланыу сәбәпле, әсәһе балалары менән Мәскәүгә ҡайта. Валентин көҙөн Хамовникта йәшәгән И. Е. Репин менән занятиеларын дауам итә; шулай уҡ Валентин Серов 1-се Мәскәү прогимназияһының өсөнсө класына алына.

1879 йыл — апрель башында, ҡыҙы Надежда тыуғандан һуң, әсәһе Валентина Серова ике бәләкәй балаһы менән Новгород губернаһындағы Сябринцы имениеһына китә. Өлкән улы Мәскәүҙә әсәһе яғынан апаһы Софья Семеновна Колль ғаиләһендә ҡала, сөнки өлгәшмәгән өсөн прогримназиянан уны сығаралар. Репин түбәндәгесә хәтерләй: «Беренсе картинаһын ул Мәскәүҙә 1878—1879 йылдарҙа миндә йәшәгәндә башланы. Дәрескә уға Таш күпер аша Мәскәү йылғаһының аръяғына йөрөргә тура килде. Йыш ҡына йылға ярында ултырып ҡағыҙ киҫәгенә тәбиғәт күренешен күсерер ине <…> Малай саҡтан Серов ысынбарлыҡты бар тулылығында һүрәттәренә төшөрөргә тырышты…».

 
Япраҡтар өҫтөндә алма . 1879

Йәйгеһен ул Репин менән Абрамцево менән йәшәй, С И. Мамонтов ғаиләһенең спектаклдәрендә ҡатнаша; Валентин Серов ошонда тәүге тапҡыр ҡәләм менән Савва Иванович Мамонтов, Татьяна Анатольевна Мамонтова һәм уҡытыусыһы Илья Ефимович Репиндарҙың портреттарын яҙа; көҙөн Репин менән Санкт-Петербургта йәшәй; инәһе Аделаида Семеновна Симонович ғаиләһендә тәрбиәләнгән Ольга Трубникова менән таныша.

1880—1889 үҙгәртергә

 
П. П. Чистяков портреты, 1881
 
Введенскийҙағы терасса. 1880 йыл

1880 йыл — йәй башында Репин менән Ҡырым һәм Украина буйлап сәйәхәт ҡыла, — уны бигерәк тә Запорожье Сечы менән бәйле урындар ҡыҙыҡһындыра. Көҙөн Император художество академияһына ирекле тыңлаусы итеп ҡабул ителә; бер үк ваҡытта П. П. Чистяковтың шәхси студияһына ла йөрөй.

1881 йыл — ҡышын инәһе Аделаида Семеновна Симонович-Бергмандың бөтә ғаилә ағзаларының һүрәттәрен төшөрә; 31 мартта П. П. Чистяковтың һүрәтен тамамлай; йәйгеһен Репин менән бергә Абрамцевола һәм уның тирә-яғында һүрәт төшөрөү менән мәшғүл була.

1882 йылда — тейешле имтихандарҙы тапшырғас, августа ирекле тыңлаусынан «академист» (уҡыусы) итеп күсерелә — Академияның III курсына; көҙөн И. Е. Репиндың акварель класына ла йөрөй башлай, Репин Поленовҡа яҙа: «Йәкшәмбе көндәрендә миндә алты йәш кеше йыйыла — акварелдәре менән… Бына, исмаһам, таланттар… Мин уларҙан өйрәнәм». Был ваҡытта Валентин Серов Васильевский утрауының 3-сө һыҙатында йәшәй: 40-сы йорт, 10-сы фатир.

1883 йыл — йәй үҙенең иптәше В. Д. Дервиз менән Ҡырым һәм Кавказ буйлап сәйәхәт итә.

1884 йыл — йәй, Абрамцево эшләп, тәүге әһәмиәтле әҫәрҙәренең береһе — Л. А. Мамонтованың портретын яҙа; Ольга Трубникова менән хат алыша, был хаттарҙа улдарҙың бер-береһенә булған хистәре асыла. Көҙгә табан үҙенә яңы торлаҡ таба.

1885 йыл — яҙын бер аҙ Мәскәүҙә була, кәләшенә хаттар яҙа. Академияла «1885 йылдың 27 апрелендә натуранан төшөрөлгән этюд өсөн икенсе дәрәжә көмөш миҙалға лайыҡ була». Май айында әсәһе менән сит илгә юллана, унда үҙенең тәүге уҡытыусыһы Кеппинг менән осраша; Мюнхен ҡалаһында Серов Пинакотекала Веласкестың "Йәш испан портреты"ның күсермәһен яҙа (был күсермә ГТГ-ла һаҡлана).

В. А. Серовтың 1885 йылдағы эштәре
  •  
    Автопортрет
  •  
    Вол
  •  
    О. Ф. Трубников

1886 йыл — йыл башында «Абрамцевола ҡыш» этюдын, йырсы Мария Ван Зандт портретын яҙа; май айында Тверь губернаһыЕдимоновола Серов кәләше Ольга Трубникова менән осраша һәм уның портретын яҙа; шул уҡ йылдың йәйендә дуҫы В. Д. Дервиз, Надежда Симонович менән никахлашҡандан һуң Домоткановонан ҙур поместье һатып ала, аҙаҡ Серов күп тапҡырҙар был имениеға килә. Сентябрҙә Академияны ташларға ҡарар итә. Уға хәрби хеҙмәткә алыныу мәсьәләһен хәл итергә кәрәк була.

В. А. Серовтың 1886 йылдағы эштәре
  •  
    Ҡыш Абрамцево. Сиркәү
  •  
    Трубникова тәҙрә янына портреты
  •  
    Асыҡ тәҙрә. Сирень
  •  
    Был быуа Абрамцево
  •  
    Көҙ. Домотканово

1887 йыл — февралдә уның етди ауырыуы асыҡлана: енес биҙҙәренең шешеүе. Тула алпауыттары Селезневтарҙың заказы буйынса эшләй[13] һәм, бының өсөн 1000 аҡса алып, дуҫтар менән (Илья Остроухов, Михаил һәм Юрий Мамонтовтар) Италияға юллана; август-октябрь — Абрамцевола В. С. Мамонтованың билдәле портретын («Персиктар менән ҡыҙ») яҙа; йыл аҙағында — Ярославлдә Чоколовтарҙың портреттарын яҙа һәм А И. Мамонтовтың үтенесе буйынса балалар Библияһына иллюстрациялар эшләй башлай, әммә был проект тормошҡа ашмай.

В. А. Серовтың 1887 йылдағы эштәре
  •  
    Ф. М. Якунчиков
  •  
    «Ҡыҙым, ҡояш яҡтырта»
  •  
    Быуа баҫыу
  •  
    П. И. Бларамберг
В. А. Серовтың 1889 йылдағы эштәре өсөн а. в. серов
  •  
    Павлова Анна
  •  
    Елена Рерих

1889 йыл — 29 ғинуарҙа Санкт-Петербургта Семенов полкы сиркәүендә Валентин Серов Ольга Трубникова менән никахлаша (Серов Сергей Мамонтовтан шафер булыуын үтенә, ә И. Е. Репинды шаһитлыҡ итеп саҡыра). Ниһайәт, йәй аҙағында атаһының портреты тамамланй, шулай уҡ бер нисә заказды үтәй. Сентябрҙә Серов ҡатыны менән Парижға, Бөтә донъя күргәҙмәһенә юллана.

В. А. Серовтың 1890 йылдағы эштәре
  •  
    Н. Я. Дервиз
  •  
    П. А. Мамонтова
  •  
    А. Я. Симонович
  •  
    Портрет А. Н. Серова
  •  
    С. М. Драгомирова

1890—1899 үҙгәртергә

 
Көтөү. 1890
В. А. Серовтың 1892 йылдағы эштәре

1891 йыл — П. П. Кончаловский уны М. Ю. Лермонтовтың үлеменә 50 йыл тулыуға ҡарата шағирҙың нәшер ителәсәк йыйылма әҫәрҙәренә иллюстрациялар эшләргә саҡыра.

В. А. Серовтың 1893 йылдағы эштәре
  •  
    Г. Н. Федотов
  •  
    М. Горький
  •  
    М. Ермолова
  •  
    М. П. Боткин
  •  
    «Солдатушки,бравы ребятушки ...»
  •  
    Атты һыу ҡойондорғанда
  •  
    Натурщица
  •  
    Ф. И. Шаляпин
В. А. Серовтың 1899 йылдағы эштәре
В. А, Серовтың 1900 йылдағы эштәре
В. А. Серовтың 1909 йылдағы эштәре
  •  
    Тайҙар
  •  
    К. А. Обнинский
  •  
    С. П. Дягилев
  •  
    Л. Г. Гиршман

1890-сы йылдар аҙағында Серов рәссам Василий Иванович Суриков портреты өҫтөндә эшләй.

 
Александра Федоровна

1900—1909 үҙгәртергә

1900 йыл — ғинуар—мартта батша ғаиләһенең портреттары өҫтөндә эшләй. Портрет яҙған буласаҡ Император Николай Икенсенең портретын яҙа.

В. А. Серовтың 1910 йылдағы эштәре
  •  
    В. М. Голицын
  •  
    А. Н. Турчанинов
  •  
    С. Карзинкин
  •  
    Новобранец
Видеоматериалдар

1905 йыл — бөйөк кенәз Владимир Александровичтың 1905 йылдың ғинуарында "Ҡанлы йәкшәмбе"ләге роленә бәйле Валентин Серов Владимир Александрович президенты булған Художество академияһы составынан сыға. Ошо ваҡиғаларға бәйле бер нисә картина яҙа («Солдатушки, бравы ребятушки …» һәм «1905 йылда казактар демонстрацияһын баҫтырыу»). Серов ошо уҡ ваҡытта И. С. Остроуховты Третьяков галереяһына попечитель итеп тәғәйенләү тураһында ҡултамғалар йыя[14].

  •  
    Л. Г. Гиршман
  •  
    Декорация эскиздары к опера «Юдифь»
  •  
    Л. Н. Андреев
  •  
    Балалар Касьянов
  •  
    Н. Сергей Позняк
  •  
    М. Н. Акимов
  •  
    К. С. Станиславский
  •  
    Нина Раппопорт
  •  
    Морозов А. И.
  •  
    Ида Рубинштейн
  •  
    Европа Урлау
  •  
    В. С. Олсуфьев
  •  
    Грузенберг

1910—1911 үҙгәртергә

1910 йыл — данлыҡлы бейеүсе Ида Рубинштейндың портретын яҙа — Ида Рубинштейн портреты һәм Княгиня Ольга Орлова портреты.

1911 йыл — Дягилев тәҡдиме буйынса «Шехерезада» балеты өсөн шаршыуының эскизын яҙа. Портреттар яҙыуҙы дауам итә.

Серов 1911 йылдың 22 ноябрендә (5 декабрь) Мәскәүҙә вафат була (стенокардия өйәнәгенән[15]). Мәскәүҙә Донской зыяратында ерләнә. 1939 йылда Серовтың һөйәктәре Новодевичье зыяратына күсереп ерләнә.


Хәтер үҙгәртергә

 
Новодевичье зыяратында В. А. Серовтың ҡәбере
  • 1928 йылда Мәскәүҙә рәссамдарҙың «Сокол» ҡасабаһындағы урамы рәссам исеме менән атала.
  • Ломоносов ҡалаһында (Санкт-Петербург) 1901 йылда Серов йәшәгән тыҡырыҡ Серов исемен йөрөтә.
  • Киевтың Днепров урамы ла рәссам исемен йөрөтә.[16].
  • 2000 йылда 1-се Мәскәү балалар художество мәктәбе рәссам исемен йөрөтә[17].
  • Ҡаҙан ҡалаһының Мәскәү районындағы бер урам рәссам исеме менән аталған.
  • Воронеждың Һул яҡ яр урамы ла рәссам исемен йөрөтә.

Документалистика үҙгәртергә

 
Всеволод Дмитриевтың «Валентин Серов» китабы(1916) — «Ирекле сәнғәт» нәшриәтенең."Иллюстрациялы монографиялар китапханаһының" беренсе серияһы. Александр Арнштам биҙәгән.

Ғаиләһе үҙгәртергә

  • Атаһы: Серов Александр Николаевич (1820—1871);
  • әсәһе: Валентина Семеновна, тыумыштан Бергман (1846—1924);
  • үгәй атаһы: Немчинов Василий Иванович (1851—1882);
    • ҡустыһы: Немчинов, Александр Васильевич (1876—1885)
    • апаһы: Жилинская Надежда Васильевна (1879—1951), педагог һәм йәмәғәт эшмәкәре; уның дүрт балаһы була, шул иҫәптән Дмитрий Константинович — рәссам Жилинскийҙың атаһы
    • ҡатыны: Трубникова Ольга Федоровна (1865—1927), Симонович воспитанница
      • ҡыҙ: Ольга (1890—1946), кейәүҙә Хортик, ҡыҙы Ольга Александровна Серова-Хортик (1916—1987)[18]
      • улы: Александр (1892—1959, Бейрут), Мәскәү ювелиры Гетенко Елизавета Федоровнаның ҡыҙына өйләнгән була[19]. 5 балаһы була.
      • улы: Юрий (Георгий) (1894—1929, Париж)
      • улы: Михаил (1896—1938). уның улы Дмитрий Павел Бартоның ҡыҙы актриса Сусанна (Сюзанн) Сероваға өйләнә[20]. 2 ҡыҙы була.
      • улы: Антон (1900—1942)
      • ҡыҙы: Наталья (1908—1950), кейәүҙә Горлова, рәссам Дмитрий Горловтың ҡатыны.

Һылтанмалар үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Valentin Serov // SNAC (ингл.) — 2010.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Valentin Serov // Find a Grave (ингл.) — 1996.
  4. ↑ 4,0 4,1 Delarge J. Valentin SEROV // https://www.ledelarge.fr/31201_artiste_SEROV_Valentin (фр.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Серов Валентин Александрович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ 6,0 6,1 Walentin Alexandrowitsch Serow // Internet Speculative Fiction Database (ингл.) — 1995.
  7. ↑ эстонская Википедия — 2002.
  8. ↑ Машков (урыҫ) // Ломбард — Мезитол — 1974. — Т. 15. — С. 540.
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 RKDartists (нидерл.)
  10. ↑ В 1905 году вышел из состава членов ИАХ.
  11. ↑ Ежегодник императорских театров
  12. ↑ Базунов С. А. «Александр Серов. Его жизнь и музыкальная деятельность»
  13. ↑ Ныне плафон находится в Тульском областном художественном музее.
  14. ↑ 8 марта 1905 года на состоявшихся выборах Дума избрала Остроухова попечителем Третьяковской галереи. Одновременно Остроухов автоматически стал также председателем комиссии по приобретению в галерею художественных произведений, находившихся вне Москвы, с правом решающего голоса в случае разделения мнений.
  15. ↑ Валентин Александрович Серов
  16. ↑ Google
  17. ↑ О школе. ДХШ им. В. А. Серова
  18. ↑ Серова-Хортик - Центр генеалогических исследований. rosgenea.ru. Дата обращения: 31 август 2019.
  19. ↑ Серов Александр Валентинович… 2014 йыл 4 август архивланған.
  20. ↑ Первая любовь Олега Табакова из-за инсульта не смогла приехать на прощание с ним. EG.RU. Дата обращения: 31 август 2019.

Әҙәбиәт үҙгәртергә

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Серов_Валентин_Александрович&oldid=1180882» битенән алынған