Урмияҙ

Урмияҙ (рус. Урмиязы) — Башҡортостан Республикаһының Асҡын районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә халыҡ һаны 583 кеше булған. Почта индексы — 452891, ОКАТО коды — 80204846001.

Ауыл
Урмияҙ Урмияҙ
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Асҡын районы
Координаталар	56°05′14″ с. ш. 56°53′01″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 204 846 001
ОКТМО коды	80 604 446 101
ГКГН номеры	0522656
Урмияҙ

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	583	301	282	51,6	48,4

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Асҡын): 25 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Көйәҙе): 133 км

Тарихы

Урмияҙ — «Йөрөмә яҙ!»- тигәндән ауыл исеме килеп сығыуы ихтимал, ныҡ батҡаҡ булған.
Риүәйәттәр буйынса, был яҡҡа ике мөсөлман кешеһе килеп ултырған һәм ауылға исемдәрен биргән. Йүрмей бында, ә Көбәй тигән кеше Ҡубыяҙда ҡалған. Төй һәм Урмия йылғалары буйына урнашҡан Юрмияҙ хәҙер Урмияҙ тип атала.
Бында элек- электән башҡорттар йәшәгән. Килгән марыйҙар хеҙмәтсе булып торған . Архив мәғлүмәттәре буйынса 1795 йылда 25 йортта 144 кеше, 1870 — 66 йорт 401 кеше, 1895—114 йорт 655 , 1920 йылда 171 йортта 931 кеше йәшәгән.
Ауылда мәсет булыуы билдәле. Хатибы — Ғайнулла Туҡтамышев.

Урамдары

Урам исеме

• 8 Март урамы (рус. улица 8 Марта)
• Тау урамы (рус. улица Горная)
• Ленин урамы (рус. улица Ленина)
• Йәштәр урамы (рус. улица Молодежная)
• Пионер урамы (рус. улица Пионерская)
• Совет урамы (рус. улица Советская)
• Тракт урамы (рус. улица Трактовая)
• Хисмәтуллин урамы (рус. улица Хисматуллина)
• Чапаев урамы (рус. улица Чапаева)

Билдәле шәхестәре

• Дихин Ришат Марат улы (27.06.1987—27.03.2021), муниципаль хеҙмәткәр. 2019 йылдың 27 мартынан Асҡын район хакимиәте башлығы.
• Зиннәтуллина (ҡыҙ фамилияһы Шәрәфетдинова) Лилиә Рәғит ҡыҙы — филология фәндәре кандидаты, Башҡорт дәүләт университетының Нефтекама филиалы уҡытыусыһы.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Урмияҙ топонимдары

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с. — ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4. (рус.) (Тикшерелеү көнө: 29 март 2021)
• История башкирских родов. Балыҡсы. Том 3.- Уфа, ГУП РБ Уфимский полиграфкомбинат. 2014. — 236с: илл, стр.64

Һылтанмалар

• Урмияҙ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 29 март 2021)