Тхэквондо́ (кор. 태권도?, 跆拳道?), шулай уҡ таэквондо́ (калька ингл. Taekwon-do) — корея һуғыш сәнғәте. Характерлы үҙенсәлеге — һуғышта аяҡтарҙы әүҙем ҡулланыу, һуғыу һәм һаҡланыу өсөн блоктар ҡуйыуҙа ла бер үк самала файҙаланыу[1]. «Тхэквондо» һүҙе өс өлөштән тора һәм: [тхэ] «тапау; аяҡ» + [квон] «йоҙроҡ; ҡул» + -до «юл» → «аяҡ менән ҡул юлы», камилланыу юлы тигән төшөнсәләрҙе аңлата. Айырым әйткәндә Чхве Хон Хи:

Тхэквондо
кор. 태권도
Рәсем
Романизация Маккьюна — Райшауэра T'aekwŏndo
Новая романизация корейского языка Taegwondo
Етәксе орган Всемирная федерация тхэквондо[d]
Ил  Корейская империя[d]
Пиктограмма
 Тхэквондо Викимилектә
Тхэквондо на Олимпийских играх в Пекине
Тхэквондо на марке Казахстана, посвящённой Олимпиаде 2000 года
« тхэквондо означает систему духовной тренировки и технику самообороны без оружия, наряду со здоровьем, а также квалифицированным исполнением ударов, блоков и прыжков, выполняющихся голыми руками и ногами для поражения одного или нескольких соперников. »

Тарих үҙгәртергә

Тхэквондоның барлыҡҡа килеүе һәм үсеше Корея тарихы менән бәйле. Тхэквондоның барлыҡҡа килеү тарихы дүрт тарихи осорҙан тора: өс дәүләт осоронда Кореяла һуғыш сәнғәтенең тыуыуы, Корё дәүләте ваҡытында һуғыш сәнғәте, Чосон дәүләте осоро, тхэквондоның хәҙерге замандағы тарихы[2].

Өс дәүләт осоронда һуғыш сәнғәтенең барлыҡҡа килеүе һәм үҫеше үҙгәртергә

Өс дәүләт осоронда «субак» (수박) һәм «тхэккён» (택견) тигән бергә-бер һуғыш төрө була, был төр тхэквондоның нигеҙендә ята. Был көрәш төрө яугирҙәрҙе әҙерләүҙә ҙур роль уйнаған[3].

Шулай итеп «субак» (수박) һәм «тхэккён» (택견) төрлө йәштәр ойошмаһында "хварандо"ла (화랑도) (Силлағы) һәм «чоисонин» (조의손인)да Когурёла ҡулланылған[4].

Корё дәүләте осорондағы һуғыш сәнғәте үҙгәртергә

Корё дәүләте осоронда «субак» (수박) һәм «тхэккён» (택견) системалы рәүештә үҫешә башалап, юғарыраҡ баҫҡысҡа күтәрелә. Яугирҙәрҙе әҙерләгән саҡта бигерәк тә "тхэккён"ды (택견) файҙаланыу ҙур уңышҡа килтергән. "Тхэккён"ды (택견) үҙләштергән ябай һалдаттарҙы генералға күрһәткәндәр, һәм ул һалдаттар араһынан иң яҡшыларын офицерлыҡҡа ала торған булған[5]. Был тарихи осорҙа король ғаиләһе лә «субак» (수박) ярыштарын ҙур ҡыҙыҡһыныу менән ҡараған[6].

Чосон дәүләте осорондағы һуғыш сәнғәте үҙгәртергә

XIV быуатта, Чосон дәүләтенә нигеҙ һалынғас, «субак» (수박) һәм «тхэккён» (택견) үҙҙәренең популярлығын юғалта башлай. Был тенденция япондарҙың XVI быуаттың аҙағында Чосон дәүләтенә баҫып инеүенән һуң көсәйеп китә. Илдең хәрби рухын күтәреү маҡсатында дәүләт һуғыш сәнғәтен үҫтереүгә ҙур иғтибар бүлә. Шуның арҡаһынлда һуғыш сәнғәте тураһында «муедоботхонджи» (무예도보통지), китабы сыға. Был китаптың «ҡул менән һуғышыуҙың техникаһы» тигән дүртенсе томында көрәштең 38 һүрәте төшөрөлә, был ысулдар хәҙерге тхэквондола бар.

Был саралар корея һуғыш сәнғәтенең йолаларын бөтөрөргә тырышҡан япондарҙың баҫымына ҡамасаулыҡ итә алмай. Ошондай баҫым аҫтында «субак» (수박) һәм «тхэккён» менән шөғөлләнеү бары тик йәшерен рәүештә генә алып барыла, ә был һуғыш сәнғәтен өйрәтеүсе оҫталар Кореянан Японияға көсләп сығарылған, йә булмаһа күптәре күрше Ҡытайға ҡасып китеп ҡотолоп ҡалған. Барлыҡ был факторҙар тхэквондоның хәҙерге торошона ныҡ тәьҫир иткән.

1966 йылға тиклем хәҙерге заман тхэквандоһы тарихы үҙгәртергә

1945 йылдың 15 авгусына тиклем, Кореяны азат иткәнгә тиклем, корея һуғыш сәнғәте үҙенең яңы фазаһына күсә. Тап ошо осорҙа төрлө һуғыш сәнғәте мәктәптәре барлыҡҡа килә һәм үҫешә башлай. Был мәктәптәрҙә тәүҙә тансудо (당수도, тан йәки ҡытай йоҙроғо, корея һуғыш сәнғәте) һәм консудо (공수도, корея атамаһы каратэ) менән шөғөлләнәләр, уларҙың эшенә ҡытай һәм япон һуғыш сәнғәте ҙур йоғонто яһай. Был осорҙа иң мөһиме булып барлыҡ корея һуғыш йолаларын (субак, тхэккён һ.б.)һаҡлап ҡалыу өсөн уларҙы берләштереү тора[7].

Корея һуғышы был берләшеүгә коррективалар индереү планына ҡамасаулыҡ яһай, шуға ҡарамаҫтан Корея консудо ассоциацияһы барлыҡҡа (공수도).

Оо осорҙа тансудо мәктәбен нигеҙләүсе көньяҡ-корея армияһы генералы (당수도) Чхве Хон Хи,Корея президенты Ли Сын Ман ярҙамында 1955 йылда хәрби хеҙмәткәрҙәр әҙерләү программаһына хәрби һуғыш сәнғәте стилен уҡытыуҙы индерә. Генерал был көрәш төрөнә ҡытай һәм япондарҙың стилен индермәй ҡалдыра һәм хәрби һуғыш сәнғәтен тхэквондо тип атай. 1959 йылда барлыҡҡа килгән Корея тхэквандо ассоциацияһы тансудо Ассоциацияһын ғәмәлдән сығара (당수도). Ләкин генерал президенттың ярҙамынан мәхрүм булғас, 1960 йылда тхэквондо атамаһы менән ризалашмаған тхэкванждо мәктәптәренең лидерҙары уға ҡаршы сыға. Шунлыҡтан Кореяның Субакдо ассоциацияһы (субак — ғәҙәти корея бергә-бер алышы) барлыҡҡа килә.

Артабан был ике ассоциация берләштерелә һәм тхэквандо менән субакдоны берләштереүсе Корея тхэсудо (태수도) ассоциацияһы барлыҡҡа килә.

Спорт алдындағы ҙур ҡаҙаныштары өсөн генерал Чхве Хон Хи Корея тхэсудо ассоциацияһының (태수도) 3-сө президенты итеп тәғәйенәләнә. Генерал, бик ныҡ тырышып, ниһайәт, 1965 йылда көрәшкә тхэквандо атамаһын кире ҡайтара, ләкин быға ул үҙ посын ҡорбан итә. Тиҙҙән 1966 йылда Халыҡ-ара тхэквондо федерацияһы барлыҡҡа килә (ITF — International Taekwondo Federation). Ошо осорҙан башлап тхэквондо менән бойондороҡһоҙ рәүештә ике ойошма: Халыҡ-ара тхэквондо федерацияһы һәм Корея тхэквондо ассоциацияһы шөғөлләнә, шунлыҡтан Бөтә донъя тхэквондо федерацияһы барлыҡҡа килә).

Тхэквондо тарихы(ВТФ) үҙгәртергә

Корея тхэквондо ассоциацияһы төҙөлгәндән һуң 1972 йылда тхэквондо үҙәген төҙөйҙәр һәм уны «Куккивон» (국기원) тип атайҙар. Ә 1973 йылда «Куккивон» (국기원) донъяның беренсе чемпионатын үткәрә һәм шунан һуң Кореянан ситтә Бөтә донъя тхэквондо федерацияһы барлыҡҡа килә(ВТФ, WTF — World Taekwondo Federation)[8].

Ҡыҫҡа ғына йәшәү дәүерендә тхэквондо ҙур уңыштарға өлгәшә. Бөтә донъя тхэквондо федерацияһытөрлө спорт берләшмәләрендә: "Международная федерация студенческого спорта (FISU), Международный совет военного спорта (CISM) ағза булып тора. ВТФ-тың иң ҙур ҡаҙанышы булып уны Халыҡ-ара олимпия комитетына ҡабул итеү һәм тхэквондоны Олимпия уйындары программаһына индереү тора. 2015 йылда ВТФ донъялағы 206 милли ассоциацияны үҙ эсенә ала[9].

Тхэквондо тарихы (ИТФ) үҙгәртергә

Халыҡ-ара тхэквондо федерацияһына(ITF) 1966 йылдың 22 мартында Сеулда (Көньяҡ Корея)нигеҙ һалына.

Тхэквондо тарихы(ГТФ) үҙгәртергә

Глобаль тхэквондо федерацияһы (GTF) грандмастер Пак Джунтхэ тарафынан 1990 йылда ойошторола.

Рәсәйҙә тхэквондо тарихы үҙгәртергә

Тхэквондо элекке СССР сит илдәрҙә тхэквондо менән шөғөлләнеүсе граждандар тарафынан һәм КХДР белгестәре тарафынан килтерелә, Башта төрлө клубтарҙа көнсығыш алыштары менән булышыу енәйәт эше тип һанала. Был тыйыу 1988 йылға тиклем дауам итә. Ә бер йылдан һуң тхэквондо комиссияһы Төньяҡ Кореянан СССР-ға инструкторҙар килтерә[10].

1990 йылда Төньяҡ Корея менән сәйәси ҡытыршылыҡтар юҡҡа сыҡҡандан һуң СССР республикалары территорияһында төрөл күргәҙмә семинарҙар һәм сығыштар күрһәтелә. в этом же году было достигнуто соглашение о проведении на территории нескольких республик СССР показательных выступлений и семинаров. Беренсе Бөтә союз семинарын ВТФ-тан Ли Кю Хён әфәнде Ульяновскиҙа үткәрә. Ошо семинарҙан һуң Рәсәйҙә ВТФ тхэквондоһы үҫешә башлай. СССР тхэквондо ойошмаһының президенты итеп Соколов И. С. һайлана һәм 1990 йылдың июлендә башында Соколов торған комиссия Көньяҡ Кореяға (г. Сеул) килә һәм ВТФ-ҡа индереүҙе һорап ғариза бирелә. Шунан башлап йыл һайын Рәсәйҙә төрлө тхэквондо ярыштары үткәрелә башлай, спортсылар төрлө ярыштарҙа ҡатнашып уңышлы сығыштар яһай. 2000 йылда Рәсәй Олимпия йыйылма командаһынан Наталья Иванова көмөш миҙал яулай.

Хәҙерге көндә тхэквондоның төрлө йүнәлештәре (ВТФ, ИТФ, ГТФ) менән Рәсәй Тхэквондо союзы шөғөлләнә, уның президенты — Терехов Анатолий Константинович.

Тхэквондо (ВТФ) үҙгәртергә

Бөтә донъя тхэквондо федерацияһы (ВФТ) үҙгәртергә

ВФТ (англ. World Taekwondo , WT (раньше WTF)) 1973 йылдың 28 майында барлыҡҡа килә. Чо Чжонвон — уның ғәмәлдәге президенты

Тхэквондола билғауҙар системаһы үҙгәртергә

Төп техника үҙгәртергә

Тороу[11] үҙгәртергә

  • кёттари соги ,
  • коа соги (твиткоа соги, апкоа соги),
  • нарани соги (нарани соги, анччон соги, пхёни соги),
  • твит куби (твит куби, очасэ соги),
  • мо соги ,
  • моа соги (твитчхук моа соги, апчхук моа соги),
  • пом соги ,
  • ап куби ,
  • ап соги ,
  • ёп соги (орын соги, вен соги),
  • чучхум соги (чучхум соги, мо чучхум соги, анччон чучхум соги, ап чучхум соги, огым соги),
  • хактари соги

Блоктар[12] үҙгәртергә

  • кави макки ,
  • кодыро макки ,
  • коро макки ,
  • кодо макки (пальлаль коро макки, сонналь откоро макки, откоро макки),
  • кымган макки (кымган макки, кымган паккат макки, кымган соннальтхын паккат макки, кымган сонналь макки, кымган сонналь паккат макки),
  • арэ макки (арэ макки, кодыро арэ макки, сонналь кодыро арэ макки, соннальтын кодыро арэ макки),
  • нуллё макки (нуллё макки, патхансон нуллё макки, сонналь нуллё макки),
  • паккат макки (паккат макки, купхинсонмок паккат макки, кодыро паккат макки, анпхальмок кодыро паккат макки, сонналь паккат макки, сонналь кодыро паккат макки, соннальтын кодыро паккат макки, соннальтын кодыро анпхальмок паккат макки),
  • пада макки (митпхальмок пада макки, пальпадак пада макки, сонпадак пада макки, чонгани пада макки),
  • питхыро макки (питхыро арэ макки, питхыро паккат макки, соннальтын питхыро паккат макки, сонналь питхыро ём макки, сонналь питхыро паккат макки, ан пхальмок питхыро паккат макки),
  • сантхыль макки (сантхыль макки, пхёнсон салтхыль макки, хэчхё сантхыль макки),
  • ан макки (момтхон макки, патхансон ан макки, пальлальтын ан макки, сонналь ан макки, ан пхальмок ан макки(,
  • ёп макки (кодыро ёп макки, её макки, сонналь кодыро ёп макки, сонналь арэ макки, соннальтын ёп макки, сонналь момтхон макки, анпхальмок кодыро ёпмакки, анпхальмок ёп макки),
  • ольгуль макки (купхин сонмок ольгуль макки, ан ахальмок ольгуль макки, ольгуль макки, патхансон ольгуль макки, сонналь ольгуль макки),
  • висантхыль макки (висантхыль макки, пхёнсон висантхыль макки),
  • чха макки (паккат чхамакки, ан чхамакки, ап чхамакки, ёп чхамакки),
  • чхёмакки
  • хэчхё макки (хэчхё макки, ан пхальмок хэчхё макки, соннальтын хэчхё макки, сонналь хэчхё макки),
  • хвансо макки

Йоҙроҡ менән һуғыу[13] үҙгәртергә

  • чирыги,
  • кымган чирыги,
  • нэрё чирыги,
  • тигыт ча чирыги,
  • тангё чирыги,
  • толлё чирыги,
  • твичирыги,
  • сэво чирыги,
  • ёп чирыги,
  • чочхё чирыги,
  • чэттари чирыги,
  • чхи чирыги,
  • пхёчжок чирыги

Аяҡтар менән һуғыу[14] үҙгәртергә

  • ан чхаги — аяҡ табанының эске яғы менән һуғыу[15];
  • ап чхаги — фронталь һуғыу[16];
  • ёп чхаги — ҡабырғанан һуғыу[17];
  • ио чхаги — уң һәм һул аяҡтар менән алмаш һуғыу[18];
  • кави чхаги — ҡайсы яһап һуғыу[19];
  • кодып чхаги — икеләтә (ҡабатланған) һуғыу[20];
  • кончжунчжеби чхаги — 360 градусҡа боролоп баш аша һуғыу (сальто)[21];
  • куллё чхаги — аяҡты тубыҡтан бөкләп һуғыу(ярышташты алдау өсөн)[22];
  • миро чхаги — ерҙән этәрелеп һуғыу[23];
  • модум чхаги — ике аяҡты бер юля күтәреп һуғыу[24];
  • пада чхаги — ҡапма-ҡаршы һуғыу[25];
  • паккат чхаги — аяҡ табанының тышҡы яғы менән һуғыу[26];
  • пальпучхё чхаги — аҫтан һуғыу[27];
  • пандаль чхаги — эске яҡтан һуғыу[28];
  • питхыро чхаги — янтайып ҙуғыу[29];
  • пхёчжок чхаги — ярышташты эләктергәндән һуң һуғыу[30];
  • табанхян чхаги — төрлө яҡтан һуғыу[31];
  • тви чхаги — арҡанан боролоп һуғыу[32];
  • твио чхаги — һикереү барышында һуғыу[33];
  • толлё чхаги — әйләндереп һуғыу[34];
  • тольге чхаги — 360, 540, 720 градусҡа боролоп һуғыу  т. д. градусов[35];
  • тубальтансон чхаги — «икеләтә»[36];
  • хурё чхаги — арҡа аша боролоп һуғыу[37];
  • чапко чхаги — ярышташты эләктергән саҡта һуғыу[38];
  • читччикхи — ярышташтың аяҡ баштарына һуғыу[39].

Бармаҡтар менән һуғыу[40] үҙгәртергә

  • ччирыги (сонкхыт ччирыги, хан сонкхыт ччирыги, ту сонкхыт ччирыги, сэ сонкхыт ччирыги),
  • сэво ччирыги (кодыро сэво ччирыги, пхёнсонкхыт сэво ччирыги),
  • опхо ччирыги (пхён сонкхыт сэво ччирыги),
  • чочхё ччирыги

Башҡа төр һуғыуҙар[41] үҙгәртергә

  • кодыро чхиги ,
  • нэрё чхиги (тын чумок нэрё чхиги, ме чумок нэрё чхиги, сонналь нэрё чхиги, соннальтын нэрё чхиги, пхальгуп нэрё чхиги),
  • тангё чхиги (тангё тын чумок чхиги, тангё пхальгуп ап чхиги),
  • толлё чхиги (пхальгуп кодыро толлё чхиги, хальгуп толлё чхиги),
  • тви чхиги ,
  • паккат чхиги (кодыро паккат чхиги, тынчумок паккат чхиги, мечумок паккат чхиги, соннальтын паккат чхиги, сонналь паккат чхиги),
  • питхыро чхиги ,
  • ан чхиги (комсон ан чхиги, ту мечумок ан чхиги, ту сонналь ан чхиги, мечумок ан чхиги, патхансон ан чхиги, соннальтын ан чхиги, сонналь ан чхиги),
  • ап чхиги (комсон ап чхиги, тынчумок ап чхиги, патхансон ап чхиги, агвисон ап чхиги (кхаль чэби)),
  • ёп чхиги (ту пхальгуп ёп чхиги, ту чумок ёп чхиги, ме чумок ёп чхиги, сонналь ёп чхиги,

соннальтын ёп чхиги, пхальгуп кодыро ёп чхиги, пхальгуп ёп чхиги),

  • оллё чхиги (купхин сонмок оллё чхиги, мурып оллё чхиги, патхансон оллё чхиги, пхальгуп оллё чхиги),
  • чебипхум чхиги (чебипхум патхансон апчхиги, чебипхум сонналь анчхиги),
  • пхёчжок чхиги (ме чумок пхёжчок чхиги, пхальгуп пхёжчок чхиги).

Пхумсэ[42] үҙгәртергә

Ҡәтғи регламентланған күнекмәләр. Улар пхумсэ (бер нисә ярышташ менән бер ваҡыттағы көрәштә) һаҡланырға һәм һөжүм итергә, уларҙы еңеп сығырға ярҙам итеүсе күнекмәләр.

  • Тхэгык (Югып пхумсэ)
    • Тхэгык Иль чжан
    • Тхэгык И чжан
    • Сам чжан
    • Са чжан
    • O чжан
    • Юк чжан
    • Чхиль чжан
    • Пхаль чжан
  • Мастерҙар өсөн күнекмәләр (Юдан пхумсэ)
    • Корё
    • Кымган
    • Тхэбэк
    • Пхёнвон
    • Сипчжин
    • Читхэ
    • Чонквон
    • Хансу
    • Иллё


Тхэквондо (ИТФ) үҙгәртергә

Халыҡ-ара тхэквондо федерацияһы үҙгәртергә

Халыҡ-ара тхэквондо федерацияһы МФТ (англ. International Taekwon-do Federation, ITF , кор. 국제 태권도 연맹) — корея генерал Чхве Хон Хи тарафынан 1966 йылдың 22 мартында нигеҙләнә. Маҡсаты ITF — тхэквондоны барлыҡ донъя буйлап таратыу һәм уны иң күп массалар ҡулланған һуғыш сәнғәтенә әйләндереү.

Билғауҙар системаһы

Иллюстрация Билғау
10 кып   Аҡ билғау
9 кып   Һары һыҙыҡлы аҡ билғау
8 кып   Һары билғау
7 кып   Йәшел һыҙыҡлы һары билғау
6 кып   Йәшел билғау
5 кып   Күк һыҙыҡлы йәшел билғау
4 кып   Күк билғау
3 кып   Ҡыҙыл һыҙыҡлы күк билғау
2 кып   Ҡыҙыл билғау
1 кып   Ҡара һыҙыҡлы ҡыҙыл билғау
1 дан   Ҡара билғау

Төп техника үҙгәртергә

Баҫып тороу үҙгәртергә

| Чарёт-соги

  • Charyot Sogi

| позиция «Внимание». |- valign="top" | | Моа-соги

  • Moa Sogi

| 4 разновидности, Moa Junbi Sogi A, Moa Junbi Sogi B, Moa Junbi Sogi C and Moa Junbi Sogi . |- valign="top" | | Гоннун-соги

  • Gunnun Sogi
  • Апсоги

| передняя наступательно-боевая стойка.разновидность Nachuo Sogi на одну ступню длиннее. |- valign="top" | | Нынджа-соги (буквально: похожая на букву «Ны» корейского алфавита или букву «L» латинского алфавита).

  • Niunja Sogi
  • Hoogulsagee

| задняя защитно-боевая стойка. |- valign="top" | | Наранхи Джунби-соги

  • Naranhi Junbi Sogi

| стойка боевой готовности. |- valign="top" | | Твибаль-соги

  • Dwi Kobi
  • Dwit Bal Sogi
  • Bum Sogi

| стойка с перемещением веса на заднюю ногу, передняя нога рядом на носке(переводится с корейского «задняя стойка») |- valign="top" | | Аннун-соги

  • Annun Sogi
  • Jumchum Sogi

| стойка всадника или буквально — сидячая стойка. |}

Һуғышҡанда баҫып тороу стойка үҙгәртергә

Стойка применяется в поединках. Ноги ставятся широко, тело повёрнуто в сторону (на 45 градусов), уменьшая при этом цель поражения, а руки защищают протектор (живот).

Ҡулдар менән һуғыу үҙгәртергә

В тхэквондо удары руками исполняются на короткой дистанции — стоя, в прыжке, в крутящемся положении или в нападении. Нанесённые быстро по отдельности, или в комбинациях, они могут вывести соперника на некоторое время из оборонительной позиции и сделать его уязвимым. Их можно разделить на два типа:

Йоҙроҡ менән һуғыу:

  • чон-гвон — удар согнутыми указательным и средним пальцами в верхнюю часть тела;
  • чон-гвон-чируги — удар кулаком вперёд;
  • сан-гвон-чируги — удар обоими кулаками одновременно;
  • тычибо-чируги — перевёрнутый удар кулаком;
  • сево-чируги — удар кулаком снизу вверх;
  • умджи — удар кулаком с выпирающим большим пальцем.

Ҡул бите менән һуғыу:

  • судо-ёп-чируги — удар ребром ладони со стороны;
  • риквон-чируги — удар обратной стороной кулака;
  • судо-ануро-чируги — удар ребром ладони, который наносится со стороны в середину;
  • сонкаль — нанесение удара открытой ладонью сверху вниз;
  • чоумук — нажатие пальцев на болевые точки;
  • ап-пальгуп-чируги — параллельный поверхности удар локтем;
  • сонкали-чируги — удар ребром ладони со стороны.

Блоктар үҙгәртергә

Блоки ставятся руками, коленями и ногами, чтобы отбить удары противника. Чтобы начать блок, нужно предвидеть вид и направление его атаки. Первое, что необходимо запомнить для изучения основных блоков и их применения, это то, что рука, блокирующая атаку противника, должна начинать своё движение почти одновременно с началом движения атакующей руки или ноги, обеспечивая защиту своей атаки.

  • Анпхальмок еммакки — блок внутренней стороной руки в кулаке со стороны большого пальца; (пхальмок — по-корейски буквально «шейка предплечья», то есть лучезапястный сустав, а кулак-голова; «епхуро» или в сложном слове «ем» — в бок, в сторону; «ануро» — с корейского «вовнутрь»);
  • баккатпхальмок еммакки — сметающий наружу блок;
  • баккатпхальмок чуге макки — блок, отводящий вверх;
  • сан баккатпхальмок макки — сдвоенный блок двумя руками против удара прямого и против удара сбоку в верхний уровень; («сан» — по корейски «гора»; руки в блоке как бы изображают гору);
  • баккатпхальмок заньдан макки — блок сверху
  • баккатпхальмок хэчё макки — блок двумя руками(в исходном положении клином ладонями к себе) против ударов, например по ушам или вискам;(«хечё» — с корейского «разводя по сторонам»);
  • анпхальмок дольё маки — круговой блок внутренней стороной руки
  • сонкхаль маки — рубящий блок ребром ладони («сонкхаль» — с корейского «рука-меч»);
  • пхальмок дяби макки — сдвоенный блок руками в кулаке: передней рукой против прямого удара, задней-против удара в корпус;
  • сонкхаль дяби макки — сдвоенный блок двумя руками ребрами ладоней(похож на предыдущий);
  • муроп ануро макки — блок коленом движением вовнутрь;
  • муроп баккат макки — блок коленом движением наружу;
  • баккат макки — блок движением наружу (баккуро — с корейского «наружу»);

Тхыль үҙгәртергә

Принцип изучения боевого искусства на основе тхыль состоит в том, что повторяя его много раз, практик приучает своё тело к определённого рода движениям, укрепляя соответствующие мышцы, сухожилия и суставы, сопрягая их с правильным дыханием вводит их на бессознательный уровень. Таким образом, попадая в боевую ситуацию, тело работает «само» на основе рефлексов, вложенных многократным повторением тхылей. Также тхыли являются медитативной практикой, где общим фоном их исполнения является расслабленное состояние тела, а удары и блоки производятся при сосредоточенном, но не напряжённом внимании.

  • Чон-джи
  • Дан-гун
  • Чи-сан (только в версии GTF)
  • До-сан
  • Вон-хё
  • Дхан-гун (только в версии GTF)
  • Юль-гок
  • Джан-гун
  • Тхэ-ге
  • Хва-ран
  • Чун-му
  • Чи-гу (только в версии GTF)
  • Кван-ге
  • По-ун
  • Ге-бэк
  • Ю-ам
  • Чун-джан
  • Чу-че
  • Сам-иль
  • Ю-син
  • Че-ён
  • Ён-ге
  • Уль-ти
  • Мун-му
  • Со-сан
  • Се-джон
  • Тхонъиль

Массоги үҙгәртергә

Массоги — поединки (спарринги), проводимые по правилам Международной федерации тхэквондо. -->

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. «Энциклопедия Таеквондо», Чой Хонг Хи 1955 г., перевод на русский язык 1993
  2. 태권도 역사 (История тхэквондо). 국기원: 세계태권도 본부. 2019 йыл 8 февраль архивланған.
  3. 안용규. 태권도: 역사, 정신, 철학 (Тхэквондо: история, дух, философия). — 21 세기교육사, 200. — С. 6-23. — 115 с.
  4. 31 신라의 화랑도 VS 고구려의 조의선인.
  5. 28 고려시대 맨손무예. 국기원: 세계태권도 본부. 2017 йыл 27 октябрь архивланған.
  6. Taekwondo in the Middle Ages. WTF World Taekwondo Federation. 2015 йыл 30 октябрь архивланған.
  7. Kang Won Sik, Lee Kyong Myong. A modern History of Taekwondo. — Bokyung Moonhwasa. — 42 с.
  8. 태권도의 역사와 미래 국기원 중심입니다. 국기원: 세계태권도 본부. 2013 йыл 11 май архивланған.
  9. Members of The World Taekwondo Federation. World Taekwondo Federation. 2015 йыл 14 февраль архивланған.
  10. Коллектив авторов под общей редакцией доктора педагогических наук, профессора Ю.А. Шулики, кандидата педагогических наук Е.Ю. Ключникова. Тхэквондо. Теория и методика. Том 1. Спортивное единоборство.. — Феникс, 2007. — Ростов н/Д, 2007. — С. 39-57. — 800 с. — ISBN ISBN 978-5-222-11203-8.
  11. 태권도의 기본 > 서기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  12. 태권도의 기본 > 막기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  13. 태권도의 기본 > 지르기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  14. 태권도의 기본 > 차기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  15. 안차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 5 июль архивланған.
  16. 앞차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  17. 옆차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  18. 이어차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  19. 가위차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  20. 거듭차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  21. 공중제비차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  22. 굴러차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  23. 밀어차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  24. 모둠차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  25. 받아차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  26. 바깥차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  27. 발붙여차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  28. 반달차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  29. 비틀어차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  30. 표적차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  31. 다방향차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  32. 뒤차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  33. 뛰어차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  34. 돌려차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  35. 돌개차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  36. 두발당성차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  37. 후려차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  38. 잡고차기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  39. 짓찧기. 국기원 디지털 백과사전. 2015 йыл 6 июль архивланған.
  40. 태권도의 기본 > 찌르기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  41. 태권도의 기본 > 치기. 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
  42. 태권도 품새. 2015 йыл 27 сентябрь архивланған.

Һылтанмалар үҙгәртергә

 
Викиһүҙлек логотипы
Викиһүҙлектә «тхэквондо» мәҡәләһе бар