Степанов Никита Андреевич
Степанов Никита Андреевич (13 октябрь 1913 йыл — 22 сентябрь 1953 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир. 16-сы гвардия кавалерия (Башҡорт атлы) дивизияһының взвод командиры ярҙамсыһы, гвардия өлкән сержанты. Советтар Союзы Геройы (1944).
| Степанов Никита Андреевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 13 октябрь 1913 |
| Тыуған урыны | Васильевка, Йәрмәкәй ауыл Советы (Йәрмәкәй районы), Йәрмәкәй районы |
| Вафат булған көнө | 22 сентябрь 1953 (39 йәш) |
| Вафат булған урыны | Йәрмәкәй районы, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Хәрби звание | өлкән сержант |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Биографияһы үҙгәртергә
Никита Андреевич Степанов[1] 1913 йылдың 13 октябрендә Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе[2]Васильевка ауылында тыуған. Урыҫ. Мәктәптә башланғыс белем ала. Армияға саҡырылғанға тиклем колхозда эшләй.
1942 йылдың ғинуарында Йәрмәкәй районы хәрби комиссриаты тарафынан Ҡыҙыл Армияға саҡырыла.
1943 йылдың мартынан Бөйөк Ватан һуғышы фронттарында була.
58-се кавалерия полкының ҡылыслылар взводы командиры ярҙамсыһы (Үҙәк фронттың 61-се армияһы 7-се гвардия кавалерия корпусы16-сы гвардия кавалерия дивизияһы) гвардия өлкән сержанты Н. А. Степанов, 1943 йылдың 26 сентябрендә Гомель өлкәһенең Нивки ауылы янында Днепр йылғаһын һуғышып аша сығыуға әҙерлек барышында, разведкала айырыуса ҡатмарлы бурысты үтәгәндә батырлыҡ күрһәтә.
Һуғыштан һуң тыуған ауылы Васильевкаға ҡайта, Йәрмәкәй лесничествоһында урман ҡарауылсыһы булып эшләй.
1953 йылдың 22 сентябрендә вафат була, Васильевка ауылында ерләнгән.
Батырлығы үҙгәртергә
«…Днепр йылғаһын һуғышып аша сыҡҡанда… …иптәш Степанов төн ҡараңғылығы аҫтында иптәше менән балыҡсы кәмәһендә йылғаның уң ярына сыға, һаҡ һәм ҡыйыу эш итеп, дошман траншеяһына үтеп инә һәм дошмандың береһен бысаҡ менән сәнсеп үлтерә, икенсеһен әсирлеккә ала һәм Днепр аша сығарып полк штабына алып бара.
Галки тораҡ пункты өсөн барған һуғышта иптәш Степанов иптәше менән икәүләп дошмандың тылына үтеп инергә һәм уның ут нөктәләренең урынын асыҡларға задание ала. Төндә улар бурыстарын үтәргә сыға. Ике кешене тауышһыҙ юҡ итеп, ҡыйыу разведчиктар фашистарҙың тылына үтеп инә… Ут нөктәләренең урынын теүәл асыҡлап, разведчиктәр иртәнсәк полкка әйләнеп ҡайта, ә ярты сәғәттән һуң артиллеристар дошмандың ут нөктәләрен ҡыйрата».
1944 йылдың 15 ғинуарында Советтар Союзы Геройы исеме бирелә.[3]
Бәләбәй өйәҙеаҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре үҙгәртергә
- Советтар Союзы Геройы (15.01.1944)[4];
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы,
- Ленин ордены (15.01.1944).
Хәтер үҙгәртергә
Йәрмәкәй ауылында урам Герой исемен йөрөтә. Уның исеме Белоруссияның дәүләт Бөйөк Ватан һуғышы музейының бер залында ҡуйылған мәрмәр плитала уйылған.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Степанов Никита Андреевич. «Герои страны» сайты.
- ↑ хәҙер Башҡортостан Республикаһының Йәрмәкәй районы
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 15 января 1944 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 23 января (№ 4 (264)). — С. 1.
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686043/793756, д. 3/45, л. 29/331, 332).
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Несокрушимые. — Уфа, 1985. / стр. 174—204
- Славные сыны Башкирии. — Уфа, 1979, кн. 4. / стр. 31—34.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Степанов Никита Андреевич // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 21 ноябрь 2018)
- Республика Хәрби Дан музейы: Степанов Никита Андреевич 2016 йыл 5 март архивланған..