Ростов дәүләт университеты
Ростов дәүләт университетын (РГУ) — Дондағы Ростов ҡалаһындағы 1915—2006 йылдарҙа эшләп килгән университет. Рәсәй Көньяғының иң ҙур мәғариф, фән һәм мәҙәниәт үҙәге. Ул Беренсе бөтә донъя һуғышы ваҡытында эвакуацияланған Варшава Император университеты базаһында барлыҡҡа килгән.
| Ростов дәүләт университеты | |
| Нигеҙләү датаһы | 1915 |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | Императорский Варшавский университет в г. Ростове-на-Дону, Донской университет, Донской университет имени М. П. Богаевского, Северо-Кавказский государственный университет, Ростовский-на-Дону государственный университет, Ростовский-на-Дону государственный университет имени В. М. Молотова, Ростовский государственный университет, Ростовский государственный университет имени М. А. Суслова һәм Ростовский государственный университет |
| Кем хөрмәтенә аталған | Суслов Михаил Андреевич |
| Дәүләт |
 Рәсәй империяһы СССР Рәсәй |
| Административ-территориаль берәмек | Дондағы-Ростов |
| Штаб-фатирҙың урынлашыуы | Дондағы-Ростов, Рәсәй |
| Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе | Көньяҡ федераль университет[d] |
| Алмаштырылған | Көньяҡ федераль университет[d] |
| Алыштырған | Варшавский университет[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
 |
| Ғәмәлдән сыҡҡан дата | 2006 |
| Рәсми сайт | rsu.ru |
| Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы | Категория:Преподаватели Ростовского государственного университета[d] |
 Ростов дәүләт университеты Викимилектә | |
2006 йыл аҙағында РГУ "Көньяҡ федераль университетына (РФ Хөкүмәте Бойороғо, 23 ноябрь, 2006 йыл, № 161-р һәм РФ Рәсәй Федерацияһы мәғариф һәм фән Министрлығы бойороғо(4 декабрь, 2006 йыл, № 1447) буйынса әйләндерелә. Университетҡа Ростов дәүләт архитектура һәм сәнғәт академияһы, Ростов дәүләт педагогия университеты һәм Таганрог дәүләт радиотехник университеты берләштерелә.
1915 йылда Беренсе бөтә донья һуғышы ваҡытында Варшава Император университетын ваҡытлыса Дондағы Ростовҡа күсерергә булалар. Был эште ойоштороу инициаторы булып Ростов дауаханаһы баш табибы Николай Васильевич Парийский (1858—1923 йылдар), элекке Медицина академияһының приват-доценты, һуңынан Дон университеты профессоры торған.
1915 йылдың 12 авгусында университет Советының ике ултырышы үткәрелә. Был ултырыштарҙа Варшава университетын Дондағы Ростовҡа күсерергә ҡарар сығаралар. Университет ҡалаға күсеп килгәнсе унда бер ниндәй ҙә юғары уҡыу йорто һәм ғилми дәрәжәле бер кем дә булмаған. Варшава университеты күсеп килгәс тә бында ғалимдарҙың бик ҙур коллективы барлыҡҡа килгән.
1915 йылдың сентябрь аҙағында университетты яңы уҡыу йылына әҙерләү буйынса хужалыҡ эштәре алып барыла. Һуғыш ваҡыты ауырлыҡтарына ҡарамаҫтан. университетты әҙерләү эштәре бик ҙур тиҙлек менән алып барыла. Профессор А. Р. Колли физик лаборатория урынлаштыра, унда 1916 йылда етди фәнни тикшеренеү эштәре алып барыла. Профессор И. Ф. Пожарский үҙ хеҙмәткәрҙәре ярҙамы менән ике йыл эсендә Дондағы Ростовта илдә ҙур һәм иң яҡшы булған патологоанатомик институтын булдыра.
Башта университет Дон университеты, граждандар һуғышы йылдарында — Төньяҡ-Кавказ дәүләт университеты тип йөрөтөлгән. 1930 йылда уны бөтөргәс, уҙаллы уҡыу йорттары төҙөлә: шул иҫәптән Педагогия Институты, сәнәғәт һәм хеҙмәт институты, Финанс-иҡтисад институты, аҙыҡ-түлек сәнәғәте һәм иҡтисады институты. 1931 йылда яңы ойошторолған Дондағы Ростов дәүләт университетында башта барлығы физика-математика, химия һәм геоботаник факультеттары булған. Унда уҡыуҙар 1931 йылдың октябрендә башлана.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Белозеров С. Е. Математика в Ростовском университете // Историко-математические исследования : сборник. — М.: ГИТТЛ, 1953. — Т. 6. — С. 247—352.
- Бондаревская Е. В. Модернизация педагогического образования в инновационном пространстве федерального университета. — Известия Волгоградского государственного педагогического университета. — 2010. — С. 43—51.
- Ростовский на-Дону государственный университет // Университеты и научные учреждения / Ред. коллегия: Р. И. Белкин, Г. И. Бройдо, Х. З. Габидуллин и др.; Наркомпрос РСФСР. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.; Л.: Объединённое научно-техническое издательство, 1935. — VIII, 585 с.