Резерфордий
Резерфордий (лат. Rutherfordium, Rf) — Менделеевтың периодик таблицаһының 7-се осор, 4-се төркөм элементы. Тәртип номеры — 104.
| Резерфордий | |
| Кем хөрмәтенә аталған | Эрнест Резерфорд |
|---|---|
| Асыусы йәки уйлап табыусы | Альберт Гиорсо[d] |
| Асыу датаһы | 1964 |
| Табылыу урыны | Дубна |
| Элемент символы | Rf[1] |
| Химик формула | Rf |
| Каноническая формула SMILES | [Rf] |
| Атом һаны | 104 |
| Электронная конфигурация | [Rn] 5f¹⁴ 6d² 7s² |
 | |
 Резерфордий Викимилектә | |
| 104 | Резерфордий
|
261 | |
| 5f146d27s2 | |
1997 йылға тиклем СССР-ҙа һәм Рәсәй-ҙә курчатовий(Ku) булараҡ билдәле булған — периодик системала 104-се элемент.
Резерфордий — яһалма синтезланған юғары радиоактив элемент, ярым тарҡалыу осоро 1,3 сәғәт самаһы тәшкил иткән иң билдәле тотороҡло изотоп (267 Rf) . Элемент тураһында аҙ билдәле, ҡайҙалыр ҡулланыла алмай, сөнки ул бер ваҡытта ла макроскопик күләмдә алынғаны юҡ. Резерфордий — беренсе трансактиноид элемент, уларҙың һиҙемләнгән химик үҙенсәлектәре гафнийға яҡын.
Символы үҙгәртергә
Резерфордий элементының символы — Rf (Резерфордий тип уҡыла).
Тарих үҙгәртергә
Резерфордий 1964-69 йылдарҙа Г.Флёров тарафынан асыла.
Тәүге тапҡыр периодик системаның 104-се элементы 1964 йылда Дубналағы Берләштерелгән ядро тикшеренеүҙәре институты ғалимдары тарафынан Г.Флёровет етәкселегендә алынған[2]. Улар 115 МэВ энергия ҡеүәте менән плутоний-242 сәбен неон-22 ядролары менән аттырған:
Барлыҡҡа килгән 104-се элемент атомдары газ хәлендәге цирконий хлориды мөхитенә эләгә, унда хлор менән бәйләнә һәм үҙлегенән бүленеү детекторына күсә.
Изотоптары үҙгәртергә
2016 йылдың башына резерфордийҙың 16 изотобы билдәле (шулай уҡ 4 атом изомеры), масса һандары 253—270 һәм ярым тарҡалыу осоро микросекунд өлөштәренән алып 1,3 сәғәткә тиклем тиклем (267 Rf).
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Wieser M. E., Coplen T. B., Wieser M. Atomic weights of the elements 2009 (IUPAC Technical Report) (ингл.) // Pure and Applied Chemistry — IUPAC, 2010. — Vol. 83, Iss. 2. — P. 359–396. — ISSN 0033-4545; 1365-3075; 0074-3925 — doi:10.1351/PAC-REP-10-09-14
- ↑ Резерфордий//Большая российская энциклопедия(недоступная ссылка)
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Резерфордий//Большая российская энциклопедия(недоступная ссылка)
- Резерфордий на Webelements
- Резерфордий в Популярной библиотеке химических элементов 2011 йыл 11 август архивланған.
- О синтезе элемента на сайте ОИЯИ 2017 йыл 4 ноябрь архивланған.