Порт-Саид
Порт-Саид[4] (ғәр. بورسعيد, Буп-Саид[5]) — Мысырҙың төньяҡ — көнсығышында урынлашҡан ҡала. Суэц каналының төньяҡ осонда Урта диңгеҙ порты. Порт-Саид губернаторствоһының административ үҙәге. Халыҡ һаны — 529 684 кеше (2004). Балыҡсылыҡты үҫтереү, химия, аҙыҡ — түлек һәм тәмәке сәнәғәттәре үҫешкән. Порты аша Мысыр мамыҡ һәм дөгө оҙата. Суэц каналын хеҙмәтләндереү, үткән карабтарға яғыулыҡ ҡойоу. Диңгеҙ курорты.
| Порт-Саид | |
| ғәр. بورسعيد | |
| Флаг | Герб |
 |  |
| Нигеҙләү датаһы | 1859 |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | بورسعيد |
| Кем хөрмәтенә аталған | Мухаммед Саид-паша[d] |
| Дәүләт |
 Мысыр |
| Административ үҙәге | Порт-Саид[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Порт-Саид[d] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+2:00[d] |
| Халыҡ һаны | 524 433 кеше (2010)[1] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 6 ± 1 метр[2] |
| Туғандаш ҡала | Волгоград[3] һәм Бизерта[d] |
| Майҙан | 1351 км² |
| Рәсми сайт | portsaid.gov.eg/default.… |
 | |
 | |
 Порт-Саид Викимилектә | |
1859 йылда Урта диңгеҙҙе һәм тоҙло яр буйындағы Манзал күлен айырған ҡомло моронда ҡалаға нигеҙ һалына. Тәүҙә каналдың инфраструктура өлөшө булараҡ төҙөлә. Ирекле (duty-free) порт һымаҡ тиҙ үҫешә.
XIX быуатта төҙөлгән өйҙәр ҡалала күп һаҡланғандар.
АҠШ — ла урынлашҡан, әлее ваҡытта уның символы булып торған Азатлыҡ статуяһы, алдан ул Азия Яҡтылығы (Light Of The Asia) исеме аҫтында Порт -Саидта ҡуйылырға уйланыла, әммә ул саҡтағы ил хөкүмәте ҡарары буйынса, Франциянан конструкцияны алып килеүе һәм урынына ҡуйыу бик ҡиммәтле тип һанаған.
1956 йылда, Суэц һуғышы ваҡытында, Порт-Саид бер көн дауамында инглиз — француз дингеҙ десантының һөжүменә ҡаршылыҡ күрһәтеүе арҡаһында дан ҡаҙана; быға бәйле, ҡаланы ҡайһы берҙә «Мысыр Сталинграды» тип атайҙар[6][7]. 1962 йылда Порт — Саид һәм Волгоград туғандаш ҡалалар булалар.
Билдәле шәхестәр үҙгәртергә
- Парфений III (1919—1996), Александрия һәм бөтә Африка Патриархы
- Скаленакис Георгиос (1926—2014) — билдәле чех һәм грек кинорежиссеры.
Климат үҙгәртергә
| Ҡала климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
| Уртаса максимум, °C | 17,4 | 17,9 | 19,4 | 22,5 | 25,1 | 28,2 | 30,0 | 30,3 | 28,8 | 26,7 | 23,0 | 19,4 | 24,1 |
| Уртаса температура, °C | 14,4 | 15,1 | 16,7 | 19,6 | 22,4 | 25,3 | 27,2 | 27,3 | 26,3 | 24,1 | 20,4 | 16,5 | 19,1 |
| Уртаса минимум, °C | 11,1 | 11,7 | 13,4 | 16,3 | 18,8 | 22,1 | 23,7 | 24,2 | 23,3 | 21,3 | 17,5 | 12,8 | 18,0 |
| Яуым-төшөм нормаһы, мм | 18 | 12 | 10 | 5 | 4 | 0 | 0 | 0 | 3 | 8 | 7 | 16 | 83 |
Шулай уҡ ҡара үҙгәртергә
- Порт — Саид стадиондағы ҡан ҡойош.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ http://portsaid.gov.eg/areas/Lists/23/DispForm.aspx?ID=1
- ↑ http://www.geonames.org/358619
- ↑ http://www.volgadmin.ru/d/about/TwinCities
- ↑ Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 288.
- ↑ Инструкция по передаче на картах географических названий арабских стран. — М.: Наука, 1966. — С. 26.
- ↑ Героическое кино в городе-герое 2008 йыл 26 март архивланған.
- ↑ СТАЛИНГРАД НА СУЭЦЕ 2010 йыл 7 сентябрь архивланған.
Әҙәбиәт үҙгәртергә
- Порт Саид // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
Һылтанмалар үҙгәртергә
- portsaid.gov.eg — Порт-Саида рәсми сайты (ғәр.)