Льеж — Бастонь — Льеж
Льеж — Бастонь — Льеж (франц. Liège-Bastogne-Liège), йыш ҡына атала Ла Дойенн (франц. La Doyenne, «Иҫке Леди») — классик шоссела бер көнлөк велосипедта уҙышыу, һыл һайын апрель аҙағында Бельгияның Арденн төбәгендә, Льеждан Бастонға һәм кире маршрут буйынса үткәрелә[1][2] Тәүге тапҡыр 1892 йылда үтә, Европа профессиональ велошоссе календары <i id="mwEQ">Монументының</i> иң боронғо бишеһенең береһе булып тора[3].
| Льеж — Бастонь — Льеж | |
| Нигеҙләү датаһы | 1892 |
|---|---|
 | |
 | |
| Спорт төрө | шоссейный велоспорт[d] |
| Дәүләт |
 Бельгия |
| Ваҡиға йышлығы | 1 йыл |
| Начало сезона | Апрель |
| Ойоштороусы | Amaury Sport Organisation[d] |
| Рәсми сайт | liege-bastogne-liege.be |
| Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр | 37 243 |
 Льеж — Бастонь — Льеж Викимилектә | |
Маршрутының оҙонлоғо һәм бик ҡатмарлы булыуы сәбәпле донъяла иң-иң ауыр бер көнлөк велосипедта үҙышыу булып һанала[4] Бельгияның данлыҡлы спортсыһы Эдди Меркс еңеү яулау буйынса рекорд ҡуйыусы тип һанала, ул бындай ярышта 5 тапҡыр еңеүсе була. Итальян Морено Арджентин һәм испан Алехандро Вальверде 4 тапҡыр чемпион була.
2017 йылда ярыштың ҡатын-ҡыҙҙар өсөн Льеж — Бастонь — Льеж версияһы уйлап сығарыла[5]. Ул ярышта нидерланд Анна ван дер Брегген еңеүсе була.
Тарих үҙгәртергә
Спа — Бастонь — Спа үҙгәртергә
Классик һәм башҡа бик күп бер көнлөк велосипедтағы Льеж — Бастонь — Льеж ярышы Льеждың (Expresse L) француз телендә сыҡҡан гәзите тарафынан ойошторола, шунлыҡтан Бельгияның француздар йәшәгән төбәгендә үткәрелә.[6]
Тәүге тапҡыр ярыш 1892 йылда һөйәрмәндәр араһында уҙғарыла. Маршруттың оҙонлоғо 250 км,[1] 19 быуат аҙағында велосипед ҡиммәтле булғанда был ярышта бай кешеләр генә ҡатнаша алған. Тәүге ярышта ҡатнашҡан 33 спортсының бары тик 17-һе генә финишҡа барып етә. Маршрут Бастонь тимер юл вокзалы янында боролош яһай. Маршрутты үтә алмаған спортсылар кире Льежға поезда ҡайта алған[6] . Льежда тыуған Леон Уа, юлды 10 сәғәт 48 минутта үтеп, еңеү яулай. Икенсе урынға Леон Лхуст, өсөнсө урынға — Луис Расквинет сыға. Финиш урынына ҡалған спортсылар тағы биш сәғәт үткәс кенә килеп еткән[7].
1908 йылда француз Андре Трусселие еңә[7] . Беренсе бөтә донъя һуғышы ваҡытында классик ярыш үткәрелмәй тора. Ике бөтә донъя һуғышы араһында Бнельгия спортсылары һәр саҡ еңеү яүлап килә.
Арденн классикаһы үҙгәртергә
Икенсе донъя һуғышы ваҡытында ярыштар үткәрелмәй тора, бары тик 1945 йылда ғына Европала велоспорт башлана.
1971 йылда велоспортта Эдди Меркс дәүере башлана, ул классикала биш тапҡыр еңеү яулай[8][9].
Күренекле француз велоспортсыһы 1977 һәм 1980 йылдарҙа Бернар Ино классикала ике тапҡыр ҡатмарлы һауа шарттарында еңеү яулай[10].
1980 йылда итальян Морено Арджентин, дүрт тапҡыр ярышта еңеү яулап, рекорд ҡуя.
2005 йылда Ҡаҙағстан спортсыһы Александр Винокуров, немец Йенс Фогтты артта ҡалдырып, спринтта, еңеү яулай[11][12].
2010 йылда Александр Винокуров икенсе тапҡыр еңеү яулай, ул үҙ төркөмөндәге берҙән-бер дәғүәсе Александр Колобневты артта ҡалдыра[13].
Һуңғы йылдарҙа испан универсалы Алехандро Вальверде дүрт тапҡыр ярышта еңеү яулай.[14].
Маршруты үҙгәртергә
Ағымдағы курс үҙгәртергә
Һәр йыл һайын тиерлек маршрутҡа үҙгәрештәр индерелә, уның ҡайһы бер тауға менгән урындары ярыш маршрутынан төшөрөлөп ҡалдырыла, ә ҡайһы берҙәре өҫтәлеп тора. Был исемлектә күтәрелештәр (Льеж — Бастонь — Льеж 2009):
| № | Исеме | Старт км | Оҙонлоғо (м) | Ул % |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Кот-д | 57,7 | 1800 | 5,7 |
| 2 | Кот-ла-Рош-а-Арден | 82 | 2800 | 4,9 |
| 3 | Кот-Сен-Рош | 128 | 800 | 12 |
| 4 | Кот-В | 172 | 2700 | 7 |
| 5 | Кот-Аҡман | 178,5 | 1100 | 10,5 |
| 6 | Кот-ла-Лева | 184 | 3400 | 6 |
| 7 | Кот-дю-Розье | 196,5 | 4000 | 5,9 |
| 8 | Бесәй-ла-Быуат | 209 | 3100 | 5,9 |
| 9 | Кот-ла-Редутта | 226,5 | 2100 | 8,4 |
| 10 | Кот-ла-Рош-о-Фокон | 241,5 | 1500 | 9,9 |
| 11 | Кот-Сен-Никола | 255,5 | 1400 | 11,1 |
Һауа торошо үҙгәртергә
Һауа торошо йыш ҡына апрелдә тотороҡһоҙ була, шунлыҡтан ярыштарға һауа шарттары ныҡ йоғонто яһай. 1919., 1957, 1980, 2016 йылдарҙа көслө ҡар яуыуы күҙәтелә.
Ино Бернар, ярышта ҡатнашыусы 174 спортсы араһынан финалға еткән 21 спортсыһы араһында еңеүсе була[15].
Призерҙары үҙгәртергә
Еңеү рекорды үҙгәртергә
Шәхсән үҙгәртергә
Курсив менән ғәмәлдәге спортсылар билдәләнгән.
| Еңеү | Спортсылар | Йыл |
|---|---|---|
| 5 | Эдди Меркс (BEL) | 1969, 1971, 1972, 1973, 1975 |
| 4 | Алехандро Вальверде (ESP) | 2006, 2008, 2015, 2017 |
| Арджентина море (ITA) | 1985, 1986, 1987, 1991 | |
| 3 | Леон Уа (BEL) | 1892, 1893, 1894 |
| Альфонс Схеперс (BEL) | 1929, 1931, 1935 | |
| Альфред Де Брюйн (BEL) | 1956 йылда, 1958, 1959 | |
| 2 | Моттиа Луи (BEL) | 1921, 1922 |
| Рене Вермандель (BEL) | 1923, 1924 | |
| Ришар Депуарт (BEL) | 1943, 1947 | |
| Проспер Депредомма (BEL) | 1946, 1950 | |
| Кюблер Фердинанд (SUI) | 1951, 1952 | |
| Йозеф Брейер (BEL) | 1976, 1978 | |
| Ино Бернар (FRA) | 1977, 1980 | |
| Келли шонкар (IRL) | 1984, 1989 | |
| Чечилия Микеле (ITA) | 1997, 1998 | |
| Паоло Беттини (ITA) | 2000, 2002 | |
| Александр Винокуров (KAZ) | 2005, 2010 |
Илдәр буйынса үҙгәртергә
| Еңеү | Илдә |
|---|---|
| 59 | Бельгия
|
| 12 |  Италия
|
| 6 |  Швейцария
|
| 5 |  Франция
|
| 4 |  Нидерланд,  Испания
|
| 3 |  Ирландия,  Ҡаҙағстан,  Люксембург
|
| 2 |  Германия
|
| 1 |  Австралия,  Дания,  Рәсәй Федерацияһы,  АҠШ
|
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 Cycling Weekly, UK, 1993 march 13
- ↑ Cycling Weekly, UK, 1992 march 7
- ↑ «Монументы» рәсми мәғәнәһе юҡ; ул булмаһа беренсе тапҡыр ҡулланылған француз көндәлек гәзит L Équipe, календары күрһәтеү өсөн һәр ярышта урын ҡалмай, әммә был термин таралған булыуы арҡаһында телевидениеһына комментарий, бигерәк тә АҠШ.
- ↑ 2015 Spring Classics: How the hardest one-day races were won (ингл.). bikeraceinfo.com (12 апрель 2015). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ UCI announce 2017 Women's WorldTour calendar (ингл.) (15 октябрь 2016). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ 6,0 6,1 Cycling Weekly, UK, April 2002 13
- ↑ 7,0 7,1 Liège-Bastogne-Liège (ингл.). bikeraceinfo.com (6 ноябрь 2017). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Philippe Bouvet. De klassiekers. — Rijswijk: Atrium, 2007. — С. 25. — 223 с. — ISBN 978-90-811691-10.
- ↑ 1971 Liège-Bastogne-Lièg (ингл.). bikeraceinfo.com. Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Liège-Bastogne-Liège's cold memories (ингл.). cyclingnews.com (24 апрель 2008). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Hedwig Kröner. Vino the Vainqueur (ингл.) (24 апрель 2005). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Sporza video: 2005: Aleksander Vinokoerov (16 апрель 2011). Дата обращения: 22 ноябрь 2017. 2016 йыл 7 август архивланған.
- ↑ Liège-Bastogne-Liège 2010: Alexander Vinokourov back on summit with Belgian win (ингл.). The Daily Telegraph (25 апрель 2010). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Valverde wins Liège-Bastogne-Liège (ингл.). Immediate Media Company (23 апрель 2017). Дата обращения: 22 ноябрь 2017.
- ↑ Cycling Weekly, UK, 2000 may