Кваша Игорь Владимирович

Кваша Игорь Владимирович (4 февраль 1933 йыл, Мәскәү — 30 август 2012 йыл, шунда уҡ) — СССР һәм Рәсәй актёры, театр һәм кино режиссёры, теле- һәм радио тапшырыуҙарын алып барыусы. РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1978)[4].

Кваша Игорь Владимирович
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 4 февраль 1933({{padleft:1933|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:4|2|0}})[1]
Тыуған урыны Мәскәү, СССР
Вафат булған көнө 30 август 2012({{padleft:2012|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:30|2|0}})[2][1] (79 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, Рәсәй
Ерләнгән урыны Троекуров зыяраты[d]
Хәләл ефете Мизери, Светлана Николаевна[d]
Туған тел урыҫ теле
Һөнәр төрө актёр, кинорежиссёр, радиоведущий, театр актёры, кино актёры, алып барыусы, театр режиссёры, телетапшырыуҙар алып барыусы
Уҡыу йорто Школа-студия МХАТ[d]
Мәскәү Художество театры
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы 2012
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
орден «За заслуги перед Отечеством» III степени РСФСР-ҙың халыҡ артисы РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы Дуҫлыҡ ордены
Болеет за команду Спартак[d][3]
 Кваша Игорь Владимирович Викимилектә

Биографияһы үҙгәртергә

Игорь Владимирович Кваша 1933 йылдың 4 февралендә Мәскәүҙә тыуған. Атаһы, Владимир Ильич Кваша, (1897—1942, Киев губернаһының Урман өйәҙе Покотилово ауылынан[5]) химия фәндәре докторы, Д. И. Меделеев исемендәге Рәсәй химия-технология университеты кафедраһы мөдире, Харьков технология институтын тамамлаған, 1942 йылдың 30 декабрендә фронтта Ленинград янында һәләк була[6][7]. РФ Оборона министрлығының Үҙәк Архивындағы рәсми мәғлүмәттәргә ярашлы, 305-се уҡсылар дивизияһы интенданты, 2-се ранглы хәрби инженер В. И. Кваша 1942 йылдың июнендә ҡамауға эләгә һәм Новгород өлкәһенең Кересть ауылы янында хәбәрһеҙ юғала (ул ваҡытта Ленинград өлкәһе)[8]. Һуңыраҡ билдәле булыуынса, ул немецтарға әсирлеккә эләгә һәм атып үлтерелә. Әсәһе Дора Захаровна Кваша — сурдопедагог һәм дефектолог, СССР Һаулыҡ һаҡлау халыҡ комиссариатының Мәскәү медицина- педология институтын тамамлай, һуғыш ваҡытында ике бала менән Ленинск-Кузнецкий ҡалаһында була.

Игорь уҡыған мәктәп Арбатта, башта Плотников, ә һуңынан Дурново тыҡрығында урынлаша. Шул йылдарҙа айырым уҡыу практикаһы була, һәм Игорь Владимирович малайҙар булараҡ шуҡлыҡтарын: талаш ойоштороуҙарын, патрон шартлатыуҙарын хәтерләргә ярата. 7 синыфҡа тиклем яҡшы уҡый. Һуңынан театр студияһында шөғөлләнә башлай һәм дәрестәрҙе күп ҡалдыра, шпаргалкалар һәм әйтеүҙәр иҫәбенә ҡотола. Театр менән мауығыуы балалар баҡсаһында, Себерҙә, Ленинск-Кузнецкий ҡалаһында уҡ башлана, унда Игорь 1941 йылда Мәскәүҙән ғаиләһе менән эвакуацияға килгән була. Йәш актёр «Морозко» әкиәтендә төп ролде башҡара. Был спектаклде ҡала театрында аншлаг ваҡытында госпиталдә яралылар алдында ҡуялар. Игорь мәктәп кисәләрендә шиғырҙар уҡый, ә һуңынан ҡала Пионерҙар йортона килә. Унда театр студияһы була, театрҙан күп күренекле кешеләр — Ролан Быков, Владимир Андреев, Виктор Соколов, Борис Рыцарев, Лев Круглый сыға. Игорҙең бөтә уйҙарын театр ялмай, теүәл фәндәр уны ҡыҙыҡһындырмай. Пионерҙар йортонда коллектив бик татыу була, һәм малай дәрестәрҙән һуң шунда йүгерә.

1955 йылда МХАТ-тың мәктәп-студияһы (А. М. Карев курсы) тамамлай[9]. 1955 йылдан 1957 йылға ьтиклем — М.Горький исемендәге СССР Мәскәү художенство театрының актёры була. 1957 йылдан алып — Мәскәү «Замандаш» театры актёры.

Радиола Квашаға яҡшы материалдар тәҡдим итәләр, ул күңеленә ятышлы әҫәрҙәр һайлау мөмкинлегенә эйә була[10]. Актёрҙың яратҡан авторы — Пушкин, атап әйткәндә, ул уның «Пиковая дама» әҫәренән өҙөктәр уҡый. Шулай уҡ Маяковскийҙың «Облако в штанах», Блоктың «Двенадцать», Лермонтов, Некрасов, Мопассандан әҫәрҙәр башҡара. Игорь Кваша әҙерләгән билдәле радиотапшырыуҙар циклы — М.Булгаковтың «Белая гвардия», һәм Борис Пастернактың «Доктор Живаго» романдарын уҡыу.

«Тот самый Мюнхгаузен» (1979) телефильмында бургомистр ролен башҡарғандан һуң киң популяр була (1979).

1990 йылдар башында КВН Юғары лигаһына жюри булып саҡырыла.

1998 йылдың 13 июненән 2012 йылдың 28 апреленә тиклем Игорь Кваша РТР каналында, 1999 йылдан — «Беренсе канал» «Һине эҙләйем» (бер нисә йылда «Көт мине» тип үҙгәртелә) телетапшырыуын алып бара.

2007 йылда Квашаның «Точка возврата» нәшер ителә, унда ул ул бала сағы һәм үҫмер йылдары, спектаклдәр һәм репетициялар, театр көнкүреше тураһында ентекле хәтерләй, аныҡ деталдәр һәм сағыу хикәйәләү, шул иҫәптән документтар менән байыта.

2008 йылда «Беренсе каналда» «Невероятные истории про жизнь» тапшырыуын алып бара.

Үлеме

Игорь Кваша Мәскәүҙә 80-се йәшендә 2012 йылдың 30 авгусында вафат була[11][12].

Актёр менән хушлашыу 4 сентябрҙә «Замандаш» театрының төп сәхнәһендә уҙа. Троекуров зыяратында ерләнә.

Ижтимағи ҡарашы үҙгәртергә

2001 йылдың яҙында НТВ телеканалының журналистар коллективын яҡлап, Президент Путин ғәмәлдәрен тәнҡитләп сығыш яһай[13].

2008 йылдың октябрь айында ЮКОС нефть компанияһы юрисы Светлана Базминаны азат итеүҙе һәм яҡлауҙы хуплап, асыҡ хат-мөрәжәғәткә ҡул ҡуя[14].

2011 йылдың декабрендә Дмитрий Медведев, Владимир Путин һәм «Берҙәм Рәсәйҙе» тәнҡитләп сығыш яһай, 24 декабрҙә 4 декабрҙә үткән һайлауҙарҙағы фальсификацияға ҡаршы протест митингыһы ойошторорға саҡыра[15].

2012 йылдың июнендә, үлер алдынан, башҡа Рәсәй мәҙәниәт эшмәкәрҙәре менән бергә Pussy Riot панк-төркөмөн яҡлап асыҡ хатҡа ҡул ҡуя[16].

Шәхси тормошо үҙгәртергә

Өлкән йәшендә В Кваша үҙ тамырҙары менән ҡыҙыҡһына башлай[17].

  • Беренсе ҡатыны — актриса Светлана Мизери.
  • Икенсе ҡатыны (1956 йылдан) — Путиевская Татьяна Семеновна (1935—2015), табип-рентгенолог, медицина фәндәре кандидаты (1974),[18] режиссёр Петр Штейндың һеңлеһе, театр һәм кино рәссамы ҡыҙы Семен Манделдең ҡыҙы[19] һәм яҙыусы Александр Штейндың үгәй ҡыҙы[20][21][22][23]
    • Улы — Владимир (1957 йылда тыуған), эшҡыуар.
      • Ейәне: Анастасия (27 сентябрь 1991) һәм Михаил (14 май 1995).

Китаптары үҙгәртергә

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре үҙгәртергә

  • «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены, III дәрәжә (30 март 2006 йыл) — күп йыллыҡ ижади эшмәкәрлеге һәм театр сәнғәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индергәне өсөн[24]
  • Дуҫлыҡ ордены (27 ноябрь 1995 йыл) — мәҙәниәт һәм сәнғәт өлкәһендә дәүләт алдындағы ҡаҙаныштары һәм күп йыллыҡ емешле эшмәкәрлеге өсөн
  • Рәсәй Федерацияһы Президентының рәхмәт хаты (25 ғинуар 2008 йыл) — театр сәнғәте һәм кинематография үҫтереүҙәге ҡаҙаныштары өсөн[25]
  • РСФСР-ҙың халыҡ артисы (1978)
  • РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1968)
  • Актёр Андрей Миронов исемендәге «Фигаро» Рәсәй милли премияһы, «Ватан театрына хеҙмәт өсөн» номинацияһында (2012)[26]

Ижады үҙгәртергә

Театр үҙгәртергә

«Современник» театрында ролдәре

Радиола эше үҙгәртергә

  • 1970—1986 — Цикл поэтических передач
  • 1972 — Остров сокровищ (Капитан Смоллетт)
  • 1981 — Антуан де Сент-Экзюпери «Планета Людей» — радиозапись романа
  • 1987—1988 — М. Булгаков «Белая гвардия» — радиозапись романа
  • 1989—1990 — Б. Пастернак «Доктор Живаго» — радиозапись романа

Фильмографияһы үҙгәртергә

  1. 1961 — Сержант Фетисов — Тавризян (дебют в кино)
  2. 1961 — В трудный час — боец Сеня
  3. 1965 — Похождения зубного врача — Мережковский
  4. 1966 — Не самый удачный день — Лёва
  5. 1966 — Год как жизнь — Карл Маркс. По отзыву самого И. Кваши: «Маркса я играл с интересом…»[27]
  6. 1966 — Строится мост — Игорь Владимирович Савельев, главный инженер мостоотряда
  7. 1967 — Они живут рядом — Игорь Калитин
  8. 19671969 — Штрихи к портрету В. И. Ленина — Яков Свердлов
  9. 1968 — Любить — Игорь
  10. 1969 — Сюжет для небольшого рассказа (Un grand amour de Tchekov (фр.))
  11. 1970 — Украденный поезд — Болгарский министр (эпизод; в титрах нет)
  12. 1971 — Достояние республики — Лагутин, атаман
  13. 1972 — Преждевременный человек — Яков Богомолов
  14. 1974 — Жребий — Валентин Егорович Кротов, хоккеист
  15. 1974 — Аптека «Голубые шары» (телевизионный фильм) — Лекарь Аптекарь
  16. 1975 — Бегство мистера Мак-Кинли — директор фирмы SB-Salvatory
  17. 1975 — Соломенная шляпка — лейтенант Эмиль Тавернье
  18. 1975 — Одной жизни мало — Ящиков
  19. 1976 — Повесть о неизвестном актёре — Виктор Ильич Верещагин, редактор и писатель
  20. 1976 — Просто Саша — Вячеслав Алексеевич, хирург
  21. 1976 — Принцесса на горошине — Тролль
  22. 1977 — Перед экзаменом — Иван
  23. 1977 — Чао! (телевизионный фильм) — Жером Куфисель, глава фирмы
  24. 1978 — Степь — Соломон
  25. 1978 — Дачный домик для одной семьи — Эльдар
  26. 1979 — Тот самый Мюнхгаузен — бургомистр
  27. 1979 — Сыщик — Вячеслав Константинович Климов, полковник милиции из областного РУВД
  28. 1980 — Ты должен жить — Саша, лётчик, полковник
  29. 1980 — Нора (телевизионный фильм) — Крогстад
  30. 1981 — Шляпа — Савицкий (Савва)
  31. 1982 — Родился я в Сибири — Абрамов
  32. 1983 — Утро без отметок — Аркадий Борисович, доктор
  33. 1984 — Сказки старого волшебника — старый принц
  34. 1985 — Утро обречённого прииска — Бутлицкий, золотопромышленник
  35. 1986 — Вера — Кулагин, жандармский полковник
  36. 1986 — Ваша дочь, Александра (телевизионный фильм) — Михаил Олегович
  1. 1987 — Клуб женщин — Сергей Савельевич
  2. 1987 — Акселератка — Филимон
  3. 1987 — Человек с бульвара Капуцинов — Адамс, пастор
  4. 1988 — Тайный советник — Саша
  5. 1989 — А был ли Каротин? — Микитов-Разумник, кинорежиссёр
  6. 1989 — Юбилейное танго (телевизионный фильм) — юбиляр
  7. 1990 — Ребро Адама — Александр Наумович Гольдберг, 2-й муж Нины Елизаровны, отец Насти
  8. 1990 — Живая мишень — Глебов, генерал милиции
  9. 1990 — Паспорт — главный раввин московской синагоги
  10. 1991 — Хищники — Геннадий Писецкий, музыкант по кличке «Флейта»
  11. 1992 — Сердца трёх — верховный жрец Солнца
  12. 1993 — Бездна, круг седьмой — отец Ольги
  13. 1993 — Сердца трёх-2 — Верховный жрец
  14. 1994 — Весёленькая поездка — Андрей
  15. 1994 — Мастер и Маргарита — Стравинский, доктор
  16. 1995 — Дом
  17. 1995 — Под знаком Скорпиона — Сталин
  18. 1996 — Возвращение «Броненосца» — Микитов-Разумник
  19. 1998 — Ле Хаим
  20. 2001 — Сыщики (серия «Исчезнувший Адонис») — Возрожденцев, скульптор
  21. 2002 — Превращение — отец
  22. 2002 — Марш Турецкого 3 — Алексей Семёнович Иванов, заместитель главы Центробанка
  23. 2003 — Другая женщина, другой мужчина… — Борис, провинциальный аптекарь
  24. 2003 — Остров без любви — Семён Зайцер (фильм 2 «Часы»), настройщик (фильм 4 «Вас буду ждать я…)»
  25. 2003 — Свидание (телевизионный фильм)
  26. 2003 — Третий вариант — Шабашов, старый актёр
  27. 2004 — Московская сага
  28. 2005 — В круге первом — Сталин
  29. 2005 — Ленинградец — Леонид Львович
  30. 2006 — Дом-фантом в приданое — Красин
  31. 2007 — Карнавальная ночь 2, или 50 лет спустя — игрок на ложках
  32. 2007 — Хранить вечно — Сталин
  33. 2008 — Список Киселёва (озвучивание)
  34. 2008 — Современница (документальный)
  35. 2012 — Белая гвардия — текст от автора
  36. 2012 — Глаз божий (документальный) — Илья Эренбург
  37. 2012 — Ку! Кин-дза-дза — карусельщик Ык (озвучка)

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. 1,0 1,1 Internet Movie Database (ингл.) — 1990.
  2. Умер актёр Игорь Кваша
  3. Знаменитые болельщики «Спартака» (урыҫ) // РИА НовостиРоссия сегодня, 2010.
  4. Кваша Игорь Владимирович // Энциклопедия «Кругосвет».
  5. Дед, Эль Меерович Кваша, в списках выборщиков в Государственную Думу от Киевской губернии, упоминается как зажиточный мещанин местечка Покотилово с состоянием в 800 рублей.
  6. Книга памяти Кировоградской области 2016 йыл 16 июнь архивланған.
  7. В. И. Кваша на сайте «Память народа»
  8. документы ОБД Мемориал
  9. Просмотр Школа-студия МХАТ: 1950—1959 2012 йыл 16 октябрь архивланған.
  10. Прощание с Игорем Квашой 2016 йыл 5 март архивланған.
  11. Умер актёр Игорь Кваша — Новости — Интерфакс, interfax.ru  (Тикшерелеү көнө: 30 август 2012)
  12. Умер Игорь Кваша, http://lenta.ru (30 августа 2012 года). 30 август 2012 тикшерелгән.
  13. Пропуск в безвременье (17 апрель 2006).
  14. В защиту Светланы Бахминой. Открытое письмо деятелей культуры президенту России. Новая газета (30 октября 2008).
  15. Игорь Кваша. YouTube (19 декабрь 2011). Дата обращения: 21 декабрь 2011.
  16. Кто из деятелей культуры подписал открытое письмо в поддержку Pussy Riot. Online812 (27 июнь 2012).
  17. Главный раввин России Берл Лазар направил соболезнования семье артиста еврейского происхождения Игоря Кваши 2013 йыл 29 июль архивланған.
  18. Диссертацию по теме «Рентгено-эндоскопический симптомокомплекс медиастиально-лёгочной формы саркоидоза (1-11 степени)» защитила в 1974 году.
  19. Игорь Кваша. 2016 йыл 29 июнь архивланған.
  20. Кваша Игорь Владимирович // Кто есть кто в культуре
  21. Т. С. Путиевская. 2016 йыл 4 март архивланған.
  22. Переделкинский дачники
  23. Записки музейщика 2018 йыл 8 июль архивланған.
  24. Указ Президента Российской Федерации от 30 марта 2006 года, № 287 «О награждении орденом „За заслуги перед Отечеством“ III степени Кваши И. В.» 2013 йыл 10 май архивланған.
  25. Распоряжение Президента Российской Федерации от 25 января 2008 года № 29-рп «О поощрении Кваши И. В.»
  26. В Петербурге стали известны лауреаты актёрской премии «Фигаро» 2014 йыл 26 октябрь архивланған. // mail.ru
  27. Еврейские образы Игоря Кваши 2013 йыл 3 июль архивланған.

Һылтанмалар үҙгәртергә