Вильгельм Стейниц

Вильгельм Стейниц (нем. Wilhelm Steinitz, ингл. William Steinitz, 14 май 1836 йыл — 12 август 1900 йыл) — Австрия һәм Америка шахматсыһы, шахмат буйынса беренсе рәсми донъя чемпионы (1886—1894). 1860—1870 йылдар сигендә Адольф Андерсенға ҡаршы уйында уны еңгәс үҙ заманының көслө уйынсыһы тип таныла, Стейниц позициялы уйындары тураһында тәғлимәт эшләй, ул «романтик» комбинацион мәктәпкә алмашҡа килгән шахматты күпкә байыта.

Вильгельм Стейниц
нем. Wilhelm Steinitz
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Америка Ҡушма Штаттары
 Австрия империяһы[1]
 Цислейтания[d]
Спортта ил өсөн сығыш яһай  Америка Ҡушма Штаттары
 Англия
Тыуған ваҡыттағы исеме нем. Wilhelm Steinitz
Тыуған көнө 14 май 1836({{padleft:1836|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:14|2|0}})[2][3]
Тыуған урыны Прага, Богемия короллеге, Богемия тажының ерҙәре[d], Австрия империяһы[2][4][5]
Вафат булған көнө 12 август 1900({{padleft:1900|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[2][6][7][…] (64 йәш)
Вафат булған урыны Нью-Йорк, Нью-Йорк, Америка Ҡушма Штаттары[2][4]
Үлем төрө тәбиғи үлем[d]
Үлем сәбәбе Миокард инфаркты
Ерләнгән урыны The Evergreens Cemetery[d]
Хәләл ефете Elisabeth Wiebel[d]
Яҙма әҫәрҙәр теле инглизсә
Һөнәр төрө шахматсы, шахматный композитор, шахматный теоретик
Эшмәкәрлек төрө шахмат[8]
Уҡыу йорто Вена техник университеты[d]
Спорт төрө шахмат
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Изображение памятной доски
Вики-проект Проект:Математика[d]
 Вильгельм Стейниц Викимилектә

1883 йылда Стейниц АҠШ-ҡа күсә һәм бер нисә йылдан Америка гражданлығы ала. 1886 йылда ул шарттары донъя чемпионы еңеүсеһен иғлан итеүҙе үҙ эсенә алған матчта Иоганн Цукертортты еңә. Стейниц бер нисә тапҡыр титулын яҡлай, шул иҫәптән ике тапҡыр — комбинация мәктәбенең һуңғы вәкиле Михаил Чигоринға ҡаршы. 1894 йылда Стейниц донъя беренселеге матчында Эмануил Ласкерҙан еңелә, ул Стейництың мираҫын юғары баһалай һәм позиция мәктәбенең эҙмә-эҙлекле пропоненты була.

Стейниц емешле әҙиптәрҙең береһе, карьераһы түбәһендә ул туғыҙ йылға турнир сығыштарын туҡтатып, журналист эшенә иғтибар йүнәлтә, ә 1885 йылда "Халыҡ-ара шахмат журналы"н аса (ингл. International Chess Magazine). Стейниц партияларға күҙәтеүҙәр һәм программалағы теория мәҡәләләре баҫтыра, уның башҡа публицистар менән бәхәсе шахмат донъяһында үҙе бер мөһим ваҡиға була.

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. http://www.washingtontimes.com/news/2012/jun/5/sands-anand-retains-chess-crown-by-slimmest-of-mar/
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118617532 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  3. Архив изобразительного искусства — 2003.
  4. 4,0 4,1 Стейниц Вильгельм // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Wurzbach D. C. v. Steinitz, Wilhelm (нем.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 38. — S. 101.
  6. Wilhelm Steinitz // Encyclopædia Britannica (ингл.)
  7. Wilhelm Steinitz // SNAC (ингл.) — 2010.
  8. https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20040329001

Әҙәбиәт үҙгәртергә

Һылтанмалар үҙгәртергә