Аҡ төлкө
| Аҡ төлкө | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Фәнни классификация | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Латинса исеме | ||||||||||||||
| Alopex lagopus Linnaeus, 1758 |
||||||||||||||
| Синонимдары | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Ареал | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
|
Аҡ төлкө[1] (лат. Alopex lagopus) — эттәр ғаиләһенә ҡараған имеҙеүсе.
Халыҡ-ара Ҡыҙыл китап  IUCN 3.1 Least Concern : / 899 |
Ҡыҫҡаса ҡылыҡһырлама үҙгәртергә
Төк япмаһының төҫө буйынса аҡ төлкө күк (йәйен һәм ҡышын күкһел һоро) һәм аҡ (йәйен һорғолт ҡуңыр, ҡышын аҡ) була. Йөнө ҡуйы һәм йомшаҡ.[2][3] Кәүҙә оҙонлоғо 50—75 см, ҡойроғо 25—42 см, ауырлығы 7,5 кг тиклем. Кәүҙәһе оҙон, башы йомро, мороно ҡыҫҡа. Ҡолағы ҡыҫҡа, түңәрәк. Аяғы ҡыҫҡа, бармаҡта йөрөүсе. Ҡойроғо ҡабарынҡы. Моногам. Енси яҡтан 9—10 айҙа өлгөрә. 3—12 (21‑гә тиклем) көсөгө була. 8—10 йыл йәшәй. Тәүлек әйләнәһенә, ҡышын башлыса төндә, әүҙем.
Йәшәйеше үҙгәртергә
Евразия, Төньяҡ Америка тундраһы һәм урман‑тундраһында, Төньяҡ Боҙло океан утрауҙарында таралған. Ҡышын хайуандарҙың күпселек өлөшө урман‑тундраға һәм тайгаға күсә.
Ҡалҡыу урындарҙа тәрән өңдәрҙә йәшәй. Ҡиммәтле тиреле йәнлек. Башҡортостанда аҡ төлкө үрсетеү менән Иглин йәнлекселек хужалығында һәм шәхси ярҙамсы хужалыҡтарҙа шөғөлләнәләр.
Туҡланыуы үҙгәртергә
Нигеҙҙә, кимереүселәр, шулай уҡ ҡоштар һәм уларҙың йомортҡалары, балыҡ, умыртҡаһыҙҙар, емтек, емеш‑еләк, үлән менән туҡлана.
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Соколов В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. 5391 назв. Млекопитающие. — М.: Русский язык, 1984. — С. 94. — 352 с. — 10 000 экз.
- ↑ Alopex lagopus. North American Mammals. Smithsonian National Museum of Natural History. Дата обращения: 11 октябрь 2009. Архивировано 24 август 2011 года.
- ↑ Arctic Fox // Canids: Foxes, Wolves, Jackals and Dogs / Claudio Sillero-Zubiri, Michael Hoffmann and David W. Macdonald. — IUCN, 2004. — С. 117. — 430 с. — ISBN 2-8317-0786-2.
Сығанаҡтар үҙгәртергә
- Аҡ төлкө // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Позвоночные животные России: Песец 2015 йыл 24 сентябрь архивланған.
|
Был зоология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |