Алиев Илһам Гейдар оғлы

Алиев Илһам Гейдар оғлы (әзерб. İlham Heydər oğlu Əliyev [ilham hejˈdæɾ oɣˈɫu æˈlijɪf]; шулай уҡ урыҫ традицияһы буйынса Илһам Гейдарович Алиев; 24 декабрь 1961 йыл) — Әзербайжандың сәйәси һәм дәүләт эшмәкәре. 2003 йылдың 31 октябренән илдең ғәмәлдәге президенты.

Алиев Илһам Гейдар оғлы
әзерб. İlham Əliyev
Рәсем
Ҡултамға
Зат ир-ат[1][2][3]
Гражданлыҡ  Әзербайжан
Тыуған көнө 24 декабрь 1961({{padleft:1961|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})[4][5][3] (62 йәш)
Тыуған урыны Баҡы, Әзербайжан Совет Социалистик Республикаһы, СССР
Атаһы Гейдар Алиев
Әсәһе Зарифа Азиз ҡыҙы Алиева[d]
Бер туғандары Севиль Гейдар кызы Алиева[d]
Хәләл ефете Мехрибан Ариф кызы Алиева[d]
Балалары Лейла Ильхам кызы Алиева[d], Арзу Ильхам кызы Алиева[d] һәм Гейдар Алиев[d]
Нәҫеле Алиевы[d]
Туған тел Әзербайжан теле
Һөнәр төрө сәйәсмән
Эш урыны Мәскәү дәүләт халыҡ-ара мөнәсәбәттәр институты
Загульба[d]
Биләгән вазифаһы Әзербайжан президенты[d], Премьер-министр Азербайджана[d], депутат Милли Меджлиса Азербайджана[d] һәм представитель в Парламентской ассамблее Совета Европы[d][6]
Уҡыу йорто Бакинская городская средняя школа №6[d]
Мәскәү дәүләт халыҡ-ара мөнәсәбәттәр институты
Ғилми дәрәжә сәйәсәт фәндәре докторы[d] һәм тарих фәндәре кандидаты[d]
Строка принадлежности Office of the President of Azerbaijan[3], Government[7], Office of the President of the Republic of Azerbaijan[8], Administration of the President of the Republic of Azerbaijan[9][10] һәм President of the Republic of Azerbaijan[11]
Сәйәси фирҡә ағзаһы Яңы Әзербайжан[d]
Участвовал в выборах Президентские выборы в Азербайджане[d], Президентские выборы в Азербайджане[d], Президентские выборы в Азербайджане[d] һәм Президентские выборы в Азербайджане[d]
Ҡатнашыусы 6th Summit of Cooperation Council of Turkic Speaking States kicks off in Cholpon-Ata[d][12], World Economic Forum Annual Meeting 2014[d][3], World Economic Forum Annual Meeting 2013[d][7], World Economic Forum Annual Meeting 2015[d][13], World Economic Forum Annual Meeting 2016[d][8], World Economic Forum Annual Meeting 2017[d][14], World Economic Forum Annual Meeting 2018[d][9], World Economic Forum Annual Meeting 2019[d][10], World Economic Forum Annual Meeting 2020[d][11] һәм World Economic Forum Annual Meeting 2023[d][15]
Һуғыш/алыш Карабахский конфликт[d], Вооружённые столкновения в Нагорном Карабахе[d], Вторая карабахская война[d] һәм боевые действия в Нагорном Карабахе[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Бейеклеге/буйы 188 сантиметр
Рәсми сайт president.az
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр 663 369
 Алиев Илһам Гейдар оғлы Викимилектә

Күп халыҡ-ара күҙәтеүселәр фекеренсә, Илһам Алиев президент булып килгәндән һуң илдә сәйәси тотороҡлоҡ хөкөм һөрә. Шуның менән бергә ҡайһы бер сығанаҡтар ул Әзербайжанда диктатор йәки авторитар режим урынлаштырҙы тип билдәләй[16][17].

Сығышы үҙгәртергә

Илһам Алиев 1961 йылдың 24 декабрендә Баҡы ҡалаһында, Әзербайжан ССР-ының Дәүләт именлеге комитетының контрразведка начальнгы Гейдара Алиев һәм офтальмология институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре Алиева Зарифа Азиз ҡыҙы ғаиләһендә тыуа[18].

Илһамдан өлкәнерәк бала, апаһы — Севиль. Илһам Алиевтың апаһының улы — Азер, Әзербайжандың Ауыр атлетика Федерацияһы вице-президенты[19].

Атаһы яғынан үҙгәртергә

 
Гейдар Алиевтың ғаиләһе

Атаһы — Гейдар Алиев Әзербайжан Дәүләт именлеге комитеты (КГБ) начальнигы, артабан КПСС-тың Әзербайжан Коммунистар партияһы Үҙәк Комитетының беренсе секретары (1920—1991) була. Мәскәүҙә СССР Министрҙар Советы йәғни Хөкүмәт Рәйесе урынбаҫары вазифаһына тәғәйенләнә. Нахичевань ҡалаһында тыуған. Алиевтар ғаиләһе Әрмәнстан әзербайжандарынан була[20] Әрмәнстандың Зангезур өйәҙе Танаат (Джомартли) ауылы (һуңғараҡ Сисиан районы, хәҙер Әрмәнстандың Сюник өлкәһе), ләкин Гейдар тыуыр алдынан ғаилә Нахичеванға күсеп килә[21][22]. Гейдарҙың атаһы яғынан өләсәһе Уруд ауылынан (хәҙер — Әрмәнстандағы Воротан ауылы (Сисиан районы)[22].

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. Record #20866416 // VIAF (билдәһеҙ)[Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Record #133179346 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 https://data.qz.com/2014/davosattendees/data/davos14list.json
  4. Ilham Alijew // Энциклопедия Брокгауз (нем.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  5. Ilham Alijew // Munzinger Personen (нем.)
  6. http://www.assembly.coe.int/nw/xml/AssemblyList/MP-Details-EN.asp?MemberID=4491
  7. 7,0 7,1 https://data.qz.com/2013/davosattendees/data/davosdata.json
  8. 8,0 8,1 https://data.qz.com/2016/davos-2016/data/davos-2016-clean.csv
  9. 9,0 9,1 https://data.qz.com/2018/davos-2018/data/davos-2018-clean.json
  10. 10,0 10,1 https://data.qz.com/2019/davos-attendees/data/davos-2019-clean.json
  11. 11,0 11,1 (unspecified title)
  12. https://president.az/en/articles/view/29882
  13. https://data.qz.com/2015/davos/data/davos2015.json
  14. https://data.qz.com/2017/davos-2017/data/davos-2017-clean.csv
  15. https://www3.weforum.org/docs/WEF_AM23_List_of_confirmed_PFs.pdf — 2023.
  16. Hill S. Europe’s Promise: Why the European Way is the Best Hope in an Insecure Age. — University of California Press, 2010. — P. 217.
    Solomon N. War Made Easy: How Presidents and Pundits Keep Spinning Us to Death. — John Wiley & Sons, 2010. — Ch. 6 (см. на последней странице главы).
    Lushnycky A. N., Riabchuk M. Ukraine on Its Meandering Path Between East and West. — Peter Lang, 2009. — P. 28.
    Scahill J. Blackwater: The Rise of the World’s Most Powerful Mercenary Army. — Profile Books, 2011. — P. 238, 242.
    Chomsky N., Achcar G. Perilous power: The Middle East & U.S. Foreign Policy: dialogues on terror, democracy, war, and justice. — Paradigm Publishers, 2008. — P. 44.
    Warshal B. Provocative Columns: A Liberal Rabbi Reflects on Beliefs, Israel & American Politics. — iUniverse, 2009. — P. 259.
    Noble H. B. Cheney’s War Crimes: The Reign of a de Facto President. — Author House, 2013. — P. 153.
    Martin D. Now Prince Andrew comes under fire for links to ruler of second corrupt former Soviet state // Daily Mail. — 9.3.2011:


    Harris M. Why is a crucial conference on internet freedom taking place in a dictatorship? // The Daily Telegraph. — 7.11.2012.
    Peck T. The Prince, the brutal dictator and a friendship he just won’t give up // The Independent. — 1.11.2012.
    Weiss M. The Corleones of the Caspian. // Foreign Policy. — 10.6.1014.
    Hiatt F. Obama needs a freedom agenda he can believe in. // The Washington Post. — 7.2.2011.
    [Editorial Board] Azerbaijan prosecutes a prominent human rights defenderon absurd charges. // The Washington Post. — 13.8.2014.

  17. Azerbaijan: Vulnerable Stability  (инг.), International Crisis Group (3 September 2010). 2017 йыл 18 октябрь архивланған.
    CIA The World Factbook — Azerbaijan 2016 йыл 9 июль архивланған.:


    Landell-Mills P. Citizens Against Corruption: Report from the Front Line. — Troubador Publishing Ltd, 2013. — P.. XVI.
    Amnesty International Marks Golden Anniversary. Радио «Свобода», 12.12.2014. (инг.)
    Macalister T. UK energy quest highlights human rights concerns in gas-rich countries/ // The Guardian. — 22.4.2014.

  18. Новодевичье кладбище. Алиева Зарифа Азиз Гызы (1923-1985) (3 ноябрь 2012). Дата обращения: 30 ғинуар 2018. Архивировано из оригинала 3 ноябрь 2012 года. 2012 йыл 3 ноябрь архивланған.
  19. Племянник президента поразил всех, Sputnik Азербайджана (12 февраль 2017).
    • А. Г. Симонян Бои в Сисиане под руководством Андраника против турок и азербайджанцев (август-сентябрь 1918 г.) // Вестник Ереванского университета /Общ. Науки/. — Ер., 2005. — № 2 (116). — С. 36. Прибыв в Сисианский район, Андраник со своими силами попытался утихомирить разбушевавшихся азербайджанцев. Несмотря на все попытки армянской стороны убедить их подчиниться решениям Центрального национального совета Зангезура и прекратить междоусобную войну, азербайджанцы продолжали свои вражеские действия. В этой ситуации по решению Андраника были захвачены наиболее агрессивные азербайджанские сёла Агуди, Вагуди, Джомартлу, Ортакюз, Аравус, Урут и оттуда изгнаны вооруженные формирования мусаватистов.
    Этнический состав населения Джомартли зафиксирован в различных статистических материалах, где указывается, что оно населено татарами (то есть азербайджанцами).
    • Кавказский календарь на 1910 год. Часть 1. — Тифлис. — С. 240. Джамартлу, сел. Елисаветп. Зангезурск. 400 жит. 1908 г. Татары.
    • Кавказский календарь на 1912 год. Отдел статистический. — Тифлис. — С. 149. Джамарлу с., Елис., Занг., тр.. 381 жит.
    • Кавказский календарь на 1915 год. Отдел статистический. — Тифлис. — С. 120. Джомартлу с., Елис., Занг., тр.. 405 жит.
    • Памятная книжка Елисаветпольской губернии на 1910 год. Отдел IV. — Елисаветполь. — С. 90. (там указано 292 жителя, все татары-мусульмане — прим.)
  20. Thomas de Waal. Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. — New York University Press, 2004. — С. 306, прим. 7. — ISBN 0-8147-1944-9, 0-8147-1945-7.

  21. 22,0 22,1 Э. Ахундова. Гейдар Алиев. Личность и эпоха. Часть 1. — Баку: Озан, 2007. — С. 19—29.

Һылтанмалар үҙгәртергә