Һынташты мәҙәниәте: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
ҡалып
6 юл:
| Географический регион = [[Көньяҡ Урал]] (Рәсәй, Ҡаҙағстан)
| Иллюстрирование =
| В составе = [[Һынташты (археологик ҡомартҡылар төркөмө)|Һынташты]], [[Арҡайым]]
| Датировка культуры = б.э.т. III — II меңйыллыҡ
| Территория распространения =
14 юл:
| Категория на Викискладе =
}}
{{Шуҡ|Һынташты (археологик ҡомартҡылар төркөмө)}}
{{Башҡортостан тарихы}}
'''Һынташты мәҙәниәте''' — ҡула ( [[бронза быуаты]]) археологик мәҙәниәте (б.э.т. III меңйыллыҡ аҙағы — б.э.т. II меңйыллыҡ башы). Андрон мәҙәни-тарихи уртаҡлығының бер өлөшө булып тора.
 
== Топонимика ==
Мәҙәниәттең атамаһы [[Һынташты]] йылғаһы ([[Тубыл]] йылғаһының һул ҡушылдығы) Һынташты йылғаһы буйындағы ултыраҡ исеменән алынған.
 
== Характеристика ==
Юл 25 ⟶ 26:
Хәҙерге заманда Силәбе һәм Ырымбур өлкәләрендә мәҙәниәттең 22 нығытылған ултырағы табылған. Һынташты мәҙәниәте ултыраҡ һәйкәлдәренең күпселеге Урал һәм Тубыл йылғалары бассейнында урынлашҡан.
 
Көньяҡ Уралда [[Арҡайым]], Берсуат ултыраҡтары табылған<ref>[http://wiki02.ru/encyclopedia/bersuat/t/2007 Берсуат]</ref>, Таш Амбар, Ҡуйсаҡ, [[Һынташты (археологик ҡомартҡылар төркөмө)|Һынташты]], Тамаҡ, Степное, Кизильское, Аландское, Һынташты II һ.б.; Һынташты, Оло Ҡараған, Кәкрегүл, Буланово, Степное VII, Танабиргән II, Биштамаҡ ҡәберлектәре һ.б. Һынташты нығытылған ултыраҡтарының майҙаны, ҡағиҙә булараҡ, 2 гектар тәшкил итә, ҡайһы берҙә 3,4 гектарға етә.
 
Ултыраҡтарҙың үҙенсәлеге булып монументаль һаҡлағыс ҡорамалдарҙың сикләнгән комплексы формаһындағы фортификация системаһы тора. Ултыраҡтарҙың диуарҙары 5,5 метр ҡалынлыҡтағы һәм 3,5 метр бейеклектәге балсыҡ ҡатыш блоктарҙан һалынған. Майҙаны һәм үҙәгендә урамы булған түңәрәк, оҙонса һәм дүрткел планировкалы.