Печора: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә added Category:1472 йылда барлыҡҡа килгәндәр using HotCat Тамғалар: Кире алынған |
вандализм Тамғалар: кире алырға |
||
1 юл:
{{Река
|Название = Печора
|Национальное название =
|Изображение = Boat and Pechora.JPG
|Подпись изображения =
|Длина = 1809
|Площадь бассейна = 322000
|Бассейн = Баренц диңгеҙе
|Расход воды = 4100
|Место измерения = тамағында
|Исток = Төньяҡ Урал
|Местоположение истока =
|Высота истока = 630
|Координаты истока = 62/12/6/N/59/25/55/E
|Устье = Печора ҡултығы
|Местоположение устья =
|Высота устья = 0
|Координаты устья = 68/18/27/N/54/25/00/E
|Уклон реки = 0,34
|Страна = Рәсәй
|Регион = Коми Республикаһы,Ненец автономиялы округы
|Позиционная карта = Россия Коми
|Район =
}}
'''Печо́ра''' ({{lang-kv|Печӧра}}, {{lang-yrk|Санэро’’ яха}}) — [[Рәсәй]]ҙең [[Коми Республикаһы]] һәм [[Ненец автономиялы округы]]ндағы йылға.
== География ==
[[Файл:Pechora.svg|thumb|Печора бассейны|слева]]
Оҙонлоғо — 1809 км, бассейн майҙаны — 322 мең км². Төньяҡ [[Урал]]да, Коми Республикаһының көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә башлана һәм башта башлыса көньяҡ-көнбайышҡа табан аға. Якша ҡасабаһы янында (Волостница ҡушылдығы ҡойғандан һуң) төньяҡҡа борола һәм Печора уйһыулығы буйлап Усть-Усаға тиклем аға. Артабан көнбайышҡа борола, ә Усть-Цильма тирәһендә (Пижма һәм Цильма ҡушылдыҡтары ҡойғандан һуң) Печора йәнә төньяҡҡа табан йүнәлә.
Тамағынан яҡынса 130 км алыҫлыҡта ике тармаҡҡа бүленә — көнсығыш (Оло Печора) һәм көнбайыш (Кесе Печора). [[Нарьян-Мар]] тирәһендә киңлеге яҡынса 45 км булған дельта барлыҡҡа килтереп [[Баренц диңгеҙе]]нең Печора ҡултығына ҡоя.
Төп ҡушылдыҡтары — Унья, Төньяҡ Мылва, Велью, Лемью, Кожва], Лыжа, Ижма, Нерица, Пижма, Цильма, Сула, Боровая (барыһы ла һул); Илыч, Подчерье, Щугор, Уса, Лая, Ёрса, Созьва, Шапкина, Куя (барыһы ла уң).
<center>
'''1981—1993 йй. Оксино ауылы тирәһендә (тамағынан 141 км алыҫлыҡта) йылғала уртаса айлыҡ һыу сығымы (м³/с)'''<ref>[http://www.r-arcticnet.sr.unh.edu/Points/P7565.html Данные на сайте arcticnet]</ref>
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.8)
id:darkgrey value:gray(0.3)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.9)
ImageSize = width:500 height:300
PlotArea = left:40 bottom:40 top:20 right:20
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:20000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:lightgrey increment:10000 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:2000 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
bar:Jan text:Ғин.
bar:Fév text:Февр.
bar:Mar text:Март
bar:Avr text:Апр.
bar:Mai text:Май
bar:Jun text:Июнь
bar:Jul text:Июль
bar:Aoû text:Авг.
bar:Sep text:Сент.
bar:Oct text:Окт.
bar:Nov text:Ноябрь
bar:Déc text:Дек.
PlotData=
color:barra width:30 align:left
bar:Jan from:0 till: 926
bar:Fév from:0 till: 743
bar:Mar from:0 till: 643
bar:Avr from:0 till: 778
bar:Mai from:0 till: 11829
bar:Jun from:0 till: 17182
bar:Jul from:0 till: 7530
bar:Aoû from:0 till: 3543
bar:Sep from:0 till: 4303
bar:Oct from:0 till: 3670
bar:Nov from:0 till: 1972
bar:Déc from:0 till: 1277
PlotData=
bar:Jan at: 926 fontsize:S text: 926 shift:(-10,5)
bar:Fév at: 743 fontsize:S text: 743 shift:(-10,5)
bar:Mar at: 643 fontsize:S text: 643 shift:(-10,5)
bar:Avr at: 778 fontsize:S text: 778 shift:(-10,5)
bar:Mai at: 11829 fontsize:S text: 11829 shift:(-10,5)
bar:Jun at: 17182 fontsize:S text: 17182 shift:(-10,5)
bar:Jul at: 7530 fontsize:S text: 7530 shift:(-10,5)
bar:Aoû at: 3543 fontsize:S text: 3543 shift:(-10,5)
bar:Sep at: 4303 fontsize:S text: 4303 shift:(-10,5)
bar:Oct at: 3670 fontsize:S text: 3670 shift:(-10,5)
bar:Nov at: 1972 fontsize:S text: 1972 shift:(-10,5)
bar:Déc at: 1277 fontsize:S text: 1277 shift:(-10,5)
</timeline>
</center>
Печора буйындағы төп пристандәр — Нарьян-Мар, Усть-Цильма, Печора.
Троицко-Печорск ауылына тиклем даими рәүештә суднолар йөрөй ала (яҙын һәм көҙөн — Усть-Уньяға тиклем). Диңгеҙ караптары Нарьян-Марға тиклем (тамағынан 110 км юғарыраҡ) күтәрелә ала.
Йылғала балыҡ тотоу үҫешкән. Печора бассейнында таш күмер, нефть һәм тәбиғи газ ятҡылыҡтары бар.
== Топографик карталар ==
* {{Карта|P-40-XV,XVI}}
* {{Карта|P-40-69,70}}
* {{Карта|P-40-71,72}}
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
== Һылтанмалар ==
* {{книга
|автор = Гунн Г. П.
|часть =
|заглавие = Печора — золотые берега
|оригинал =
|ссылка =
|ответственный = Оформление художника В. Б. Колесникова
|издание =
|место = М.
|издательство = Мысль
|год = 1972
|том =
|страницы =
|страниц = 144, [16]
|серия =
|isbn =
|тираж = 60 000
}}
* ''Пыстин М.'' Печора: Экономико-географический очерк. — Сыктывкар, 1974.
* Е. A. Martel, «Les abimes, les eaux souierraines, les cavernes, les sources, la spelaeologie» (B., 1884),
* Fr. Kraus, «Hohlenkunde» (B., 1894).
== Һылтанмалар ==
* {{Из БСЭ|http://slovari.yandex.ru/печора%20река/БСЭ/Печора%20(река)/}}
* [http://slovari.yandex.ru/печора%20река/Географические%20названия/Печора/ ''Печора''] — «Словарь современных географических названий»
* [http://textual.ru/gvr/index.php?card=164767 Река Печора. Данные государственного водного реестра]
* [http://www.panoramio.com/photo/445659 «Исток реки Печоры»] — фотография пользователя [[panoramio]].com.
* [http://sevprostor.ru/poleznoe-interesnoe/priroda/291-pechora.html река Печора, фото, описание]
* [http://www.meteo.ru/data_post/katalog/rayon70.xls Каталог гидрологических постов. Северный край]
[[Категория:Печора]]
[[Категория:Коми Республикаһы йылғалары]]
[[Категория:Ненец АО йылғалары]]
[[Категория:Баренц диңгеҙенә ҡойоусы йылғалар]]
{{hydro-stub}}
|