Википедия

Янко Михаил Данилович: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Янко, Михаил Данилович" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
 
'''Михаил Данилович''' '''Янко'''– ([[31 октябрь]] [[1921 йыл]] — [[1 ноябрь]] [[1998 йыл]])  — Ҡвурған педагогия институтының урыҫ һәм сит ил әҙәбиәте кафедраһы мөдире, педагогия фәндәре кандидаты, профессор, ғалим-әҙәбиәтсе, яҡты өйрәнеүсе, йәмәғәт эшмәкәре.
 
== Биографияһы ==
Михаил Янко [[1912 йыл]]<nowiki/>дың [[31 октябрь|31 октябрендә]] Тобольск губернаһы Туринск өйәҙе Турин ҡалаһында тыуа. Хәҙерге ҡала [[Свердловск өлкәһе]] Турин ҡала округының административ үҙәге<ref>[http://persona.kurganobl.ru/yanko-mikhail-danilovich Лица Зауралья. ЯНКО Михаил Данилович.]{{Недоступная ссылка|date=Апрель 2020|bot=InternetArchiveBot}}</ref>.
 
1930 йылда педагогик йүнәлешле ике баҫҡыслы туғыҙ йыллыҡ мәктәпте тамамлай һәм [[Силәбе өлкәһе|Силәбе өлкәһенең]] [[Тәрәнкүл (Ҡыҙыл Армия районы)|Тәрәнкүл]] ауылында башланғыс мәктәп уҡытыусыһы була, артабан – — Төньяҡ Осетин автономиялы өлкәһенең [[Владикавказ|Орджоникидзе]] (хәҙерге [[Владикавказ]]) ҡалаһы уҡытыусыһы.
 
1933 - 19451933—1945 йылдарҙа - — [[Ҡурған өлкәһе]] Ҡурған районының Введенск урта мәктәбенең рус теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы, һуңынан завуч һәм директор. Ситтән тороп [[Башҡорт дәүләт университеты|Өфө педагогия институты]]<nowiki/>н отличие менән тамамлай.
 
1945 йылда талантлы педагогты саҡырып Шадринск уҡытыусылар институтының әҙәбиәт кафедраһында саҡырала. Ул рус теле һәм әҙәбиәте факультеты деканы була.
 
1953 йылда кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай<ref>[http://nlr.ru/e-case3/sc2.php/web_gak/lc/110165/21 Российская национальная библиотека, Санкт-Петербург]</ref> һәм ҡабаттан асылған Ҡурған педагогия институтына күсерелә, артабанғы яҙмышын ошо уҡыу йорто менән бәйләй. Сирек быуатҡа яҡын урыҫ һәм сит ил әҙәбиәте кафедраһы мөдире, факультет деканы була.
 
1950-19701950—1970 йылдарҙа Михаил Данилович мәктәптә әҙәбиәтте уҡытыу һәм тыуған яҡты әҙәби өйрәнеү методикаһы буйынса төп хеҙмәттәр яҙа.
 
Янко Ҡурған өлкәһе уҡытыусылары менән ҙур методик эш алып бара. Күп йылдар «Литература в школе» журналының әүҙем авторы, журнал редакцияһы ҡарамағындағы Ҡурған өлкәһе һәм Ҡурған ҡалаһының йәмәғәт редакция советы рәйесе була. Уны илдең Педагогия фәндәре академияһында, РСФСР мәктәптәренең ғилми-тикшеренеү институтында, «Просвещение» нәшриәтендә юғары баһалайҙар.
 
Михаил Данилович Ҡурған өлкәһендә тыуған яҡты әҙәби өйрәнеүгә нигеҙ һала. «Просвещение» нәшриәте сығарған «Мәктәптә тыуған яҡты әҙәби өйрәнеү» фундаменталь хеҙмәте өсөн 1965 йылда уға докторлыҡ диссертацияһын яҡламаһа ла, әҙәбиәт кафедраһы профессоры исеме бирелә<ref>{{Cite web|url=http://old.persona.kurganobl.ru/uchjonye-rab-obrazovaniya/yanko-mikhail-danilovich|title=Лица Зауралья - ЯНКО Михаил Данилович|publisher=old.persona.kurganobl.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>.
 
Ҡурған өлкәһенең Ижтимағи-сәйәси документтар дәүләт архивында Д.  М.  Янконың 263 һаҡлау берәмеге иҫәпләнгән шәхси фонды бар<ref>[http://opd.archives.kurganobl.ru/print_page.html&p_docid=4398 Сайт: Государственный архив общественно-политической документации Курганской области.]</ref>.
 
Михаил Данилович Янко [[1998 йыл]]<nowiki/>дың [[1 ноябрь|1 ноябрендә]] вафат була.
 
== Ғилми хеҙмәттәре ==
 
* {{Китап|автор=Янко, М. Д.|заглавие=Из опыта работы по литературе заслуженной учительницы школы РСФСР Л.В. Крючковой|место=Шадринск|издательство=Шадрин. тип.|год=1949|страниц=47|серия=|isbn=|тираж=500|ref=}}
* {{Китап|автор=Янко, М. Д.|заглавие=Народная учительница. Из опыта учебно-воспитательной работы заслуж. учительницы школы РСФСР Е.А. Начапкиной|место=Курган|издательство=«Кр. Курган»|год=1952|страниц=40|серия=|isbn=|тираж=2000|ref=}}
Юл 38 ⟶ 37:
* {{Китап|автор=Янко, М. Д.|заглавие=Педагогическая практика по литературе. Пособие для студентов-заочников IV-V курсов фак. рус. яз. и литературы пед. ин-тов|место=М.|издательство=«Просвещение»|год=1973|страниц=37|серия=|isbn=|тираж=25000|ref=}}
* {{Китап|автор=Янко, М. Д.|заглавие=Литературное краеведение в школе|место=М.|издательство=«Просвещение»|год=1976|страниц=95|серия=|isbn=|тираж=100000|ref=}}
* {{Китап|заглавие=Быста реченька бежит: Заурал. частушки|ответственный=Сост., вступит. статья и примеч. М.Д. Янко; Худож. М.И. Терещенко|место=Челябинск|издательство=Юж-Урал. кн. изд-во|год=1982|страниц=127|серия=|isbn=|тираж=5000|ref=}}
 
== Наградалары һәм премиялары ==
 
* [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почет Билдәһе» ордены]]
* «Фиҙакәр хеҙмәт өсөн. Владимир Ильич Лениндың тыуыуына 100 йыл тулыу айҡанлы» юбилей миҙалы, 1970 йыл
* [[«Хеҙмәт ветераны» миҙалы]]
* «Юғары мәктәптең атҡаҙанған хеҙмәткәре» билдәһе
* «РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы алдынғыһы» билдәһе<ref>{{Cite web|url=http://old.persona.kurganobl.ru/uchjonye-rab-obrazovaniya/yanko-mikhail-danilovich|title=Лица Зауралья - ЯНКО Михаил Данилович|publisher=old.persona.kurganobl.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>
* В.  П.  Бирюков исемендәге премия.
* Мәғариф өлкәһе буйынса икенсе биш йыллыҡтың йыл ударнигы, 1936 йыл.
* Маҡтау ҡағыҙҙары.
 
== Хәтер ==
* 2002 йылда А.  К.  Югов исемендәге Ҡурған өлкә универсаль китапханаһының мәғлүмәт-библиография бүлеге «Михаил Данилович Янко: Урал аръяғының ғалим-әҙәбиәт белгесе, педагог, крайҙы өйрәнеүсе, педагог, йәмәғәт эшмәкәре» библиографик белешмә эшләйю Уға ғалимдың 250 самаһы хеҙмәте һәм уның уның эшмәкәрлеге тураһында мәҡәләләр ингән<ref>{{Cite web|url=http://yugovalib.ru/site/view/179|title=Янко Михаил Данилович|publisher=yugovalib.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>.▼
 
* "«Район тарихына яҡташыбыҙҙың изге исеме"» проекты барышында Кетов районының Введенск ауылы уитапханаһына крайҙы өйрәнеүсе һәм йәмәғәт эшмәкәре Михаил Данилович Янко исеме бирелә<ref>{{Cite web|url=http://gtrk-kurgan.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=4591&catid=25&Itemid=120|title=Библиотеке - имя|publisher=gtrk-kurgan.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>.▼
▲* 2002 йылда А. К. Югов исемендәге Ҡурған өлкә универсаль китапханаһының мәғлүмәт-библиография бүлеге «Михаил Данилович Янко: Урал аръяғының ғалим-әҙәбиәт белгесе, педагог, крайҙы өйрәнеүсе, педагог, йәмәғәт эшмәкәре» библиографик белешмә эшләйю Уға ғалимдың 250 самаһы хеҙмәте һәм уның уның эшмәкәрлеге тураһында мәҡәләләр ингән<ref>{{Cite web|url=http://yugovalib.ru/site/view/179|title=Янко Михаил Данилович|publisher=yugovalib.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>.
▲* "Район тарихына яҡташыбыҙҙың изге исеме" проекты барышында Кетов районының Введенск ауылы уитапханаһына крайҙы өйрәнеүсе һәм йәмәғәт эшмәкәре Михаил Данилович Янко исеме бирелә<ref>{{Cite web|url=http://gtrk-kurgan.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=4591&catid=25&Itemid=120|title=Библиотеке - имя|publisher=gtrk-kurgan.ru|accessdate=2019-12-08}}</ref>.
 
== Иҫкәрмәләр ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Янко_Михаил_Данилович» битенән алынған