Махаев Михаил Иванович: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Махаев, Михаил Иванович" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
 
'''Махаев Михаил Иванович''' ([[1718 йыл|1718]], [[Санкт-Петербург]]  — [[1770 йыл|1770]], [[Санкт-Петербург]])  — урыҫ рәссамы, һүрәт һәм гравюра, айырыуса, архитектур пейзажы оҫтаһы
 
== Биографияһы ==
Михаил Иванович Махаев [[Санкт-Петербург]] юғары булмаған санлы рухани ғаиләһендә тыуған. 11 йәшендә Фәндәр академияһына бирелә, унда математика һәм геометрия уҡый. [[1731 йыл|1731 йылда]]да Академия янында ойошторолған Калмыков оҫтаханаһына бирелә, унда топография нигеҙҙәре менән таныша. [[1736 йыл|1736 йылда]]да башҡа уҡыусылар менән бергә акварель һәм тушь ярҙамында гравюраларҙа күрһәтеү өсөн Петр Кунсткамера әйберҙәрен башҡарыу бурысын ала. Был эш рәссамдың тәбиғи белем, география буйынса белемен байыта, сәнғәт әҫәрен күрергә мөмкинлек бирә (шул иҫәптән, Алексей һәм Иван Зубовтар гравюраһын).
 
Үҙ аллы перспективаның төҙөлөш законын өйрәнә, натуранан төшөрә, киске сит телдәр класына йөрөй (немец һәм латин). Академия янындағы гравёрлау уҡыуынан һуң рәссам Гриммель етәкселегендә шәрә натуранан төшөрөү буйынса дәрестәргә йөрөй. [[1742 йыл|1742 йылда]]<nowiki/>ндан [[Унферцахт, Иоганн Георг|Унферцахттың ландкарта оҫтаханаһында өйрәнсек булып иҫәпләнә, унда]] иҫәпләнгән күҙаллауына ландкартный оҫтаханаһында булды, унда «металл хәреф һәм ландкарта киҫеүгә» өйрәнә.
 
== Гравюралар морфологияһы ==
[[Файл:Гравюра-Петербург-1753-Махаев.jpg|мини|320x320пкс|Гравюра. Петербург (1753). Махаев]]
Гравюра сәнғәт предметы булараҡ рәсем төшөрөүсенең һәм киҫеүсенең эш һөҙөмтәһе булып тора. Башҡарылган эштең характерын билдәләү традицион бит композицияһына инә һәм уң һәм һул ҡырҙарының төп рәсеме аҫтында урынлаштырыла. Махаев исеме күпселек осраҡта «төшөрҙөм» йәки «рәсем яһаным» һүҙҙәренән һуң тора: беренсеһе-камера  — обскураны ҡулланыу, ә икенсеһе-мөстәҡил иҗади рәсем яһау
 
== Пейзаж һәм перспектива ==
Махаев теге йәки был бинаны теүәл бирә, уны фотографик аныҡлыҡ менән тиерлек билдәләй. Йыш ҡына рәссам архитектура проекттары менән эшләй, улар буйынса әле төҙөлмәгән йәки төҙөлөп бөтмәгән биналарҙың фасадын эшләй.
 
Архитектура рәсеме традицияһына стаффажды индереү ҙә тора. Ләкин Махаевтың эштәрендә ул техни ролде генә түгел, шулай уҡ нәфис ролде лә үтәй  — урын образын булдыра, көндәлек тормоштоң характерын бирә. Кеше һыны жанр күренештәренә берләштерелгән һәм композицион үҙәккә  — бинаға тап килә: Йәйге һарай яны яҡын кешеләр, түрәләрҙең кырандастары һәм дәүләт коллегиялары алдындағы һыбайлылар, ҡала халҡы өйкөмө һәм Биржа менән йәнәш йөк ташыусылар. Ҡала образын ағастар тулыландыра, улар аҡрынлап ҙур конкретлыҡҡа ирешә һәм композицияға ҡыйыуыраҡ индерелә.
 
== Һуңғы йылдары ==
Сәнғәттәр академияһына нигеҙ һалынғандан һуң, Сәнғәт фәндәре академияһы эшмәкәрлеге бөтөрөлә. Әммә ландкарта оҫтаханаһы эшләүен дауам итә. Бында Махаев Рәсәй карталарына иллюстрациялар сифатында һалынған рәсемдәрҙе һәм рус ҡалалары күренештәрен төҙәтеү менән шөғөлләнә.
 
Рәссам Васильевский утрауында [[Благовещен сиркәү (Санкт-Петербург, васильевскийВасильевский утрауының)|Благовещен]] сиркәүе янындағы зыяратта ерләнә
 
== Төп эштәре ==
* 1745—1753  йй — «План столичного города Санкт-Петербурга с изображением знатнейших проспектов».
 
* 1750-е йй. — «Окрестности Петербурга»  гравюралар серияһы  — Махаев проект материалдары буйынса һүрәт төшөрә.
* 1745—1753 йй — «План столичного города Санкт-Петербурга с изображением знатнейших проспектов».
* 1763 й. — [[Екатерина II]] коронациялау альбомы өсөн Мәскәү күренештәре серияһы
* 1750-е йй. — «Окрестности Петербурга» гравюралар серияһы — Махаев проект материалдары буйынса һүрәт төшөрә.
* 1760  йй. — Кусково усадьбаһы күренештәре альбомы (Парижда нәшер ителә).
* 1763 й. — [[Екатерина II]] коронациялау альбомы өсөн Мәскәү күренештәре серияһы
* 1760 йй. — Кусково усадьбаһы күренештәре альбомы (Парижда нәшер ителә).
 
{| align="center"
Юл 35 ⟶ 34:
 
== Әҙәбиәт ==
 
* {{Китап|автор=[[Герштейн, Юлиан Исаевич|Герштейн Ю. И.]]|заглавие=Михаил Иванович Махаев, 1718—1770|ссылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01005778587|ответственный=|место=М.|издательство=[[Искусство (издательство)|Искусство]]|год=1952|страниц=32, [8]|серия=Массовая библиотека|тираж=|ref=}}
* {{Китап|автор=[[Малиновский, Константин Владимирович|Малиновский К. В.]]|заглавие=М. И. Махаев, 1718—1770|ссылка=|ответственный=|место=Л.|издательство=[[Художник РСФСР (издательство)|Художник РСФСР]]|год=1978|страниц=64|серия=[[Массовая библиотечка по искусству]]|тираж=30000|ref=}}
Юл 43 ⟶ 41:
 
== Һылтанмалар ==
 
[[Категория:Википедия:Статьи с переопределением значения из Викиданных]]
[[Категория:Википедия:Тура мәҡәләлә булған Викиһаҡлағысҡа һылтанма]]