Биғлов Йыһандар Ирғәле улы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) →Биографияһы: күренеште төҙәтеү, аныҡлаштырыу |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
||
2 юл:
'''Биғлов Йыһандар Ирғәле улы''' ([[18 декабрь]] [[1918 йыл]] — [[28 ноябрь]] [[2001 йыл]]) — ғалим-математик, юғары мәктәп уҡытыусы, 1972—1982 йылдарҙа [[Башҡорт дәүләт университеты]]ның математика факультеты деканы. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. Физика‑математика фәндәре кандидаты (1955).
== Биографияһы ==
Йыһандар Ирғәле улы Биғлов [[1918 йыл]]дың [[18 декабрь|18 декабрендә]] [[Өфө губернаһы]] [[Бәләбәй өйәҙе]] [[Иҫке Абзан]] ауылында (хәҙер [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Благовар районы]]) тыуған. Күсәрбай мәктәбендә ете класс белем ала. Артабан [[Өфө]]лә рабфакта уҡый<ref name="Благовар районы">[http://www.bashedu.ru/istoriya-v-litsakh/biglov-zigandar-irgalievich Биглов Зигандар Иргалиевич]</ref>.
1941 йылда [[К. А. Тимирязев исемендәге Башҡорт педагогия институты]]н тамамлай. Яҡшы уҡыуы һәм әүҙем йәмғиәт эшмәкәрлеге өсөн Башҡортостанда беренсе [[Сталин]] стипендиаты була. Юғары белем алғандан һуң институттың математика кафедраһында эшкә ҡалдырыла<ref name="Благовар районы"
[[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда башынан аҙағына тиклем ҡатнаша, төрлө хәрби вазифалар биләй: рота батальоны командирының сәйәси эштәр буйынса урынбаҫары, рота парторгы, дивизияның сәйәси бүлеге начальнигының комсомол эше буйынса урынбаҫары<ref name="Благовар районы"
Демобилизациянан һуң, 1946 йылда, педагогия инстиутының математик анализы кафедраһында ассистент булып эшләй башлай. Аспирантурала Мәскәүҙә, билдәле профессор М. А. Наймарк етәкселегендә, уҡый һәм кандидатлыҡ диссертацияһын (1955) уңышлы яҡлай. Артабан, 1986 йылға тиклем, [[Башҡорт дәүләт университеты]]ның анализ һәм дифференциаль тигеҙләмәләр кафедраһында — уҡытыусы, артабан доцент булып эшләй.
1956—1962 йылдарҙа — математик анализ кафедраһы мөдире. 1972 йылдан асылған математика факультетының тәүге деканы (1972—1982)<ref name="Благовар районы"
2001 йылдың 28 ноябрендә [[Өфө]]лә вафат була.
20 юл:
* Разложение по собственным функциям систем дифференциальных уравнений II порядка //Доклады Академии наук СССР. 1957. Т.112. № 5.
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре<ref name="Благовар районы"
* [[Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] (1945)
* Ике 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1945, 1985)
* «Фашистик Германияны еңгән өсөн» миҙалы
* «
* «Сталинградты азат иткән өсөн» миҙалы
* [[БАССР Юғары Советы]]ның өс Почетлы грамотаһы
33 юл:
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/2214}}
[[Категория:Башҡорт дәүләт университетын тамамлаусылар]]
[[Категория:18 декабрҙә тыуғандар]]
| |||