Задорнов Николай Павлович: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә clean up using AWB
5 юл:
Николай Павлович Задорнов 1909 йылдың 22 ноябрендә (5 декабрендә) [[Пенза]]ла табип-ветеринар Задорнов Павел Иванович (1875—1932)<ref>80 литературных имен: Николай Задорнов — пензяк по рождению</ref> һәм Задорнова Вера Михайловна (ҡыҙ фамилияһы Шестакова) ғаиләһендә тыуа<ref name="muzlitpenza.ru">[http://muzlitpenza.ru/2019/06/24/80-литературных-имен-николай-задорнов/ 80 литературных имен: Николай Задорнов — пензяк по рождению]</ref> (һуңыраҡ П. И. Задорнов уҫал ниәттә малды юҡ иткәне өсөн ғәйепләнә һәм төрмәлә вафат була), Себерҙә үҫә.
 
1926—1941 йылдарҙа урта мәктәпте тамамлағандан һуң, [[Себер]], Алыҫ Көнсығыш, [[Өфө]] театрҙарында актерактёр һәм режиссеррежиссёр була, күсмә төркөмдәрҙә эшләй. 1935—1937 йылдарҙа Башҡортостанда йәшәй һәм эшләй: “''Белорецкий рабочий''” гәзите хеҙмәткәре, 1936 йылдан алып “Красная Башкирия” (“Ҡыҙыл Башҡортостан”; ҡара: “''Республика Башкортостан''”) гәзитенең үҙ хәбәрсеһе. 19 быуаттың 60‑сы йылдарында ''Белорет заводында'' булған реаль ваҡиғаларҙы сағылдырған “Мәғәсүм менән Гурьяныч” (“Могусюмка и Гурьяныч”; 1956) повесында ''башҡорт'' һәм ''урыҫтарҙың'' бергәләп завод хужаларына ҡаршы алып барған көрәше күрһәтелгән.<ref>http://bash.bashenc.ru/index.php/component/content/article/8-statya/3149-zadornov-nikolaj-pavlovich</ref> [[Бөйөк Ватан һуғышы]] ваҡытында Хабаровск край радиокомитытында һәм Хабаровск «Тихоокеанская звезда» гәзитендә эшләй. Был осорҙа үҙенең тәүге «Амур-бабай» романын яҙа.
 
Н. П. Задорновҡа [[XIX быуат]]та Рәсәй Алыҫ Көнсығышын үҙләштереү тураһында тарихи романдарҙың, ергиҙәрҙәрҙең батырлыҡтары тураһында ике циклы ҡарай. Беренсе цикл — 4 романдан: «Далекий край» (1-2-се китап, 1946—1949), «Первое открытие» ([[1969 йыл|1969]], тәүге атамаһы — «К океану», 1949), «Капитан Невельской» (1-2 китап, 1956—1958) һәм «Война за океан» (1-2 китап, 1960—1962) тора. Икенсе циклында (күскенсе-крәҫтиәндәрҙең Алыҫ Көнсығышты үҙләштереүе тураһында) тематик яҡтан беренсе роман менән бәйле: «Амур-батюшка» (1-2 китап, 1941—1946) һәм «Золотая лихорадка» (1969) романдары.
14 юл:
 
1969 һәм 1972 йылдарҙа [[Япония]]ға бара.
[[Файл:Памятник_писателю_Николаю_Задорнову_в_Хабаровске.JPG|справа|мини|Николай Задорновтың [[Хабаровск|Хабаровскиҙа]]иҙа һәйкәле]]
[[Файл:Nikolajs_Zadornovs_plaque_in_riga.JPG|мини|Ригала мемориаль таҡтаһы]]
Задорнов Николай вафат [[1992 йыл]]дың [[18 июнь|18 июнендә]]ендә вафат була. [[Юрмала]]ла [[:en:Jaundubulti|Яундубулты]] зыяратында ерләнә<ref>Михаил Задорнов будет похоронен рядом с отцом</ref>
29 юл:
Ғаилә риүәйәттәре буйынса, Задорновтар сығышы менән Пенза губернаһы Терновка ауылынан{{Sfn|Задорнова|2009}} (хәҙерге Пенза биҫтәһе<ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://www.suslony.ru/Penzagebiet/penzensk2.htm|title=Пензенский район|author=Полубояров Михаил Сергеевич|accessdate=2020-08-07}}</ref>).
 
* Атаһы — Задорнов Павел Иванович (1875 — 31 май 1933) — Терновка ауылында тыуған. Ҡазан ветеринария институтын тамамлай. Ветеринар булып эшләй, [[Чита|Читала]]ла малдарҙы юҡ итеүҙә ғәйепләнә, ҡулға алына һәм 1933 йылда 10 йылға хөкөм ителеп, төрмәлә үлә, 1957 йылда аҡлана{{Sfn|Задорнова|2009}}.
** Олатаһы — Иван Задорнов, итексе, урмансы улы. Пенза ҡалаһына күсә{{Sfn|Задорнова|2009}}.
* Әсәһе — Задорнова Вера Михайловна (ҡыҙ фамилияһы Шестакова; 1877 йыл — 21 июнь 1952), дин әһеле ҡыҙы. Вера Михайловна ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһын алтын миҙалға тамамлай һәм Санкт-Петербургта юғары коммерция курстарында уҡый, ире үлгәндән һуң Пензаға ҡайта, Мәскәү сит телдәр институтын һәм тәржемәселәр курсын ситтән тороп тамамлай һәм мәктәптә немец теленән уҡыта{{Sfn|Задорнова|2009}}.
** Олатаһы — Шестаков Михаил Иванович{{Sfn|Задорнова|2009}} (1844, Тверь — {{OldStyleDate2|27|марта|1895|15}}) — Мәскәү дини академияһын тамамлаған, дин тәғлимәте кандидаты, латин һәм аллаһы тәғәлә ҡанундарын уҡыта, дин әһелдәре менән 1873 йылдан Пенза кафедраль соборы руханийы<ref name="XVII-нач 2020">''Тюстин А. В.''&#x20;Пензенский некрополь XVII-нач.ХХ вв. Фамилии на букву «Ш».&#x20;''Пензенские хроники''.&#x20;<small>Дата обращения 7 августа 2020.</small></ref><ref>{{Мәҡәлә|ссылка=https://pravoslavnoe-duhovenstvo.ru/media/priestdb/materialattachment/attachment/21/6f/216f9851-65ae-4f3f-b0d6-2df514c2b6b9.pdf|заглавие=Священник Михаил Иванович Шестаков|год=1895|издание=Пензенские епархиальные ведомости|тип=журнал|номер=7|страницы=261—262}}</ref>.
** Оләсәһәе — Шестакова Ольга Ивановна (ҡыҙ фамилияһы Войнова{{Sfn|Задорнова|2009}}; 1840 — 20 май (2 июнь) 1915)<ref>''Тюстин А. В.''&#x20;Пензенский некрополь name="XVII-нач.ХХ вв. Фамилии на букву «Ш».&#x20;''Пензенские хроники''.&#x20;<small>Дата обращения 7 августа 2020.</small><"/ref>.
 
== Наградалары һәм премиялары ==
55 юл:
== Фильмография ==
 
* «Тропой Арсеньева» документаль фильм (1984 йыл; Телевидение [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]]; Н. Задорнов — сценарий авторы һәм алып барыусыһы; режиссерырежиссёры Сергей Сатыренко; операторы Александр Божко; тексты уҡыусы Юрий Соломин) ({{Youtube|2Akf-rR813A|смотреть|notext=1}}).
 
== Әҫәрҙәре ==
70 юл:
** Война за океан: роман. В 3-х книгах. — Рига: Латгосиздат, 1963.
* Жёлтое, зелёное, голубое…: роман. — Москва: Советский писатель, 1967. — 215 с. (роман о писателе, помогающем секретарю обкома).
* Голубой час: очерки. — Москва: Советский писатель, 1968. — 183 с. (рассказ автора о поездках на восток России (в города [[Хабаровск]] и [[Амурҙағы Комсомольск|Комсомольск-на-Амуре]], на остров [[Сахалин]], Курилы, лиман [[Амур|Амура]]а, Охотское побережье)).
* '''Адмирале Путятин тураһында тетралогия'''
** Цунами: роман. — Москва: Советский писатель, 1972.
83 юл:
== Тәнҡит ==
<blockquote class="ts-Начало_цитаты-quote">
 
 
Задорновтың китаптары тарихи теүәллек менән айырылмай, авторҙың фольклор шәхестәренә ҡыҙыҡһыныуы тураһында һөйләй; улар бик һуҙылған һәм психологик тәрәнлектән мәхрүм ителгән.
Юл 106 ⟶ 105:
* Страничка на официальном сайте М. Н. Задорнова, посвящённая Н. П. Задорнову (рус.). Дата обращения 5 ноября 2009.
{{Тышҡы һылтанмалар}}
 
[[Категория:СССР Яҙыусылар союзы ағзалары]]
[[Категория:XX быуат рус яҙыусылары]]