Липатов Виль Владимирович: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Липатов, Виль Владимирович" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
 
{{Яҙыусы|Жанр=проза, [[роман]], [[повесть]], [[рассказ]]|Викитека=}}
'''Липатов Виль Владимирович''' ([[10 апрель]] [[1927 йыл|1927]], [[Чита]]  — [[1 май]] [[1979 йыл|1979]], [[Мәскәү]])  — совет яҙыусыһы, сценарист һәм прозаик, журналист, махсус хәбәрсе. [[1957 йыл|1957 йылдан]]дан алып [[Советтар Союзы Коммунистар партияһы|КПСС]] ағзаһы
 
== Биографияһы ==
Липатов В. В. {{Дата|10|04|1927|2}} зыялылар ғаиләһендә тыуған. Атаһы  — журналист, әсәһе  — уҡытыусы. [[1929 йылдайыл]]да ата-әсәһе айырылыша һәм әсәһе улы менән Алыҫ Көнсығышҡа китә.
 
[[1939 йылдайыл]]да буласаҡ яҙыусыәсәһеяҙыусы әсәһе менән Новосибирск (хәҙер [[Томск өлкәһе|Томск]]) өлкәһенең Колпашевский районы Чажемтовской ауыл биләмәһенең Новокороткино ауылына, ә 1941 йылда— Тогур ауылына күсеп килә .
 
[[1952 йылдайыл]]да Томск дәүләт педагогия институтының тарих факультетын тамамлай һәм 1951-19561951—1956 йылдарҙа [[Томск]] өлкәһенең «Ҡыҙыл байраҡ» гәзитендә журналист һәм сәнәғәт бүлеге мөдире булып эшләй. Томскиҙың[[Томск]]иҙың Пионерҙар тыҡрығында йәшәй<ref name="Лойша">{{Cite web|url=http://lipatov.ahmatova.com/pages/produkt.htm|title=Виль Липатов как продукт эпохи|author=Виктор Лойша|publisher=|accessdate=2017-02-03}}</ref>. «Игорь Саввович» романында журналист дөрөҫлөк менән Томскиҙың иҫке урамдарын һүрәтләгән.
 
[[1957 йылдайыл]]да Асино ҡалаһына күсә, « Причулымская правда» район гәзитендә хаттар бүлеге мөдире булып эшләй.
 
Һуңынан [[Чита|Читала]]ла, [[Брянск|Брянскиҙа]] «Советская Россия» гәзитенең махсус хәбәрсеһе (1964-19661964—1966), [[1967 йылданйыл]]дан алып Мәскәүҙә  — «Известия», «Литературная газета» , «[[Правда (гәзит)|Правда]]<nowiki/>» гәзиттәренең махсус хәбәрсеһе була».
 
Виль Липатов тормошоноң һуңғы йылдарында [[СССР Яҙыусылар союзы]] идаралығында секретарь вазифаһын биләй.
 
Виль ВладимровичВладимирович Липатов [[1979 йыл|1979 йылдың]] [[1 май|1 майында]]ында [[Мәскәү|Мәскәүҙә]] вафат була. Кунцево зыяратында ерләнгән.
 
=== Шәхси тормошо ===
 
* Беренсе ҡатыны: Владимировна Александра Владимировна Липатова. 1952 йылдың 25 июлендә уларҙың ҡыҙы Татьяна Вильевна Липатова тыуған (рәссам-график, ҡурсаҡтар эшләүсе).
* Икенсе ҡатыны: Мазурук Ирина Ильинична (1936-19851936—1985), авиация генерал-майоры Илья Мазуруктың ҡыҙы, «"Знамя»"журналы редакторы яҙыусы Вадим Кожевниковтың үгәй ҡыҙы.
 
== Ижады ==
Тәүге хикәйәләре «Самолетный кочегар» һәм «Двое в тельняшке» «Юность» журналында [[1956 йылдайыл]]да баҫылып сыҡҡан, [[1958 йылдайыл]]да беренсе китабы баҫтырып сығарылған. Липатовҡа ҙур билдәлелек килтергән әҫәре «Сказание о директоре Прончатове» повесы, «И это всё о нём» романы (сценарий һәм шул исемдәге телефильм), шулай уҡ «Деревенский детектив» повесы һәм уның нигеҙендә ауыл участка милиционеры Анискин тураһындағы киносценарийҙың трилогияһы: «Деревенский детектив» (1968), «Анискин и Фантомас» (1974), «И снова Анискин» (1978).
 
Липатов проза әҫәрҙәре, ҡағиҙә булараҡ, производство романы жанрына яҡын, ышаныслы психологик проза әҫәре булып күренә. Ауыл прозаһының идеологик йөкмәткеһеҙ иң яҡшы өлгөләренең береһе булып «Ещё до войны» (1971) повесы тора. Унда автор [[Бөйөк Ватан һуғышынаһуғышы]]на тиклемге йылдарҙа себер ауылы көнкүрешен һәм кешеләренең сыҙамлылығын, ғөрөф-ғәҙәттәрен дөрөҫ итеп тергеҙәһүрәтләй алған.
 
Яҙыусы «И это всё о нём» (1974) әҫәрендә илдәге киҫкен хәлдәрҙе кәүҙәләндерә (1974), ситләтеп әйтеү юлы менән ул СССР-ҙа комсомол хәрәкәтенең һәм идеяһының «иҡтисад» һәм бюрократтар тарафынан фактик үлеменүлеүен күрһәтә. Липатовтың был әҫәре уның «мәскәү» осоронда, Томск журналисы һәм яҙыусыһы Виктор Лойшаның аңлатмаһы буйынса, ул «мәскәү» осоронда «небрежно мстил всем, кто когда-то как-то его обидел»<ref name="Лойша">{{Cite web|url=http://lipatov.ahmatova.com/pages/produkt.htm|title=Виль Липатов как продукт эпохи|author=Виктор Лойша|publisher=|accessdate=2017-02-03}}</ref>. Лойша, Липатов был ромнында тиҫкәре персонаждарҙы танырлыҡ яһау ғына түгел, ә уларҙы ысын исеме менән атаған, тип билдәләй.
 
== Әҫәрҙәре ==
 
* Шестеро: Повесть. — М., 1958.
* Капитан «Смелого»: Повесть. — М., 1959 (Новый мир, 1959, № 10).
Юл 56 ⟶ 53:
 
== Виль Липатов әҫәрҙәре буйынса фильмография ==
 
# 1968 — Деревенский детектив
# 1969 — Мистер-Твистер
Юл 71 ⟶ 67:
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
 
* 2 [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] (''???''; 1977)
* миҙал
* [[Ленин комсомолы премияһы]] (1978)  — «И это всё о нём» фильм сценарийы өсөн (1977)
* Бөтә Союз Николай Островский исемендәге әҙәби премия 1973-19741973—1974 йылдарҙағы конкурста  — «И это всё о нём» романы өсөн
 
== Хәтер ==
* СССР Журналистар союзы Томск өлкә ойошмаһының В. Липатов исемендәге премияһы (1982-19911982—1991).
 
* СССР Журналистар союзы Томск өлкә ойошмаһының В. Липатов исемендәге премияһы (1982-1991).
* Асино ҡалаһының китапхана бинаһына 1990 йылда мемориаль таҡтаташ ҡуйылған.
* Ҡала урамдары липатов Асинола, Тогурҙа һәм [[Чита|Читала]]ла Липатов исеме урамдарға бирелгән.
 
== Иҫкәрмә ==
 
== Әҙәбиәт ==
* Липатов, Виль Владимирович // Томск от А до Я: Краткая энциклопедия города. / Под ред. д-ра ист. наук Н. М. Дмитриенко. — 1-е изд. — Томск: Изд-во НТЛ, 2004. — С.  190—191. — 440  с. — 3 000 экз. — <nowiki>ISBN 5-89503-211-7</nowiki>.
 
* Липатов, Виль Владимирович // Томск от А до Я: Краткая энциклопедия города. / Под ред. д-ра ист. наук Н. М. Дмитриенко. — 1-е изд. — Томск: Изд-во НТЛ, 2004. — С. 190—191. — 440 с. — 3 000 экз. — <nowiki>ISBN 5-89503-211-7</nowiki>.
* ''Козлов И. Т.'' Липатов радует, Липатов огорчает // Вопросы литературы. — 1969. — № 10.
 
== Һылтанмалар ==
*
 
* [http://kraeved.lib.tomsk.ru/page/1521/ Краткая хроника жизни и творчества]
* [http://lipatov.ahmatova.com/ Виль Липатов — сайт о писателе]
* Липатов, Виль Владимирович  // Краткая литературная энциклопедия  / Гл. ред. А.  А.  Сурков. — М.  : Советская энциклопедия, 1962—1978.
{{-}}
[[Категория:Кунцево зыяратында ерләнгәндәр]]