Ойунский Платон Алексеевич: өлгөләр араһындағы айырма

[[Файл:Platon_Oyunsky_1934.jpg|справа|мини|270x270пкс|I Бөтә Яҡут тел фәне белгестәре конференцияһы ҡатнашыусылары. Якутск. 1934 йыл. Ултыралар (һулдан уңға): Г.  У.  Гермогенов, П.  А.  Ойунский, билдәһеҙ, Г В. Ксенофонтов; торалар: Н.  И.  Степанов, В.  М.  Новиков]]

'''Платон Ойунский''' ('''Платон Алексеевич Слепцов'''; {{OldStyleDate2|11|ноября|1893|30|октября}},  — [[31 октябрь]] [[1939 йыл|1939]], )  — саха совет [[Әҙип|яҙыусыһы]], ғалим-филолог һәм йәмәғәт эшмәкәре, саха совет әҙәбиәтенә нигеҙ һалыусы<ref name="БСЭ">{{Из БСЭ|title=Ойунский Платон Алексеевич}}</ref>.

1914 йылда Яҡут уҡытыусылар семинарияһына уҡырға инә, уны 1917 йылда тамамлай<ref>{{Cite web|url=http://sakhalit.com/node/2|title=Общественная работа|accessdate=2011-07-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131126130335/http://sakhalit.com/node/2|archivedate=2013-11-26}}</ref>. 1917-19181917—1918 йылдарҙа Томск уҡытыусылар институтында белем ала.

1918 йылдың мартынан -  — [[Советтар Союзы Коммунистар партияһы|КПСС]] ағзаһы. [[1921 йыл|1921 йылда]] -да — Якутия губревкомы рәйесе, 1922 йылда - — Совранком рәйесе, 1923 йылда - — [[Яҡут АССР-ы]] Үҙәк башҡарма комитеты рәйесе. 1928-19311928—1931 йылдарҙа  — Яҡут мәғариф һәм һаулыҡ һаҡлау халыҡ комиссары. [[1935 йыл|1935 йылда]]да уның башланғысы буйынса Яҡут АССР-ы Халыҡ Комиссарҙары Советы ҡарамағында Тел һәм мәҙәниәт ғилми-тикшеренеү институты ойошторола, уның тәүге директоры итеп Платон Ойунский тәғәйенләнә. Ошо уҡ йылда Милләттәр институтында (Мәскәү) лингвистик фәндәре кандидаты дәрәжәһенә диссертация яҡлай. [[СССР Яҙыусылар союзы]] идаралығы ағзаһы (1934-19381934—1938) [[СССР Юғары Советы|СССР Юғары советының]] 1-се саҡырылыш депутаты<ref name="БСЭ">{{Из БСЭ|title=Ойунский Платон Алексеевич}}</ref>.

Тәүге шиғырын 1917 йылда баҫтыра. 1919 йылда ул ваҡытта Яҡутстанда киңъ билдәлелек алған «Син биир буолбаат?» (Барыбер түгелме?) шиғырын ижад итә. Уның хикәйәләре, повестары, драмалары саха халҡы әҙәбиәтенең алтын фондына ингән. Этнограф булараҡ ул «Дьулуруйара Ньургун Боотур» (Нюргун Ботур Йылдам) һәм «Куо Туналыйбыт Туйаарым ньуурдааха» (Матур Туйарым Куо) исемле яҡут [[олонхо]] эпостарын нәшергә әҙерләй. Саха телендә силлаб-тоник шиғырын ҡулланыуын дәлилләй. Саха теленә урыҫ һәм донъя классикаһын тәржемә итә.

[[1938 йыл|1938 йылдың]]дың 3 февралендә НКВД органдары тарафынан СССР Юғары Советының 1-се сессияһынан ҡайтп килгән саҡта, Иркутск ҡалаһында, ҡулға алына. Уға "«буржуаз-милләтсел контрреволюцион ойошма менән етәкселек итеү"» ғәйебе тағыла.

:: [[Саха Республикаһы|Яҡутскстандың]] тораҡ пунктарында урамдар, шул иҫәптән [[Яҡутск|Якутск]], Мирный, Нерюнгри, Вилюйск, Ленск ҡаларындаҡалаларында.

* 1993 йылда Саха (Якутия) Республикаһы Президенты Указына ярашлы әҙәбиәт, сәнғәт һәм архитектура өлкәһендәөлкәһендәге ҡаҙаныштар өсөн П.  А.  Ойунский исемендәге Дәүләт премияһы булдырыла<ref>{{Cite web|url=http://sakha.gov.ru/node/234|title=Государственные премии Республики Саха (Якутия)|author=|date=|work=|publisher=Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия)|accessdate=2013-12-14|lang=}}</ref>.

* Слепцов-Ойунский Платон Алексеевич, Ойунский (неопр.).Председатель ЦИК Якутскийи государственныйСНК литературныйЯАССР музей(июнь имени1922 — П.январь А.1923) Ойунского(неопр.). Дата обращения 11 ноября 2014.