Башҡорт Хөкүмәте: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
76 юл:
1918 йылдың 18 ноябрендә [[Колчак|А. В. Колчак]] хәрби түңкәрелеш башҡара һәм үҙен Рәсәй Юғары хакимы һәм Рәсәй Ҡораллы көстәренең Юғары башкомандующийы итеп иғлан итә. Адмирал Колчак башҡорттарҙың автономияһын танымай. Бөтә урындағы хөкүмәттәргә үҙ-үҙен ғәмәлдән сығарыу тураһында иғлан итергә тәҡдим ителә, әммә Башҡортостан Хөкүмәте 1918 йылдың 4 ноябрендәге "Бөтә өлкә хөкүмәттәренә Ваҡытлыса Бөтә Рәсәй хөкүмәтенең, Рәсәй Дәүләтенең бөтә граждандарына Грамотаһы"н инҡар итеп, ғәмәлдән сығарыуҙан баш тарта. Әлеге мөрәжәғәт, шулай уҡ [[Башҡорт хәрби советы]]н һәм [[Башҡорт айырым корпусы|Башҡорт корпусы штабын]] юҡҡа сығарыу һәм [[Башҡорт ғәскәре (1917—1919)|башҡорт полктары]] командованиеһын генерал-лейтенант [[Дутов Александр Ильич|А. И. Дутовҡа] тапшырыу] Башҡорт хөкүмәтен [[РСФСР]] вәкилдәре менән һөйләшеүҙәр башларға мәжбүр итә<ref>{{БРЭ|статья= Башкортостан|ссылка= |id=1857907 |автор= М. Г. Шарце (Органы государственной власти), М. Н. Петрушина (Природа), М. Д. Горячко (Население, Хозяйство), С. В. Кузьминых, Р. З. Янгузин (Исторический очерк), А. Н. Прокинова (Здравоохранение), В. Х. Ганиев (Литература), С. А. Рахимова (Театр)|том= 3|страницы= |ref= }}</ref>. Совет властары менән Башҡорт ғәскәренең Ҡыҙыл Армия яғына күсеү тураһында Һөйләшеүҙәр башланғандан һуң [[Темәс]] ауылында 1919 йылдың 26 ғинуарында башҡорт хөкүмәте үҙгәртеп ҡорола. Уның яңы рәйесе итеп [[Ҡулаев Мстислав Александрович|Мстислав Ҡулаев]] һайлана, а Ә. Ә. Вәлидов — [[Башҡорт ғәскәре (1917—1919)|Башҡорт ғәскәре]] командующийы булып ҡала. Ошо хөкүмәт автономияны совет системаһында булдырырға тырыша.
 
Башҡорт хөкүмәте Мәскәүгә [[Башҡорт АССР-ы|Башҡорт совет автономиялы республикареспубликаһын]] төҙөү буйынса һөйләшеүҙәр алып барыу өсөн делегация оҙата, уның составына Башҡорт хөкүмәте рәйесе М. Ҡулаев, Башҡорт хөкүмәте ағзаһы [[Халиҡов Муллайән Дәүләтша улы|М. Д. Халиҡов]] һәм Башҡорт ғәскәре командиры [[Бикбауов Әбдрәшит Ильяс улы|А. И. Бикбауов]] инәләринә.
1919 йылдың 16 февралендә хөкүмәт 18 февралдән автономиялы Башҡорт республикаһынареспубликаһы инеү[[РСФСР]] тураһындасоставына иғланинеүе итә<refһәм name="автоссылка1"башҡорт /> в составғәскәренең [[РСФСРРККА]] ияғына окүсеүе переходе Башкирскоготураһында войскаиғлан наитә<ref сторонуname="автоссылка1" [[РККА|Красной/> Армии]]. 1919 йылдың 22 февралендә Башҡорт Хөкүмәте Башҡортостан территорияһындағы власты Башҡорт республикаһының Ваҡытлыса хәрби-революцион комитетына тапшыра, уның нигеҙендә һуңғараҡ [[Башревком]] ойошторола.
 
1919 йылдың 20 мартында [[Мәскәү]]ҙә было подписано «Үҙәк Совет власы менән Башҡорт хөкүмәте араһында Совет Автономиялы Республика тураһында килешеү» төҙөлә һәм Автономиялы Совет Башҡорт Республикаһы булдырыла. Ошо документҡа ҡул ҡуйып, Советтар Башҡортостандың 1917 йылдан ғәмәлдә булған милли-территориаль автономияһын таный<ref name=autogenerated2>{{статья