Тәүлек: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
||
136 юл:
[[Һиндостан]]дың боронғо тәүлекте өлөштәргә бүлеү традицияһы «[[Атхарва-веда]]»ла сағылыш тапҡан. Уға ярашлы, тәүлектең яҡты яртыһы (көн) биш ваҡыт аралығына бүленгән: «удьян Сурья» (ҡояш сығышы), «самгава» (һыйырҙарҙы йыйыу), «мадхьям-дина» (көн уртаһы), «апарахна» (төштән һуғы ваҡыт), «астам-ян» (ҡояш байыуы). Веды әҙәбиәтендә тәүлек үҙ сиратында тигеҙ ваҡыт аралыҡтарына бүленгән, ләкин 24 сәғәткә түгел, ә 30 «мухурта»ға (хәҙерге иҫәп буйынса 1 мухурта = 48 минут). Бер «мухурта»ла 15 «кшипра» (1 кшипра = 3 минут 12 секунд), бер «кшипра» 15 «этархи»ҙан тора (1 этархи = 12,8 секунды), бер «этархи» 15 «идани»ҙан (1 идани = 0,85 секунд) тора<ref>Историко-астрономические исследования, XII / Отв. ред. Л. Е. Майстров // [http://www.astro-cabinet.ru/library/Stat/India_1.htm А. И. Володарский «Астрономия в Древней Индии»]. — М., Наука, 1975</ref>.
===
Боронғо [[Майя (цивилизация)|майя]] цивилизацияһы [[Календарь майя|календарында]] шулай уҡ тәүлек ваҡыт иҫәбенең
үҙенсәлекле системаһы булған. «Иҫке Донъялағы» [[Боронғо Мысыр|боронғо мысырлыларға]] оҡшаш рәүештә, майя тәүлекте төрлө оҙонлоҡтағы көндөҙгө һәм төнгө сәғәттәргә бүлгәндәр (суммала — 22 өлөш), ләкин,Мысыр системаһынан айырмалы рәүештә, майяла көн 12 сәғәттән түгел, ә ун өс сәғәттән торған, ә төнгө сәғәттәр һаны туғыҙ булған<ref>[http://lah.ru/text/lapin/g3-4.htm А. Лапин «Календари древних египтян и майя».]</ref>.
=== Деление на 10 основных частей ===
| |||