Йәкшәмбе: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
'''Йәкшәмбе'''  — [[аҙна]] эсендә [[шәмбе]] менән [[дүшәмбе]] араһындағы көн исеме. Мәғәнәһе   [[фарсы теле]]нән "«''бер-шәмбе''"» тип тәржемә ителә <ref>[https://www.wikizero.com/ru/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8C]</ref>.
 
Халыҡ-ара ISO 8601 стандарттарына ярашлы, йәкшәмбе [[аҙна]]ның етенсе көнө һанала. [[Мосолман календары]]нда иһә ул аҙнаның икенсе көнө.
 
== Йәкшәмбе - — ял көнө ==
Йәкшәмбе көн [[Рәсәй]]ҙә - — ял көнө. Илдәге һайлауҙар йәкшәмбе көнө үткәрелә.
 
[[1930 йыл]]да [[СССР]]-ҙа дүрт көн эшләп, бишенсе көнө ял тип иғлан ителә. Һәр эшсегә үҙ ялы бирелә, Биш байрам көнөнән башҡа, дөйөм ялдар бөтөрөлә. <ref name="S">[http://statehistory.ru/1556/Sovetskoe-trudovoe-zakonodatelstvo-v-1920-30-e-gody/ Советское трудовое законодательство]</ref>
Йәкшәмбе көн [[Рәсәй]]ҙә - ял көнө. Илдәге һайлауҙар йәкшәмбе көнө үткәрелә.
 
Етештереү күләме түбәнәйеү сәбәпле, [[1931 йыл]]дың 1 сентябрендә алты көнлөк эш [[аҙна]]һы иғлан ителә. <ref name="S" />
[[1930 йыл]]да [[СССР]]-ҙа дүрт көн эшләп, бишенсе көнө ял тип иғлан ителә. Һәр эшсегә үҙ ялы бирелә, Биш байрам көнөнән башҡа, дөйөм ялдар бөтөрөлә. <ref name="S">[http://statehistory.ru/1556/Sovetskoe-trudovoe-zakonodatelstvo-v-1920-30-e-gody/ Советское трудовое законодательство]</ref>
 
[[1940 йыл]]дың 26 июнендә СССР Юғары Советы указ «Һигеҙ сәғәтлек эш көнөнә, ете көнлөк эш аҙнаһына күсеү һәм эшселәрҙең һәм хеҙмәткәрҙәрҙең предприятиеларҙан һәм учреждениеларҙан үҙ белдегенә китеүен тыйыу тураһында» указ ҡабул ителә, йәкшәмбе йәнә ял көнөнә әүерелә.
Етештереү күләме түбәнәйеү сәбәпле, [[1931 йыл]]дың 1 сентябрендә алты көнлөк эш [[аҙна]]һы иғлан ителә. <ref name="S" />
 
[[1940 йыл]]дың 26 июнендә СССР Юғары Советы указ «Һигеҙ сәғәтлек эш көнөнә, ете көнлөк эш аҙнаһына күсеү һәм эшселәрҙең һәм хеҙмәткәрҙәрҙең предприятиеларҙан һәм учреждениеларҙан үҙ белдегенә китеүен тыйыу тураһында» указ ҡабул ителә, йәкшәмбе йәнә ял көнөнә әүерелә.
[[1967 йыл]]дың 7 мартынан илдә биш эш көнө һәм ике ял көнө иғлан ителә. Шул ваҡыттан [[шәмбе]] һәм [[йәкшәмбе]] көндәре даими ял тип рәсмиләштерелә. <ref name="S" />
 
== Йәкшәмбе - — диндә ==
[[Файл:Prayers in Congo.jpg|thumb|right|Нәсраниҙарҙың йәкшәмбе ғибәҙәте ([[Конго Демократик Республикаһы ]])]]
 
Күп кенә [[Христианлыҡ| христиан илдәрендә]] йәкшәмбе байрам тип һанала, динлеләр был көндә сиркәүгә бара. Күп ерҙәрҙә был көндә эшләргә ярамай тип иҫәпләнелә. Урыҫ теленә был көн "«воскресенье"» тип ингән, улар инаныуынса, тап аҙнаның ошо көнөндә Ғайса Пәйғәмбәргә яңынан йән ингән <ref>[http://glossword.info/index.php/term/,6ea3ac6f59585e926e6b6a9a5aa4a459955b71a460a6a9545b575aa5589aa2565958989a61a69f5e6e939fa1b05c5bb1af936fa662a29b5a6f5b576858.xhtml]</ref> Халыҡ телендә "«йәкшәмбеләр"» тип һөйләшеү бар, был христиан динен тотоусылар тигәнде аңлата .
 
== Әҙәбиәт ==
Юл 29 ⟶ 28:
* ''Barnhart, Robert K.'' The Barnhart Concise Dictionary of Etymology. Harper Collins, 1995. ISBN 0-06-270084-7
 
== Башҡорт исемдәрендә — - "«йәкшәмбе"» ==
Башҡорт халҡында баланың ниндәй көндә донъяға килеүенә ҡарап ҡушылған [[исем]]дәр булған. Шулар араһында йәкшәмбе лә бар, ул фамилияларҙа осрай -  — Йәкшәмбәт, Йәкшәмбәтов <ref>Т. Кусимова, С. Бикҡолова. Башҡорт исемдәре. - — Өфө, 2010. - — 229 бит</ref>
 
== Сығанаҡтар ==
* Башҡорт теленең һүҙлеге. 1-се том. - — Мәскәү, 1993.
 
*Башҡорт теленең һүҙлеге. 1-се том. - Мәскәү, 1993.
* Иранский календарь [https://www.wikizero.com/ru/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8C]
* Т. Кусимова, С. Бикҡолова. Башҡорт исемдәре. - — Өфө, 2010. - — 229 бит
 
== Иҫкәрмәләр ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Йәкшәмбе» битенән алынған