Зеленко Екатерина Ивановна: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
7 юл:
[[Курск]] ҡалаһындағы 10-сы тулы булмаған урта мәктәптең ете класын тамамлай, Воронеж аэроклубында курстарын үтә ([[1933 йыл|1933]]), К. Е. Ворошилов исемендәге 3-сө Ырымбур хәрби авиация л<nowiki><u>ё</u></nowiki>тчиктар һәм лётчик-күҙәтеүселәр мәктәбен ([[1934 йыл|1934]], 5 билдәләренә генә) тамамлай. ВЛКСМ ағзаһы. Шул уҡ 135-се бомбардирока авиация полкының [[1943 йыл]]ғы һауа һуғышында һәләк булған 4-се эскадрилья командиры лётчик Павел Игнатенкоға кейәүгә сыҡҡан була.
 
[[Харьков]]<nowiki/>та фатирҙарға урынлаштырылған 19-сы еңел бомбардировка авиация бригадаһында хеҙмәт иткән. Самолёттар һәм авиация ҡорамалдарын һынау менән шөғөлләнеп, ете йыл буйына дүрт самолёт төрөн үҙләштерә. 1939—1940 йылдарҙағы Хәрби-Һауа Көстәренең 8-се һауа армияһы составына ингән 11-се еңел бомбардировка авиация полкының 3-сө эскадрильяһында совет-фин һуғышында ҡатнаша. 8 хәрби осош яһап, дошмандың артиллерия батареяһын һәм боеприпастар келәтен юҡ итә, Ҡыҙыл Байраҡ ордены менән бүләкләнә. Шунан 19-сы авиабригадаға ҡабат килә, [[1940 йыл]]дың майынан яңы формалашҡан 135-се бомбардировка полкында лётчик-инструктор сифатында хеҙмәт итә.
 
[[Бөйөк Ватан һуғышы|Бөйөк Ватан һуғышының]] тәүге көндәренән 135-бомбардировка авиация полкының 5-се эскадрилья (Көньяҡ-Көнбайыш фронты, Хәрби-һауа көстәренең 6-сы армияһы, 16-сы ҡатнаш авиация дивизияһы) командиры урынбаҫары булараҡ алыштарҙа ҡатнаша. Барлығы 40 хәрби осош (шул иҫәптән төнгө) яһап өлгөрә, 12 һауа һуғышында ҡатнаша. 1941 йылдың июлендә Пропойск районында дошмандың {{S|45 танков,}} 20 автомобилен, батальонға яҡын һалдатын ҡырып, юғалтыуһыҙ ҡайтҡан [[бомбардировщиктар]] төркөмө командиры була.
13 юл:
[[1941 йыл|1941 йылдың 12 сентябрендә]] Су-2 самолётында ике хәрби разведка осошо яһай. Икенсе осош ваҡытында уның самолёты зыян күреүенә ҡарамаҫтан, шул уҡ көндә ул өсөнсө тапҡыр задание үтәргә оса. Кире ҡайтҡан саҡта, Ромны районы йүнәлешендә ике совет самолётына немецтарҙың ете Me-109 һөжүм итә. Икенсе совет самолёты бәреп төшөрөлә, һәм алышта ҡатнаша алмай. Зеленко бер дошман самолётын бәреп төшөрә, ә боезапасы бөткәнлектән, икенсе немец самолётын төкөй таранить. Шулай итеп, уны ҡыйрата, әммә үҙе лә һәләк була.
 
Һәләк булған лётчикты урындағы халыҡ Сумы өлкәһенең Анастасьевка ауылы үҙәгенә ерләй. Һуғыштан һуң уның мәйетен [[Курск]] ҡалаһына күсерәләр 1941 йылда уҡ, үлгәндән һуң, Советтар Союзы Геройы исеме бирелергә тейеш була, әммә шул саҡта Ленин ордены менән генә бүләкләнә<ref>Приказ Войскам Юго-Западного фронта по личному составу ВВС № 074 от 29 декабря 1941 года.</ref>. [[1990 йыл|1990 йылдың 5 майында]] СССР президенты указы менән үлгәндән һуң [[Советтар Союзы Геройы]]. исеме бирелгән.
 
Советтар Союзы Геройы генерал-лейтенант Анатолий Иванович Пушкин һүҙҙәре буйынса:
{{quote|...был юғары класлы лётчик ине. Ҡош осарға тыуған кеүек, ул да авиация өсөн тыуған!}}
{{quote|...это был лётчик высокого класса. Она родилась для авиации, как птица для полета!}}
 
== Наградалар ==
39 юл:
* Д. Д. Жданов исемендәге ЛСЗ төҙөгән сухогрузный судно Зеленко хөрмәтенә аталған.
* Е. И. Зеленко хөрмәтенә геройҙың тыуған илендә, Житомир өлкәһе Олевск районында, йыл һайын мәктәп уҡыусылары араһында волейбол турниры уҙғарыла.
* Ҡала хакимиәте башлығы ҡарары буйынса 1998 йылда Воронеж ҡалаһы аэроклубына Е. И. Зеленко исеме бирелә<ref>[http://www.dosaaf36region.ru/2011-12-16-07-08-09/strukturnie-podrazdeleniya/2012-11-14-11-29-52 Воронежский аэроклуб] {{Wayback|url=http://www.dosaaf36region.ru/2011-12-16-07-08-09/strukturnie-podrazdeleniya/2012-11-14-11-29-52|date=20141006061759}}.</ref>.
 
== Иҫкәрмәләр ==