Абрамов Кузьма Григорьевич: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ләйсән (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
||
1 юл:
{{Ук}}
'''Абрамов Кузьма Григорьевич''' (30 октябрь (12 ноябрь) [[1914]] йыл, Сембер губернияһы Старые Найманы ауылы (хәҙер [[Мордва Республикаһы|Мордовияның]] Березниковский районы) — 4 август, [[2008 йыл]], [[Саранск]] ҡалаһы) — совет һәм рәсәй яҙыусыһы, драматург. [[Мордва Республикаһы
== Биографияһы ==
9 юл:
[[1939 йыл]]да армия сафына алына, Славута ҡалаһында хеҙмәт итә. Шунда уҡ пехота училищеһына уҡырға инә, уны Тамбовта уңышлы тамамлай.
[[Икенсе донъя һуғышы]]нда СССР яғында ҡатнаша. 1941 йылдың июленән Көнбайыш фронтында
[[1949 йыл]]дан [[СССР Яҙыусылар союзы]] ағзаһы булып тора.
22 юл:
Драматург булараҡ, 1948 йылдан сығыш яһай («Пелькстамо» пьесаһы). Ике тиҫтәгә яҡын пьеса яҙа, уларҙың күбеһе мордва драма театрында ҡуйыла. Бөтәһе лә эрзя телендә нәшер ителгән<ref name="Odvij">Од вий, 1951; Пьесы // Собр. соч. в 3 тт. Т. 3. — Саранск: Мордкиз, 2004. — С. 324—718</ref>, был уны «алдынғы мордва драматургтарының береһе» итә<ref>От издательства // Кузьма Абрамов. Собр. соч. в 7 т. Т. 7. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 1999. — С. 537.</ref>. Хикәйәләр йыйынтығы 1950 йылдар аҙағында — 1960 йылдар башында сыға башлай<ref>Рассказы. — Саранск: Мордкиз, 1959; Русые косы. — М., 1961.</ref>.
Беренсе романы «Найман», трилогияның башланғысы була, тәүге тапҡыр [[1957 йыл]]да баҫылып сыға. Рус теленә «Лес шуметь не перестал» (1961 тәржемәһе исеме аҫтында сыға). Был китап, «көсөргәнешле сюжеты, ситуацияның драматизмы, ҡатнашыусыларҙың психологик нескә һүрәтләнеше менән айырылып тора»<ref>Аннотация ко второму изданию романа «Лес шуметь не перестал». — М.: Советская Россия, 1970. — С. 3.</ref>, шуға ла «мордва әҙәбиәтендә күп планлы беренсе роман булып ҡала»<ref>Кирюшкин Б. Первый многоплановый роман // Тр. НИИ яз., лит., истории и экономики при Совете Министров МАССР. — Саранск, 1964. — Вып. 26. — (Серия филолог.). — С. 32—68.</ref>. Ә бөтә трилогияһы — 1920—1950 йылдарҙағы волга буйы ауылы тураһында тәүге эпопеялы роман<ref>Икельце вал // Кузьма Абрамов. Вейс пурназь сёрмадовкстнэ кемгавтово томсо (Предисловие // Кузьма Абрамов. Полное собрание сочинений в двенадцати томах). — Т. 1. — Саранск: Мордов. кн. изд-во, 2013. — С. 29.</ref>. Трилогияға рәсәй үҙәк матбуғаты юғары баһа бирә<ref>Далада Н. Лес шумит. // Литература и жизнь. — 1962. — 4 февр.; он же. Трилогия о мордовской деревне // Лит. газета. — 1967. — 5 апр.; Соболев Л. С. Советская литература и воспитание нового человека: докл. на II съезде писателей РСФСР // Лит. газ. — 1965. — 4 марта; Недосекин Р. Летопись судьбы народной // В мире книг. — 1966. — № 11. — С.26 — 27; Содружество литератур // Книги России. — 1967. — С. 26; Трошин А. Лес шуметь не перестанет: современный роман // Лит. Россия. — 1967. — 15 дек. — С. 14-15 и др.
Рома «Эсеть канстось а маряви» (1967), русса тәржемәһе «Своя ноша не в тягость» (1970, 1971), «Велень тейтерь» (1980), тәржемәлә «Девушка из села» (1987) әҙәбиәттә барлыҡҡа килгән шаблонды — ауыл һәм ҡала прозаһына бүлеүҙе бөтөрөргә тырышыуҙа уңышлы була<ref>Власенко А. Расцвет. О современной литературе народов РСФСР. — М., 1973. С. 171 и др.</ref>. «Эрзянь цер» биографик романын — скульптор Степан Эрьзе тураһында— (1971, 1973, 1977 йылда рус телендә «Степан Эрьзя». — М., 1974, 1976,1981) яҙыу өсөн К. Абрамовҡа бер нисә йыл тикшереүҙәр эше алып барырға тура килә<ref>Левшин И. Трудная ноша // Лит. Россия. — 1984. — 3 февр. — С. 11.</ref>.
99 юл:
* {{Китап|заглавие=Международная научно-практическая конференция, посвященная 100-летию со дня рождения Народного писателя Мордовии К. Г. Абрамова, 18–19 нояб. 2014 г.: [материалы]|ответственный=Е. А. Жиндеева (отв. ред.) [и др.]|место=Саранск|год=2014|страниц=330}}
* {{Китап|заглавие=Кузьма Григорьевич Абрамов: биобиблиографический указ.|ответственный=сост. В. К. Абрамов, О. В. Абрамова.|место=Саранск|издательство=Изд-во Мордов. ун-та|год=2015|страниц=106}}
[[Категория:Халыҡтар Дуҫлығы ордены кавалерҙары]]
[[Категория:Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары]]
|