Пулемёт: өлгөләр араһындағы айырма

XVI быуатта уҡ револьвер тибындағы (барабанлы) пистолеттар һәм мылтыҡтар эшләп ҡарай башлағандар. 1718 йылда инглиз хоҡуҡ белгесе Джеймс Пакл тағанға ҡуйылған, барабанлы Пакл мылтығы тигән ҡоралға патент алған. Атыу тиҙлеге ике тапҡырға артҡан ( минутынан 4-тән 9-ға тиклем), тик был мылтыҡ бик ҙур була, уның янында атҡан саҡта бер нисә кеше тороуы кәрәк булған. Был ҡорал бер кемде лә ҡыҙыҡһындырмаған, шуға уны күпләп етештереп тормағандар. Бынан тыш, барабан уйлап сығарыу пулеметтыпулемётты яңынан заряд менән яһап тороуҙан ҡотҡарған , тик саҡматашлы замогына тоҡандырғыс ҡойоп тороуҙан ҡотҡармаған , был яһау ваҡытын ныҡ оҙонайтҡан. Шулай итеп, унитар патрон уйлап сығарғансы тиҙ атыу тураһында уйлау файҙаһыҙ булған , шуға картечь менән атыусы туп етештерү өсөн иң арзан , дошманды күпләп ҡыра алған ҡорал тип иҫәпләнгән .

Пулемётты уйлап сығарыу митральеза килеп сығыу менән бәйле — бер нисә көбәкле унитар патрон менән атыусы ҡорал. Ул очередтәр менән атҡан.

Иң билдәлеләрҙән Гатлинг пулемётын атарға була (1862, АҠШ-та граждандар һуғышы ваҡытында уны тәү башлап төньяҡтар ҡулланған ). Был пулеметтапулемётта көбәктәрҙән револьвер блоктары һәм ҡул приводы ҡуйыла — был конструкция һуңыраҡ хәрби реактив самолеттарҙағы һәм вертолеттарҙағы пулемёттарҙа һәм пушкаларҙа ҡуйылған.

Атыу энергияһынан эшләгән тәүге пулемётты америкалы Хайрам Стивенс Максим уйлап сығарған ([[1883]]), уны күпләп Англия менән бурҙар араһындағы һуғышта [[1899]]—[[1902]] Көньяҡ Африкала ҡулланғандар. Ул шулай уҡ рус-япон һуғышында (1904—1905) ҡулланылған . XX быуат башында ҡул пулеметтарыпулемёттары эшләп сығарылған (Данияла — Мадсен пулеметыпулемёты, 1902, Францияла — Шош, 1907,Англияла - Льюис, 1913, һәм башҡа).

Тағанлы һәм ҡул пулеметтарыпулемёттары [[Беренсе донъя һуғышы|беренсе донъя һуғышы]] ваҡытында бөтә армияларҙа ла булған . Һуғыш барышында ул танктар һәм самолеттарға ҡуйыла башлай. 1918 йылда герман армияһында эре калибрлы пулемёт (13,35-мм), ике һуғыш араһында француз ([[13,2 mm Hotchkiss M1929|13,2-мм Гочкиса]]), инглиз ([[Vickers .50|12,7-мм Виккерса]]), Америка ([[Браунинг M2|12,7-мм Браунинга]]) армияларында һәм башҡа армияларҙа була. Совет Армияһында 7,62-мм ДП ҡул пулемёты ( [Павел Дегтярев,1927), 7,62-мм ШКАС авиация пулемёты ( Борис Гаврилович Шпитальный һәм И. А. Комариций,1932), 12,7-мм эре ДШК калибрлы пулемёты ( Дегтярёв һәм Георгий Семёнович Шпагин , 1938).

[[Икенсе донъя һуғышы|Икене донъя һуғышы]] ваҡытында пулемётты яҡшыртыу эше дауам итә. СССР сәнәғәте 7,62-мм П.М.Горюнов тағанлы пулемётын (СГ-43) һәм 12,7-мм М. Е. Березин авиация өсөн универсаль пулемётын (УБ) сығара башлай. Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында төрлө типтағы пулеметтарпулемёттар : СССР-ҙа — 1 млн 515,9 мең<ref>Н. Вознесенский. Военная экономика СССР в период Отечественной войны. — М., 1948, стр. 46.</ref>; в Германии — 1 млн. 48,5 мең<ref>Оружие Победы / Под. общ. ред. В. Н. Новикова (изд. 2, перераб.и доп.). — М.: Машиностроение, 1987. — С. 279. — 512 с. — 74 000 экз.</ref> дана сығарыла.

Һуғыштан һуң ғәскәрҙәр яңы, яҡшыраҡ сифатлы пулеметтарпулемёттар менән ҡораллана : Советтар Союзында В. А. Дегтярёвтың ҡул һәм берләштерелгән пулемёты (РПД) һәм Михаил Тимофеевич Калашниковтың (ПК]),эре калибрлы пулемёт НСВ-12,7; Америка ҡул пулеметыпулемёты [[М14Е2]] һәм [[Мк 23]], берләштерелгән [[M60 (пулемёт)|М60]], эре калибрлы [[Пулемёт M85|М85]]; инглиз берләштерелгән [[FN MAG|L7А2]]; Көнбайыш Германия [[MG-3]].

Беренсе донъя һуғышы ваҡытында Герман империяһында пулеметтарҙыпулемёттарҙы ҡулланыуҙың яңы тактикаһын уйлап сығаралар. Пулеметлы оялар фронтта һәм флангыларҙа ҡуйыла. Британия йәки Франция пехотаһы позицияларға рәт булып барған саҡта, тоҙаҡта бутала, шул саҡта уларға ут яуҙырыла.

Хәҙер бик һирәк окоп ҡаҙыла, армиялар гел хәрәкәтләнеп һуғыша , шуға еңел пулеметтарпулемёттар ҡулланалар. Дошмандың флангыһына , йә артына сығып, уның позицияларын ҡул пулеметыпулемёты менән утҡа тоторға мөмкин. Шулай уҡ, штурмды еңел пулеметһыҙпулемётһыҙ күҙ алдына килтереп булмай .