Плотина: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә ZUFAr Быуа битенең исемен йүнәлтеү ҡуймайынса үҙгәртте. Яңы исеме: Плотина: Плотина һәм быуа төрлө нимә
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл:
[[Файл:Gordon Dam.jpg|thumb|220px|[[Гордон күлендәге быуа]]]]
 
'''БыуаПлотина''' — [[гидротехник ҡоролма]], һыуҙың юлын ҡаплаусы йә һыу кимәлен күтәреү өсөн ҡулланыла. Тағы ла һыуҙың көсөн бер юлға йүнәлтеү өсөн һәм [[һыуһаҡлағас]] төҙөү өсөн ҡулланыла.
 
== Ҡулланылышы ==
8 юл:
Быуаға гидротехник ҡоролмалар берләшмәһе инә ([[гидроузел]]), тәғәйен урында һыу сығанаҡтарын төрлө маҡсатта ҡулланыу өсөн төҙөлә: [[мелиорация]], [[гидроэнергетика]] өсөн, көтөүлектәрҙе бүлеү өсөн һәм башҡаға. Күпселектә быуалар йылға гидротехник ҡоролмалары берелегенә инә. Әгәр ҡоролоштар берлеге йылғанан һыу алыу менән бәйле икән, уларҙы һыу алыу гидроузеле тип йөрөтәләр.
 
БыуаһыПлотинала булған гидроузелдәр составы түбәндәгесә:
# Быуа үҙе (һыу үткәреүсе йә көплө);
# Төп һыу йыйнауҙы яйға һалыусы йә һыу күтәргес ҡоролма;
18 юл:
# [[Дамба|Яр нығытҡыстар]] һәм тигеҙләгес ҡоролмалар.
 
БыуаларПлотиналар тәғәйенләнеше буйынса һыу йыйнаусы, һыу үткәреүсе һәм һыу күтәреүсе булалар. Һыу һаҡлау платиналары юғары һыу кимәле һәм һыуһыҡлағыстың ҙур күләме менән айырылып торалар.
Һыу күтәреүсе быуаларҙың һыу кимәле баҫымы юғары түгел, бындай платиналарҙы төҙөү маҡсаты — йылғанан һыу алыуҙы яҡшыртыу, һыу энергияһын файҙаланыу һәм башҡалар. Ҙур һыуһаҡлағыстарҙа һыу ағымын көйләү мөмкинлеге бар, бәләкәй һыуһаҡлағыстарҙың һәм [[быуа]]ларҙың бындай мөмкинлеге юҡ.
Йыш осраҡта платиналарҙы һыу үткәреүсе һәм һыу күтәреүселәргә бүлеү шартлы рәүештә генә була. Бының урынына платиналарҙы һыу бейеклегенә ҡарап бүлеү ҡулланыла: һыу тәрәнлеге 15 метрға ҡаҙәр — түбән баҫымлы, 15-20 метр уртаса баҫымлы, 50 метрҙан артыҡ юғары баҫымлы тип бүленә.
28 юл:
П
 
== БыуаларПлотиналао классификацияһы ==
{{planned}}
[[Файл:DneproGES 1947.JPG|thumb|250px|[[ДнепроГЭС]] быуаһы, [[1947]]]]
38 юл:
Быуа төҙөү оҫталығы боронғо замандарҙан уҡ билгеле.
 
== Тупраҡтан быуаларПлатиналар ==
{{planned}}
[[Файл:Nurek Dam.JPG|thumb|250px|[[Нурекс быуаһы]] — ныҡ бейек, ташлы-ерҙән өйөп яһалған быуа, галечниктан һәм үҙәге сафедоб ҡомло тупрағынан.]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Плотина» битенән алынған