|
1884 йылдың февраль башында композитор Парижға килә, әммә тиҙҙән 4-се дәрәжә Изге Владимир ордены менән наградланыу осрағы менән баш ҡалаға императорға тәҡдим ителеүгә ҡайта.
1887 йылдың декабрендә Чайковский Петербургта «''Моцартианы''» премьераһы менән дирижерлыҡ итә, ә икенсе көнө үҙенең беренсе сит ил гастроленә сыға. Өс ҡышҡы айҙар дауамында үҙенең әҫәрҙәренән концерттар менән дирижерлыҡдирижёрлыҡ итеп, Лейпциг, Гамбург, Берлин, Прага, Париж, Лондонда була. Гастролдәр Европала уның данын арттыра. [[Лейпциг]]та ул ике концерт бирә: 1887 йылдың 24 декабрендә ''Первая сюита'', ә икенсе көндә «''Памяти великого художника''» һәм ''Первый квартет'' триоһы башҡарыла, Чайковский Эдвард Григ һәм Иоганнес Брамс менән таныша. Прагала ике тапҡыр ҙур ҡаҙаныш менән ике тапҡыр сығыш яһай: Рудольфинум концерт залында «''Руслан и Людмила''» увертюраһы, оркестр менән фортепиано өсөн ''Беренсе концерт'', оркестр менән ''Скрипка өсөн концерт'', ә Опера театрында — ''ҡыллы серенада'', ''Өсөнсө сюитанан'' темалар һәм вариациялар, «''1812 год''» увертюраһы һәм «''Лебединое озеро''» балетынан икенсе акт башҡарыла, Чайковский Антонин Дворжак менән дуҫлаша. Парижда композитор ике тапҡыр дирижерлыҡдирижёрлыҡ итә. Чайковский композиторҙар И. Падеревский, Ш. Гуно, Л. Делиб, Ж. Массне менән таныша. 1888 йылдың 10 мартында Лондонда уның етәкселеге аҫтында «Ҡыллы оркестр өсөн серенада» һәм Өсөнсө сюитаның финалы яңғырай.
[[1888 йылдыңйыл]]дың ноябрь-декабрь айҙарында Чайковский Прагала Милли театрҙа «''Евгений Онегин''» премьераһы һәм концерт менән дирижерлыҡдирижёрлыҡ итә, унда ''Бишенсе симфония'' һәм оркестр менән фортепиано өсөн ''Икенсе концерт'' яңғырай.
[[1889 йылдыңйыл]]дың ғинуар-апрель айҙарында сит илгә икенсе гастроль сәфәре була. Ул Кёльн, Франкфурт, Дрезден, Берлин, Женева, Гамбург, Лондонда сығыш яһай.
[[1891 йылдыңйыл]]дың 24 мартында АҠШ-тағы гастролдәре алдынан Чайковский ''Өсөнсө сюита'', «''Буря''» симфоник фантазия, «''Оркестр менән скрипка өсөн меланхолик серенада''», «''Славян маршы''» һәм оркестр менән фортепиано өсөн ''Икенсе концертты'' башҡарған Колонна оркестры менән Парижда уңышлы сығыш яһай. 6 апрелдә композитор Нью-Йоркҡа китә. Концерттарҙа шул уҡ программа менән сығыш яһай.
[[1892 йыл]]дың декабрь уртаһында Чайковский Германия<ref group="*">3 января 1893 г. в Гамбурге состоялась премьера постановки «''Иоланты''», но Чайковский отказался от участия, сославшись на болезнь и необходимость отдохнуть.</ref>, Швейцария һәм Париж аша Брюсселгә бара, унда 1893 йылдың 2 ғинуарында программаһында оркестр өсөн ''Өсөнсө сюита'', оркестр менән фортепиано өсөн ''Беренсе концерт'', «''[[Щелкунчик (балет)|Щелкунчик]]''» балетынан сюита һәм башҡа әҫәрҙәренән торған концерт менән дирижёрлыҡ итә.
[[1893 йыл]]дың майында Чайковский в [[Англия]]ла Кембидж университетының почётлы доктор дәрәжәһенә лайыҡ була. Йола буйынса музыканың почётлы докторҙарына тәҡдим ителгәндәр үҙҙәренең музыкаларын башҡара — композитор Кембриджда «Франческа да Римини» симфоник поэмаһы менән дирижёрлыҡ итә.
1893 йылдың сентябрь башында Чайковский антрепренёр Поллини саҡырыуы буйынса бер нисә көнгә Гамбургҡа «''Иоланта''» репертуарында яңыртыуҙа ҡатнашыу һәм «''Пиковая дама''» постановкаһы тураһында һөйләшеүҙәр өсөн килә.
== Иҫкәрмәләр ==
|
