Ялкаев Яныш Ялкаевич: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә clean up, replaced: Урыҫ → рус using AWB
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
→‎Иҫкәрмәләр: күренеште төҙәтеү, өҫтәмә мәғлүмәт, аныҡлаштырыу
28 юл:
 
== Ижади эшмәкәрлеге ==
Я. Ялкайн — 1934 йылдан [[СССР Яҙыусылар союзы|СССР яҙыусылар Союзы]] ағзаһы. Күп тапҡыр [[Максим Горький|М. Горький]] менән осраша, һуңынан уның менән хат алыша.
 
[[1920 йыл]]дар урталарында яҙа башлай. Тәүге әҫәре, ''«Куга кайык»'' («Оло ҡош») поэмаһы [[1926 йыл]]да ''«У илыш»'' («Бәхетле тормош») журналында баҫыла. [[Мәскәү дәүләт университеты]]нда уҡыған саҡта автор сифатында Центриздат, Учпедгиз, ''«Марий ял»'' («Мари ауылы») гәзите менән хеҙмәттәшлек итә.
34 юл:
Мари теленә ирекле темаларға тиҫтәләгән китаптар һәм брошюралар тәржемә итә. Бер үк ваҡытта туған теленә [[Пушкин Александр Сергеевич|А. Пушкин]], [[Максим Горький|М. Горький]], А. Гайдарҙың әҫәрҙәрен тәржемә итә. Шиғри һәм проза әҫәрҙәре, тәнҡит эштәре, этнография һәм фольклор буйынса мәҡәләләр яҙа.
 
[[1934 йыл]]да 4дүрт китап сығара, беренсе сиратта, «Андрий Толкын», ''«Ужар жап»'' («Юность»), ''«Ола»'' («Ҡала») повестарынан торған автобиографик трилогияһы. Был повестарҙа автор империалистик һәм граждандар һуғышы осорондағы һәм унан һуңғы шулай уҡ ауыр йылдарҙағы буталсыҡ заманда ябай кешеләрҙең тормошон һәм яҙмыштарын һүрәтләй{{Sfn|Писатели МЭ|2008|страницы=729|с=729}}. Шулай уҡ ошо йылдарҙа шиғриәт китаптарын, мари халыҡ йырҙары йыйынтығы, Мари крайының тарихы һәм мәҙәниәте буйынса белешмәләр — , «Мариҙарҙы өйрәнеү буйынса библиографик күрһәткестәр өсөн материалдар» һәм «Мари библиографияһы» (1934) — нәшер итә. Уның иң яҡшы мәҡәләләре «СССР милләттәре әҙәбиәте», «Әҙәбиәт тәнкитсеһе» һәм «Совет этнографияһы» һәм башҡа журналдарҙа баҫылып сыға.
 
Я. Ялкайндың ''«Оҥго»'' («Түңәрәк») романы — иң ҙур ижади ҡаҙанышы. Ғәмәлдә ул халыҡ тормошоноң энциклопедияһы булып һанала, сөнки романда яҙыусы ХХ быуат башында йәшәгән мари халҡының төрлө ҡатламдар вәкилдәренең яҙмыштарын күҙәтә. Бында сағыу мөхәббәт тә, ата-әсә һәм балалар араһындағы ҡатмарлы мөнәсәбәттәр ҙә, кешенең тормошонда урын эҙләүе лә, көнсығыш мариларҙың алыҫ [[Себер]] ерҙәренә күпләп күсенеү осороноң драматик ваҡиғалары ла һүрәтләнә. Роман мари әҙәбәтендә ысын новаторлыҡ әҫәр була{{Sfn|Писатели МЭ|2008|страницы=729|с=729}}.
64 юл:
 
== Хәтер ==
* 1998 йылда «Мәғрифәт» Бөтә Рәсәй мәғариф фондының Башҡортостан республика бүлексәһе, [[Мишкә районы|Мишкә]] һәм [[Ҡалтасы районы|Ҡалтасы райондары]] администрацияларырайондары һәмхакимиәттәре, «Мәғрифәт»Мишкә Башҡортостанр‑нының РеспубликаһыВ.И.Ленин буйынсаисемендәге Бөтәкрәҫтиән Рәсәйхужалыҡтары мәғариф фонды бүлексәһеассоциацияһы тарафынан Яныш Ялкайн исемендәге әҙәби премия булдырылған, ул 1998 йылдан тапшырыла.{{Sfn|Писатели МЭ|2008|страницы=730|с=730}}.
* УныңӘҙиптең тыуған ауылы [[Сурай (Мишкә районы)|Сурайҙа]] — һәйкәл (1966), Ялкайн исемендәге гимназия (2005) бар.
* [[Мишкә (Мишкә районы)|МишкиноМишкә]] ауылының иң боронғо урамдарының береһе яҙыусы исемен йөрөтә.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Әҙәбиәт ==
79 юл:
* Яныш Ялкайн // Писатели Марий Эл: биобиблиографический справочник / Сост. А. Васинкин, В. Абукаев и др. — Йошкар-Ола: Марийское книжное издательство, 2008. — С. 728—731. — 752 с. — 3000 экз. — <nowiki>ISBN 978-5-7590-0966-5</nowiki>.
* Ялкайн Яныш // Энциклопедия Республики Марий Эл / Отв. ред. Н. И. Сараева. — Йошкар-Ола, 2009. — С. 843. — 872 с. — 3505 экз. — <nowiki>ISBN 978-5-94950-049-1</nowiki>.
* Ялкайн, Яныш Ялкаевич // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2013. — <nowiki>ISBN 978-5-88185-306-8</nowiki>.
 
== Һылтанмалар ==