1898(1903) йылда Рәсәй марксистары тарафынан нигеҙләнгән РСДРП (Российская социал-демократическая рабочая партия)- Рәсәй социал- демократик эшселәр партияһы (большевиктар) 1918 йылдың мартынан РКП(б)- Рәсәй коммунистар партияһы (большевиктар) тип аталатала башлай. 1925-се йылдан 1991 йылға тиклем — Бөтә Союз коммунистар партияһы, Советтар Союзы Коммунистар партияһы ( Всесоюзная коммунистическая партия большевиков-ВКП(б), Коммунистическая партия Советского Союза-КПСС). 1920-се йылдар башынан алып, 1990-сеы йылға тиклем илдә рөхсәт ителгән берҙән-бер партия. Компартияның хакимлыҡ статусын [[СССР Конституция]]һы билдәләй: 1936 йылғы СССР Конституцияһының 126 статьяһында коммунистар партияһы дәүләт һәм йәмәғәт ойошмаларының «етәксе ядроһы» тип , 1977 йылда ҡабул ителгән СССР Конституцияһында (6-сы статья) бөтә совет йәмғиәтенә, дәүләт һәм йәмғиәт ойошмаларына етәксе һәм йүнәлеш биреүсе көс, тип яҙылған<ref>{{начало цитаты}}
«Руководящей и направляющей силой советского общества, ядром его политической системы, государственных и общественных организаций является Коммунистическая партия Советского Союза. КПСС существует для народа и служит народу.