Карл Либкнехт: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
25 юл:
 
[[Беренсе донъя һуғышы]] башланғас, социал-демократик партия фракция ағзаһы булараҡ, партия ҡарарына буйһоноп, 1914 йылдың 4 авгусында һуғыш кредиттары өсөн тауыш бирә. Ләкин оҙаҡламай улар , Роза Люксембург менән бергә социал-демократик партияның етәкселегенә ҡаршы көрәш башлай. 1914 йылдың 2 декабрендә Либкнехт рейхстагта бер үҙе һуғыш кредиттарына ҡаршы тауыш бирә. Рейхстаг рәйесе исеменә яҙған белдереүендә ул донъя һуғышын ғәҙел булмаған,баҫып алыу һуғышы тип атай, уның был хаты йәшерен листовкалар рәүешендә таратыла. 1915 йылдың 2 февралендә уны социал-демократтарҙың рейхстагтағы фракцияһынан сығаралар.
 
=== Фронтта ===
 
1915 йылда Либкнехт армияға алына һәм фронтҡа китә. Рейхстаг менән Пруссия ландтагы депутаты булараҡ, Берлинға ҡайтҡан саҡта ул һуғышҡа ҡаршы сығыштарын дауам итә. Либкнехт [[Ленин, Владимир Ильич|В. И. Ленин]] дың фекерҙәрен хуплай: «… [[империализм|империалистик]]һуғышты граждандар һуғышына әйләндерергә…», «… рейхстаг трибунаһынан сығышы ваҡытында: ҡоралды ил эсендәге үҙ синфи дошманығыҙға ҡаршы бороғоҙ!» ти<ref>В. И. Ленин. Полное собрание сочинений, 5 изд., т. 30, с. 346—47</ref>. « Үҙ илендәге төп дошман!»тигән 1915 май айындағы листовкала, Либкнехт немец халҡының төп дошманы тип герман империализмын атай. Циммервальд конференцияһына ебәргән хатында (1915) Либкнехт : «Граждандар һуғышы, ә граждандар солохо түгел! » тип өндәй. Либкнехт пролетар теләктәшлеккә, халыҡ-ара тыныслыҡ өсөн, социалистик революция өсөн көрәшкә саҡыра ref>Либкнехт К. Избранные речи, письма и статьи, М., 1961, с. 303</ref>. Бынан тыш, ул яңы Интернационал булдырыуға өндәй.
 
Ленин Либкнехтты иң яҡшы интернационалист тип атай °<ref>То есть представителями правого, социал-шовинистического, крыла социал-демократии.</ref>), но и со своими людьми центра, со своими [[Чхеидзе, Николай Семёнович|Чхеидзе]], [[Церетели, Ираклий Георгиевич|Церетели]] (с [[Каутский, Карл|Каутским]], [[Гаазе, Гуго|Гаазе]], Ледебуром и К°)»<ref>В. И. Ленин. Полное собрание сочинений, 5 изд., т. 31, с. 173</ref>.
 
Либкнехт менән Люксембург «Спартак» төркөмөнә нигеҙ һала (1916 йылдың ғинуарында ойоша, 1918 йылдың ноябрендә «Спартак союзы»на әйләнә), төркөм һуғышҡа ҡаршы булған Германия бойондороҡһоҙ социалүдемократик партияһына инә. 1916 йылдың ғинуарында рейхстагтағы социал-демократтар фракцияһынан сығарыла.
 
== Иҫкәрмәләр ==