Википедия

Халыҡ-ара стандартлаштырыу ойошмаһы: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
'''Халыҡ-ара стандартлаштырыу ойошмаһы''', '''ИСО''' ('''International Organization for Standardization''', '''ISO''') — стандарттар эшләү һәм сығарыу менән шөғөлләнеүсе [[халыҡ-ара ойошма]].
 
Халыҡ-ара стандартлаштырыу ойошмаһы [[1946 йылдайыл]]да егерме биш милли стандартлаштырыу ойошмаһы тарафынан барлыҡҡа килтерелә. Ул 1926 йылда [[Нью-ЙорктаЙорк]]та асылып, 1942 йылда ябылған ISA (International Federation of the National Standardizing Associations) менән 1944 йылда ойошторолған UNSCC (United Nations Standards Coordinating Committee) ойошмалары нигеҙендә хасил була. Эше ғәмәлдә 1947 йылда башлана<ref>{{Cite web|url=http://www.iso.org/iso/home/about/the_iso_story.htm|title=The ISO Story - founding|publisher=ISO|accessdate=2011-12-13|language=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/659Y2cBj4?url=http://www.iso.org/iso/about/the_iso_story/iso_story_founding.htm|archivedate=2012-02-02}}</ref>. [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]] ойошманы нигеҙләүселәрҙең береһе, етәксе органдарының даими ағзаһы була; Госстандарт вәкиле ике тапҡыр ойошманың рәйесе итеп һайлана. [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәй]] СССР-ҙың вариҫы булараҡ ИСО ағзаһы ителә. [[2005 йыл|2005 йылдың]]дың [[23 сентябрь|23 сентябрендә]] Рәсәй ИСО Советына ИСО инә.
 
Ойошманы төҙөгәндә һәм уға атама һайлағанда атама аббревиатураһыныңаббревиатураның бөтә телдәрҙә лә бер төрлө яңғырарға тейешлеге күҙҙә тотола. Тиң мәғәнәһендәгемәғәнәһен биргән {{Lang-el2|ίσος}} (исос)  тигән грек һүҙе алына, шунлыҡтан Халыҡ-ара стандартлаштырыу ойошмаһы «исоИСО» тигән ҡыҫҡа атама йөрөтә.
 
ИСО-ның эшмәкәрлек даирәһе, электротехника менән электрониканан башҡа, бөтә өлкәләргә лә ҡағыла. Ә электротехника менән электроника Халыҡ-ара электротехника комиссияһы (МЭК, IEC) ҡарамағына инә. Ҡайһы бер эштәрҙе был ойошмалар бергә башҡара. Стандартлаштырыуҙан тыш, ИСО сертификатлау мәсьәләләре менән дә шөғөлләнә.
 
ИСО-ның бурыстары: донъяла тауарҙар һәм хеҙмәттәр менән алмашыуҙы тәьмин итеү, интеллектуаль, фәнни-техник һәм иҡтисади өлкәләрҙә хеҙмәттәшлекте үҫтереү маҡсатында стандартлаштырыуҙы һәм төрҙәш эшмәкәрлек тармаҡтарын үҫтереүгә булышлыҡ итеү.
Юл 56 ⟶ 57:
* '''2. Әҙерләү баҫҡысы.''' Эш ҡараламаһын әҙерләү өсөн ТК/АК эксперттарҙан эш төркөмө төҙөй, проект өсөн яуаплы ағза рәйесе ителә. Техник сиселеш ҡараламаһы әҙер булғас, уны өҫтәге комитетҡа тапшыралар.
* '''3. Комитет баҫҡысы.''' Комитеттың беренсе ҡараламаһы әҙер булғас та ИСО-ның Баш Секретариатында теркәлә. Тәҡдимдәр һәм фекерҙәр өсөн таратыла. Төрлө үҙгәрештәр кисереүе ихтимал. Бөтәһе лә уртаҡ ҡарарға килгәс, халыҡ-ара стандарттың ҡараламаһы итеп әҙерләнә.
* '''4. Һорауҙар баҫҡысы.''' Халыҡ-ара стандарттың ҡараламаһы ИСО ағзалары араһында таратыла. Биш ай буйы уның буйынса фекер алышыуҙар һәм тауыш биреүҙәр бара. ҺуңынанАртабан Халыҡ-ара стандарт ҡараламаһының һуңғы редакцияһы сифатында ҡабул ителә.
* '''5. Хуплау баҫҡысы.''' Халыҡ-ара стандарт ҡараламһының һуңғы редакцияһы ике ай эсендә тауыш биреү өсөн ИСО-ның бөтә ағзаларына ебәрелә.
* '''6. Нәшер итеү баҫҡысы.''' Халыҡ-ара стандарт ҡараламаһының һуңғы редакцияһы хупланғас, ИСО-ның Баш Секретариаты уны баҫтырып сығара.
 
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
{{Навигация
}}
 
* [[ISO стандарттары исемлеге]]
Юл 68 ⟶ 67:
* Бөтә донъя стандарттар көнө
* Халыҡ-ара электротехник комиссия (IEC)
 
[[Категория:ISO]]
[[Категория:Ойошмалар]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Халыҡ-ара_стандартлаштырыу_ойошмаһы» битенән алынған