Ремарк Эрих Мария: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
→‎Иҫкәрмәләр: күренеште төҙәтеү
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
→‎Ижады: күренеште төҙәтеү
33 юл:
 
== Ижады ==
1921 йылда ''Echo Continental'' журналының редакторы булып эшләй башлай, ошо ваҡытта, бер хатында үҙе яҙғанса, ''Erich Maria Remarque'' тигән француз орфографияһы ҡағиҙәләренә ярашлы яҙылған псевдоним ала<ref name='uos'>[http://www.remarque.uos.de/bio-engl.html Erich Maria Remarque Short Biography by Date]{{ref-en}}</ref>,  — ғаиләһе сығышы менән гугеноттарҙан икәненә ишара <ref>Рут Мартон. Э.  М.  Ремарк: «Береги себя, мой ангел» [=Mein Freund Boni; 1993] / пер. А. Анваера.  — М.: Арт-Флекс, 2001.  — С. 66-7 (гл. III).</ref>.
 
1925 йылдың октябрендә элекке бейеүсе Ильзе Ютте Замбонаға өйләнә. Ютта бер нисә йыл үпкә сире менән йонсой. Ул Ремарктың бер нисә романы геройының прототибы була, мәҫәлән, «Три товарища» романында Пат. Был никах дүрт йылдан һуң тарҡала. 1938 йылда Ремарк Юттаға яңынан өйләнә  — уға Германиянан китеп, Швейцарияла йәшәргә мөмкинлек булдыра (Ремарк ул саҡта Швейцарияла йәшәй). Һуңыраҡ улар бергә [[АҠШ]]-ҡа китә. Улар рәсми рәүештә 1957 йылда ғына айырылыша. Ремарк Юттаға ғүмере буйы аҡса ебәреп тора, ,уға мираҫҡа 50 мең доллар аҡса ҡалдыра .
1921 йылда ''Echo Continental'' журналының редакторы булып эшләй башлай, ошо ваҡытта, бер хатында үҙе яҙғанса, ''Erich Maria Remarque'' тигән француз орфографияһы ҡағиҙәләренә ярашлы яҙылған псевдоним ала<ref name='uos'>[http://www.remarque.uos.de/bio-engl.html Erich Maria Remarque Short Biography by Date]{{ref-en}}</ref>, — ғаиләһе сығышы менән гугеноттарҙан икәненә ишара <ref>Рут Мартон. Э. М. Ремарк: «Береги себя, мой ангел» [=Mein Freund Boni; 1993] / пер. А. Анваера. — М.: Арт-Флекс, 2001. — С. 66-7 (гл. III).</ref>.
 
1927 йылдың ноябренән 1928 йылдың февраленә тиклем уның «''Станция на горизонте''» романы үҙе эшләп йөрөгән ''Sport im Bild''журналында баҫтырыла .
1925 йылдың октябрендә элекке бейеүсе Ильзе Ютте Замбонаға өйләнә. Ютта бер нисә йыл үпкә сире менән йонсой. Ул Ремарктың бер нисә романы геройының прототибы була, мәҫәлән, «Три товарища» романында Пат. Был никах дүрт йылдан һуң тарҡала. 1938 йылда Ремарк Юттаға яңынан өйләнә — уға Германиянан китеп, Швейцарияла йәшәргә мөмкинлек булдыра (Ремарк ул саҡта Швейцарияла йәшәй). Һуңыраҡ улар бергә [[АҠШ]]-ҡа китә. Улар рәсми рәүештә 1957 йылда ғына айырылыша. Ремарк Юттаға ғүмере буйы аҡса ебәреп тора ,уға мираҫҡа 50 мең доллар аҡса ҡалдыра .
[[Файл:Bundesarchiv Bild 183-R04034, Erich Maria Remarque.jpg|thumb|left|170px|Ремарк в [[Давос]]еДавоста (1929)]]
1929 йылда егерме йәшлек һалдат исеменән һуғыштың аяуһыҙлығы һүрәтләнгән «[[На Западном фронте без перемен]]» романы сыға. Һуңыраҡ тағы бер нисә һуғышҡа ҡаршы әҫәре баҫыла: уларҙа ябай һәм йәнле итеп һуғыш һәм һуғыштан һуңғы осор тасуирлана.
 
1930 йылда «''На Западном фронте без перемен''» романы буйынса шул уҡ исемле фильм сыға . Фильма һәм китаптар Ремарку күп кенә аҡса килтерә,шуның күбеһен ул картиналар алыуға тотона ( Поль Сезанн, Ван Гог, Гоген , Огюст Ренуар)<ref>[https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0622.html Remarque Obituary]{{ref-en}}</ref>. 1931 йылда роман әҙәбиәттә Нобель премияһына тәҡдим ителә, ләкин комиссия уны раҫламай. Немец офицерҙар союзы, роман немец офицерҙарын мыҫҡыл итә, тип ҡаршы төшә.{{Нет АИ|16|09|2017}}
1927 йылдың ноябренән 1928 йылдың февраленә тиклем уның «''Станция на горизонте''» романы үҙе эшләп йөрөгән ''Sport im Bild''журналында баҫтырыла .
[[Файл:Bundesarchiv Bild 183-R04034, Erich Maria Remarque.jpg|thumb|left|170px|Ремарк в [[Давос]]е (1929)]]
1929 йылда егерме йәшлек һалдат исеменән һуғыштың аяуһыҙлығы һүрәтләнгән «[[На Западном фронте без перемен]]» романы сыға. Һуңыраҡ тағы бер нисә һуғышҡа ҡаршы әҫәре баҫыла: уларҙа ябай һәм йәнле итеп һуғыш һәм һуғыштан һуңғы осор тасуирлана.
 
1932 йылда Ремарк Германиянан [[Швейцария|Швейцария]]ға китә. 1933 йылда [[нацизмӨсөнсө рейх|нацистнацистар]]ар Ремарктың китаптарын тыя һәм утҡа яҡа. Китаптарҙы яҡҡанда нацист студенттар : ''« Донъя һуғышы геройҙарын һатҡан ҡағыҙ бысратыусыларға- юҡ! . Йәшәһен йәштәрҙе ысын тарих миҫалында тәрбиәләү! Мин Эрих Мария Ремарктың китаптарын утҡа яғам»'',- тип ҡабатлай.<ref name="Гусейнов">{{cite web|url=http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,348247,00.html|title=«Крепите заботу о языке — величайшем сокровище нашего народа!» по следам майских призывов партайгеноссе Геббельса|last=Гусейнов|first=Гасан|authorlink=Гусейнов, Гасан Чингизович|date=2001-05-15|publisher=[[Deutsche Welle]]|accessdate=2010-05-15|archiveurl=http://www.webcitation.org/619NEX3wl|archivedate=2011-08-23}}</ref>
1930 йылда «''На Западном фронте без перемен''» романы буйынса шул уҡ исемле фильм сыға . Фильма һәм китаптар Ремарку күп кенә аҡса килтерә,шуның күбеһен ул картиналар алыуға тотона ( Поль Сезанн, Ван Гог, Гоген , Огюст Ренуар)<ref>[https://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0622.html Remarque Obituary]{{ref-en}}</ref>. 1931 йылда роман әҙәбиәттә Нобель премияһына тәҡдим ителә, ләкин комиссия уны раҫламай. Немец офицерҙар союзы, роман немец офицерҙарын мыҫҡыл итә, тип ҡаршы төшә.{{Нет АИ|16|09|2017}}
 
Фашистар , Ремарк француз еврейҙарының вариҫы , уның ысын фамилияһы Крамер икән тигән имеш-мимеш тарата («Ремарк» һүҙенең тиҫкәреһе)<ref name='uos' />. Был «факт» әле лә , бер ниндәй дәлил булмаһа ла, ҡайһы бер биографияларҙа осрай. Яҙыусының Оснабрюккелағы музейынан алынған мәғлүмәттәр буйынса, уның немец католигы булыуына бер кем дә шикләнмәй. Ремаркҡа ҡаршы пропаганда кампанияһы уның фамилияһын немецса яҙылғандағы Remark урынына французса Remarque үҙгәртеүенә бәйле. Ҡайһы берәүҙәр фамилияһын немецсанан французсаға әйләндергән кеше ысын немец була алмай тигәндән сығып уй йөрөтә .{{Нет АИ|16|09|2017}}
1932 йылда Ремарк Германиянан [[Швейцария|Швейцария]]ға китә. 1933 йылда [[нацизм|нацист]]ар Ремарктың китаптарын тыя һәм утҡа яҡа. Китаптарҙы яҡҡанда нацист студенттар : ''« Донъя һуғышы геройҙарын һатҡан ҡағыҙ бысратыусыларға- юҡ! . Йәшәһен йәштәрҙе ысын тарих миҫалында тәрбиәләү! Мин Эрих Мария Ремарктың китаптарын утҡа яғам»'',- тип ҡабатлай.<ref name="Гусейнов">{{cite web|url=http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,348247,00.html|title=«Крепите заботу о языке — величайшем сокровище нашего народа!» по следам майских призывов партайгеноссе Геббельса|last=Гусейнов|first=Гасан|authorlink=Гусейнов, Гасан Чингизович|date=2001-05-15|publisher=[[Deutsche Welle]]|accessdate=2010-05-15|archiveurl=http://www.webcitation.org/619NEX3wl|archivedate=2011-08-23}}</ref>
 
1937 йылда Ремарк актриса [[Марлен Дитрих]] менән таныша<ref>[http://www.em-remarque.ru/zhenshhiny/Remark-i-Ditrikh.html Эрих Мария Ремарк  — Марлен Дитрих: Даты и Встречи.]</ref>, уларҙың араһында ел-дауыллы, әллә күпме ғазап килтергән роман башлана. Ҡайһы берәүҙәр {{Нет АИ|16|09|2017}} Дитрихты Ремарктың «Триумфальная арка» романындағы Жоан Маду прототибы тип иҫәпләй.
Фашистар , Ремарк француз еврейҙарының вариҫы , уның ысын фамилияһы Крамер икән тигән имеш-мимеш тарата («Ремарк» һүҙенең тиҫкәреһе)<ref name='uos' />. Был «факт» әле лә , бер ниндәй дәлил булмаһа ла, ҡайһы бер биографияларҙа осрай. Яҙыусының Оснабрюккелағы музейынан алынған мәғлүмәттәр буйынса, уның немец католигы булыуына бер кем дә шикләнмәй. Ремаркҡа ҡаршы пропаганда кампанияһы уның фамилияһын немецса яҙылғандағы Remark урынына французса Remarque үҙгәртеүенә бәйле. Ҡайһы берәүҙәр фамилияһын немецсанан французсаға әйләндергән кеше ысын немец була алмай тигәндән сығып уй йөрөтә .{{Нет АИ|16|09|2017}}
 
1937 йылда Ремарк актриса [[Марлен Дитрих]] менән таныша<ref>[http://www.em-remarque.ru/zhenshhiny/Remark-i-Ditrikh.html Эрих Мария Ремарк — Марлен Дитрих: Даты и Встречи.]</ref>, уларҙың араһында ел-дауыллы, әллә күпме ғазап килтергән роман башлана. Ҡайһы берәүҙәр {{Нет АИ|16|09|2017}} Дитрихты Ремарктың «Триумфальная арка» романындағы Жоан Маду прототибы тип иҫәпләй.
 
1939 йылда Ремарк [[АҠШ]]-ҡа китә, 1947 йылда был илдең гражданлығын ала.
 
Уның Германияла ҡалған кесе һеңлеһе ''Эльфрида Шольц'' 1943 йылда Гитлерға һәм һуғышҡа ҡаршы һүҙҙәре өсөн яуаплылыҡҡа тарттырыла. Судта ул ғәйепле тип табыла һәм 1943 йылдың 30 декабрендә язалана. Оло апаһы ''Эрна Ремарк''ҡа Эльфриданы төрмәлә тотҡан , хөкөм иткән һәм язалаған өсөн иҫәп ҡағыҙы килә : 495 марока марка 80 пфенниг, уны тейешлекүрһәтелгән иҫәп буйынса ике аҙна эсендә түләргә кәрәк була<ref>Литературная газета.  — 12 мая 1971</ref><ref>Указано в одном из американских некрологов Ремарка (Рут Мартон. Там же.  — С. 82 (гл. IV))</ref>. Шаһиттар раҫлауынса, судья : «''Һеҙҙең ағайығыҙ беҙҙән ҡасып өлөгөрҙөөлгөрҙө, ләкин һеҙ беҙҙән ҡасып ҡотола алмаҫһығыҙ''»,- тип әйткән. Һеңлеһенең язаланыуы тураһында Ремарк һуғыштан һуң ғына белә , уға 1952 йылда сыҡҡан «Искра жизни» тигән китабын бағышлай. 25 йылдан һуң Ремарктың һеңлеһе исемен уларҙың тыуған ҡалаһы Оснабрюкелағы бер урамға бирәләрбирелә.
 
1951 йылда Ремарк [[Чарли Чаплин]]дың элекке ҡатыны, Голливуд актрисаһы Полетт Годдар менән таныша (1910—1990), ул яҙыусыға Дитрих менән аралары боҙолоуҙы оноторға ярҙам итә, депрессиянан дауалай, Ремарк үҙе әйткәнсә, «''уға ыңғай тәьҫир итә''». Күңел тыныслығы ҡайтҡас, яҙыусы «''Искра жизни''» романын яҙып бөтә һәм ижади эшмәкәрлеген ғүмеренең аҙағынаса туҡтатмай.
 
1957 йылда Ремарк Ютта менән айырылыша, 1958 йылда Полеттҡа өйләнә. Шул уҡ йылда Ремарк Швейцарияға ҡайта, ғүмеренең аҙағынаса Полетт менән шунда йәшәй.
 
1958 йылда Ремарк үҙенең шундай уҡ исемле романы буйынса төшөрөлгән «Время жить и время умирать» (АҠШ) фильмында бәләкәй генә профессор Польман ролендә уйнай .
 
== Бүләктәре. Хәтер ==