Нәғиб Мәхфүз: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
19 юл:
}}
 
'''Нәғиб Мәхфрүз''' ({{lang-ar|نجيب محفوظ}};[[11 декабрь]] [[1911 йыл|1911]] — [[30 август]] [[2006 йыл|2006]]) — күренекле мысыр яҙыусы-романисы, драматургы, сценарисы. [[Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы]] ([[1988 йыл|1988]]) лауреаты.
 
== Биографияһы ==
26 юл:
 
Бик үҙенсәлекле була ул район: төрлө ҡатлам кешеләре бик тығыҙ йәшәй: фаҡирҙарҙан байҙарға тиклем, күп балалы ғаиләләр көн күргән ҙур бүлмәләр янында — байҙар йортары. Шуға күрә буласаҡ яҙыусы бала саҡтан мысыр йәмғиәтенең төрлө моделдәрен күреп үҫә, аралаша һәм донъя менән таныша.
Шунда уҡ, әл-Джамалияла, Мәхфүздең милләтселек тамырҙары ята (һуңғараҡ уға Салама Мусаның социализмы бик етди йоғонто яһай). Бала саҡта уҡ у 1919 йылда инглиз протекторатына ҡаршы сығыштар шаһиты була. Илдәге милли күтәрелеште Мәхфүз атаһы аша таный: атаһы үҙгәрештәр яҡлы була. Мостафа Камил, Мөхәммәт Фәрит (ингл. Mohammad Farid), Саад Заглул исемдәре Мәхфүз йортонда изгеләрҙән һанала, ә ил дошмандары — атаһының шәхси дошмандары[6]<ref>Naguib Mahfouz: The Pursuit of Meaning. Rasheed El-Enany. Routledge, 17 дек. 2003 г. — Всего страниц: 288, стр.1-7</ref>.
Ҡаһирә университетында (ул ваҡытта Король Фуада I Университеты) Мәхфүх философия һәм әҙәбиәтте өйрәнә. Мәктәптә Мәхфүз математикала һәм теүәл фәндәрҙә һәләтлелеген күрһәтә, шуға күрә башта ул табип йәки инженер һөнәрен һайларға ниәтләнә. Әммә артабан ул философия менән мауығып китә. 1934 йылда ул философия<ref>[7http://aucpress.com/t-aboutnm.aspx?template=template_naguibmahfouz Naguib Mahfouz on his English publisher’s website]</ref> факультетын тамамлай. Һуңынан ул сәнғәт магистры дәрәжәһен алыу өсөн әҙерләнә башлай, периодик матбуғатта бик күп яҙыша, философия һәм психология темаларына мәҡәләләр баҫтыра.
 
[[1972 йыл]]ғаса хөкүмәт эштәрендә эшләгән. Тәүҙә Египеттың ваҡыф министрлығында(Ministry of Mortmain Endowments), аҙаҡ сәнғәт Бюроһы цензураһында директор вазифаһын башҡара.Һуңғараҡ Мәҙәниәт Министрлығында эштәр идарасыһы консультанты була.
Мысыр иле тәртиптәре буйынса Нәғиб Мәхфүз либераль автор булып һанала, уның китаптары исламистарҙың ризаһыҙлығын тыуҙыра. 1994 йылда яҙыусыға бер фанатик бысаҡ менән ташлана һәм уны ныҡ ҡына яралай<ref>{{cite news|url=http://news.[8]bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5297470.stm|work=BBC News|title=President pays tribute to Mahfouz|date=30 August 2006}}</ref>. Ошо ваҡиғанан һуң Мәхфүздең һаулығы ҡаҡшай, әммә ул ижад итеүен дауам итә.
==Вафаты һәм ерләнеүе==
 
2006 йылдың июлендә Мәхфүз ҡолап, башын йәрәхәтләй һәм хәстәханаға эләгә. 2006 йылдың 30 авгусында<ref name="nytimes">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/08/30/books/31mahfouzcnd.html?pagewanted=all|title=Naguib Mahfouz, Chronicler of Arab Lives, Dies at 94|author=Robert D. McFadden|newspaper=[[New York Times]]|date=August 30, 2006|accessdate=September 25, 2012}}</ref>вафат була, башҡаса үҙ йортона ҡайтмай. Күҙҙәре күрмәгәнгә ҡарамаҫтан, ул һаман яҙыуын дауам итә. Бик ҡаты сирләй. 2006 йылда ул әҙәбиәт буйынса иң оло Нобель премияһы лауреаты һәм шулай уҡ ғәрәп телендә ижад иткән берҙән-бер Нобель премияһы лауреаты була. 2006 йылдың 31 авгусында Әл-Рашдан мәсетендә тантаналы рәүештә ерләнә.
== Ижады ==
 
Юл 66 ⟶ 67:
* «Ҡара бесәй тавернаһы» (1968)
* «Лапаҫ аҫтында» (1969)
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
 
== Әҙәбиәт ==
* ''Кирпиченко В. Н.'' Нагиб Махфуз — эмир арабского романа. — М.: [[Наука (издательство)|Наука]]; [[Восточная литература (издательство)|Восточная литература]], 1992. — 301 с. — ISBN 5-02-017458-0
 
== Һылтанмалар ==
* {{БСЭ3|заглавие=Махфуз Нагиб|автор=Н. К. Коцарев}}
* [http://www.c-h-c.ru/authoress.html Биография Нагиба Махфуза]
* [http://www.n-t.ru/nl/lt/mahfouz.htm Библиотека Мошкова о Махфузе]
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1988/mahfouz-bio.html Махфуз на сайте Нобелевского комитета — на англ. языке]
* [http://www.krugosvet.ru/articles/113/1011395/1011395a1.htm Энциклопедия «Кругосвет» о Махфузе] {{недоступная ссылка|число=14|месяц=05|год=2013|url=http://www.krugosvet.ru/articles/113/1011395/1011395a1.htm}}
* [http://lib.adtm.ru/lib/products_of_the_nobel_winners/nagib_makhfus Нагиб Махфуз. Шахразада (сборник рассказов)] Москва «Наука» 1991
[[Категория:Ғәрәп яҙыусылары]]
[[Категория:Мысыр яҙыусылары]]
Юл 76 ⟶ 86:
[[Категория:Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаттары]]
[[Категория:Социалистар]]
 
 
{{writer-stub}}