Википедия

Вараждин: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Вараждин" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
{{ТП|статус=Город|русское название=Вараждин|оригинальное название={{lang-hr|Varaždin}}|подчинение=|флаг=Flag of Varaždin.svg|страна=Хорватия|изображение={{Photomontage|position=center
 
| photo1a = Varaždin - stari grad.jpg
'''Вараждин''' (хорва. <span lang="hr" style="font-style:italic;">Varaždin</span>, {{Lang-de|Warasdin}}, {{Lang-la|Varasdinum}}, {{Lang-hu|Varasd}}) ҡалаһынан төньяҡ  — көнбайышта [[Хорватия|Хорватияның]] көнбайышындағы ҡала. [[Загреб|Загребтан]]тан төньяҡҡа табан 81  км алыҫлыҡта Драва йылғаһы буйында урынлашҡан. ВраждинВараждин жупанияһының административ үҙәге. [[2011 йылдағыйыл]]дағы мәғлүмәттәр буйынса ҡала халҡы 47 055 кеше тәшкил итә; [[2001 йылдайыл]]да унда 49 075 кеше иҫәпләнә.▼
| photo2a = Korzo Varaždin.jpg
| photo2b = Varazdin-place.JPG
| photo3a = Sport Hall Varaždin.jpg
| size = 300
| spacing = 2
| color = #FFFFFFu
| border = 0
| foot_montage = }}|lat_dir=N|lat_deg=46|lat_min=18|lat_sec=|lon_dir=E|lon_deg=16|lon_min=20|lon_sec=|CoordAddon=type:city(49075)_region:HR|вид региона=Жупания|регион=Вараждинская жупания|регион в таблице=Вараждинская жупания{{!}}Вараждинская|вид района=|район=|район в таблице=|вид общины=|община=|община в таблице=|вид главы=Мэр|глава=Иван Чехок|первое упоминание=1181|дата основания=|статус с=|прежние имена=|площадь=|высота центра НП=137|климат=|население=47 055<ref name="census2011">[http://www.dzs.hr/Eng/censuses/census2011/htm/E11_Zup14_4723.html Census of Population, Households and Dwellings 2011, First Results by Settlements] {{Wayback|url=http://www.dzs.hr/Eng/censuses/census2011/htm/E11_Zup14_4723.html |date=20121117061458 }}</ref>|год переписи=2011|плотность=|агломерация=|национальный состав=|конфессиональный состав=|этнохороним=вара́ждинец, вара́ждинцы<ref name="этнохороним">{{Книга:Русские названия жителей: Словарь-справочник|63}}</ref>|часовой пояс=+1|DST=есть|телефонный код=[[Телефонный план нумерации Хорватии|+385]] 42|почтовый индекс=42000|почтовые индексы=|автомобильный код=|вид идентификатора=|цифровой идентификатор=|категория в Commons=Varaždin|сайт=http://www.varazdin.hr/|язык сайта=hr}}
▲'''Вараждин''' (хорва. <span lang="hr" style="font-style:italic;">Varaždin</span>, {{Lang-de|Warasdin}}, {{Lang-la|Varasdinum}}, {{Lang-hu|Varasd}}) ҡалаһынан төньяҡ — көнбайышта [[Хорватия|Хорватияның]] көнбайышындағы ҡала. [[Загреб|Загребтан]] төньяҡҡа табан 81 км алыҫлыҡта Драва йылғаһы буйында урынлашҡан. Враждин жупанияһының административ үҙәге. 2011 йылдағы мәғлүмәттәр буйынса ҡала халҡы 47 055 кеше тәшкил итә; 2001 йылда унда 49 075 кеше иҫәпләнә.
 
== Тарих ==
[[Файл:Stari_grad_Varaždin.JPG|слева|мини|Вараждин замогы]]
Археологик ҡаҙылмалар был ауыл [[Рим империяһы|римлеләр]] ваҡытында уҡ булған. 1181 йылда беренсе тапҡыр яҙма рәүештә телгә алына. 1209 йылда хорват-венгр короле Андрей II Вараждинға [[Вараждин]]ға — Хорватиялағы беренсе ҡалаға  — королдең иреклеҡалаһыирекле ҡалаһы тигән грамота бирә.
 
[[1756 йыл|1756]]—[[1776 йыл|1776]] йылдарҙадарҙа император ҡатын [[Мария Терезия]] батшалыҡ иткәндә [[Вараждин]] Хорватияның[[Хорватия]]ның баш ҡалаһы булып хеҙмәт итә. Был ваҡытта ҡалала бик күп һарайҙар төҙөлә, һәм улар әлегә тиклем һаҡланып ҡалған. Был ҡалаға «асыҡ күк йөҙө аҫтындағы [[барокко]] музейы» тигән исем йөрөтөү хоҡуғын бирә. 1776 йылда ҡала янғындан ныҡ ҙур зыян күрә, шунлыҡтан баш ҡала Загребҡа[[Загреб]]ҡа күсерелә.
 
== Иҡтисад ==
Әлеге ваҡытта [[Вараждин ]] — Хорватияның[[Хорватия]]ның мәҙәниәт һәм эре сәнәғәт үҙәге. Бында ҙур «Виндия» һөт заводы, билдәле «Вартекс» туҡыу фабрикаһы эшләй.
 
== Мәҙәниәт ==
БилдәлеҠала үҙенең «барокко музыка кисәләре» менән билдәле, уға бик күп илдәрҙән музыка башҡарыусылар һәм тыңлаусылар килә. Концерттар боронғо замоктарҙа һәм сиркәүҙәрҙә үткәрелә. Шулай уҡ бында «Шпанцирфест» (Špancirfest)  — урам артистары фестивале йыл һайын үткәрелә.
 
Вараждинда[[Вараждин]]да тыуған [[Имре Кальман]] Марицаның оперетталарының геройы булып барон Коломан Зупан тора, ә, иң билдәле оперетта дуэты «. Поедем в Вараждин» тип атала.
 
== Иҫтәлекле урындары ==
 
* Вараждин замогы(XIV—XVI быуаттарҙа төҙөлгән), 1925 йылға тиклем Эрдеди магнаттары биләмәһендә торған
* Вараждин католик соборы XVII быуатта Драшкович аҡсаһына төҙөлгән
Юл 33 ⟶ 24:
* Виндия мәмерйәһе
<gallery>
Файл:Željeznički kolodvor Varaždin.jpg|ВокзалыВокзал
Файл:Herzer.JPG|Херцер Һарайыһарайы
Файл:Varazdin Castle in summer 2009.jpg|Иҫке Замок ҡала замогы.
Файл:HNK Varaždin.jpg|Ҡала театры
Файл:Zupnacrkva.JPG|Изге николайНиколай сиркәүе
</gallery>
 
== Билдәле кешеләр ==
* Ватрослав Ягич  — филолог-телсе, лингвист, археограф һәм палеограф▼
 
* Иван Кукулевич-Сакцинский  — сәйәси эшмәкәр, тарихсы, шағир, драматург▼
▲* Ватрослав Ягич — филолог-телсе, лингвист, археограф һәм палеограф
* Иван Падовец  — композитор һәм гитарасы▼
▲* Иван Кукулевич-Сакцинский — сәйәси эшмәкәр, тарихсы, шағир, драматург
* Каролина Шпрем  — теннисистка▼
▲* Иван Падовец — композитор һәм гитарасы
* Давор Вугринец  — футболсы▼
▲* Каролина Шпрем — теннисистка
* Златко Далич  — футболсы, Хорватия футбол буйынса йыйылма командаһының баш тренеры▼
▲* Давор Вугринец — футболсы
* Ямбрешич, Андрей  — иезуит, педагог, прозаик, тел белгесе▼
▲* Златко Далич — футболсы, Хорватия футбол буйынса йыйылма командаһының баш тренеры
▲* Ямбрешич, Андрей — иезуит, педагог, прозаик, тел белгесе
 
== Туғанлашҡан ҡалалары ==
 
* {{Флаг|Австрия}} Бад-Радкерсбург, [[Австрия]]
* {{Флаг|Франция}} Осер, [[Франция]]
Юл 72 ⟶ 61:
[[Категория:Википедия:Статьи с переопределением значения из Викиданных]]
[[Категория:Страницы с непроверенными переводами]]
[[Категория:Хорватия ҡалалары]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Вараждин» битенән алынған